"Brilyant əl"in ulduzu
Və ya tənhalıqda keçən yubiley
Svetlana
Svetliçnaya – sovet və rus aktrisası 80 illik yubileyini qeyd edir. "Brilyant əl”
komediyasının seksual sarışını ad gününü təntənəli qeyd etməyi planlaşdırmır.
RSFSR-nin Xalq artisti hazırda da cazibədar görünür. Kino sahəsində dəyişkən
uğura və sovet ekranının ən gözəl aktrisası olmasına baxmayaraq, aktrisanın həyatı
sadə olmayıb. Son dərəcə xarizmatik aktyor sayılan əri Vladimir İvaşovun və
kiçik oğlu Oleqin vəfatını ağır keçirib. Amma həyatdan əlini üzməyib: səyahət
edib, səhhətinin qayğısına qalıb, sevgi macəraları da öz yerində...
- Sizi Leonid Qaydayın "Brilyant əl”
komediyasındakı füsnkar Anna Sergeyevna kimi tanıyırlar. Bu obraz aktrisa kimi
şöhrətinizi məhdudlaşdırmır?
-«Brilyant əl»ə
kosmonavtlar da kosmosda olarkən baxmışdılar. Mənim, filmdəki Annam bayağı
deyil, hazırda isə hər şey necə deyərlər, çox bayağıdır. Biz Nikulinlə bacardığımızı
etmişdik ki, tamaşaçılar qəhqəhə çəksinlər. Andrey Mironov da həmçinin. Çəkiliş
meydançasında Yuri Nikulin mənə çox kömək etdi. O zamanlar düşünürdüm ki, o,
dahidir, mən isə tanınmayan adam. Xoşbəxtlikdən bu məşhur aktyorla bir filmdə
oynamaq mənə qismət oldu. Bu film mənə xüsusi şöhrət gətirdi. Məşhur soyunma səhnəsi
isə mənə sovet kinosunun "seks-simvol”u adını qazandırdı. Bilirəm ki, mən belə
rolların qəhrəmanı deyiləm, amma bu, məndə alındı. Bəziləri isə bu
açıq-saçıqlığa görə məni məzəmmət edirdi. Qəhrəmanımın ”Mən günahkar deyiləm. Ö
özü gəldi…” sözləri o zaman aforizmə çevrildi. Gəncliyində belə səhnələri
oynamaq istəyirsən. Əlbəttə, hər rol da məşhurluq gətirmir. Amma "Brilyant əl”
ümumittifaq məşhurluğu qazanan film idi.
- Bəs ən çox sevdiyiniz rolunuz hansıdır?
- Rol
aldığım sevimli filmlərim içərisində Stanislav Rostoskinin «Zəmanəmizin qəhrəmanı»,
Tatyana Lioznovanın «Onlar səmanı fəth edir» və «Baharın on yeddi anı»nı çox
sevirəm. "Baharın on yeddi anı”ndakı Qabi rolum ən sevimli rolumdur. Rejissor
Tatyana Lioznovanın bu filmində, hesab edirəm ki, ən gözəl rollarımdan birini
oynamışam. Tərəf-müqabillərim müstəsna idilər. Tatyana Mixaylovnanın yanında
daha çox şey edə bilərdim. Biz bu rollar üçün doğulmuşduq – Ştirlis (Vyaçeslav
Tixonov) və Qabi. Bəli, sevimli tərəf-müqabilim Vyaçeslav Tixonov kimi görkəmli
bir aktyor idi. Yadınızdadırmı, «Baharın anlarında…» biz hansı baxışlarla dəyişirdik.
Bu, zəmanəmizin aktyorluq işi idi. Bir də «Onlar səmanı fəth edir» filmindəki
Nina Kolçinanı sevirəm. Bu da Tatyana Lioznovanın rejissor işidir. Bu filmdə mənim
tərəf-müqabillərim Nikolay Rıbnikov və Yevgeniy Yevstiqneyev idi. Qorki adına
kinostudiyada əvəzimə başqa aktrisanı baş rola çəkmək istəyirdilər. Lakin
Tatyana Mixaylovna məni təsdiqlədi.Mənim üçün klassika çox mühümdür. Tatyana
Larinanın monoloqunu gözəl söylədiyimə görə, A.S.Puşkin adına qızıl medala
layiq görüldüm. Etiraf edim ki, həmişə Anna Kareninanı oynamaq istəmişəm, amma
bu, mənə nəsib olmayıb. Ən çox dramatik rollarda oynamaq xoşuma gəlir. Sadəcə,
pul xətrinə çəkilmək istəmirəm. Seriallarda oynamağa isə səbrim çatmır. Məni, hələ
də öz tamaşaçımı heyran etmək hissləri tərk etməyib.
«Svetliçnaya gözəldir»
- Müsahibələrinizin birində «Çox istərdim ki, oğlum
məni həmişə xatırlasın» deyibsiniz. Münasibətləriniz indi necədir?
- Uzun illər böyük oğlum Alekseylə münasibətlərim mürəkkəb olsa da,
sonralar sanki düzəldi. Gəlinim Olqa, nəvəm
Maşa, nəticəm Volodya ilə əlaqələrim yaranıb. Mən istəyirəm ki, nəhayət Alyoşa
xatırlasın ki, onun çox da pis olmayan bir anası var. Ümumiyyətlə desək, pis
ana deyil və hər zaman ona yaxşılıq etməyə hazırdır. Oğlum bir neçə dəfə insult
keçirib. Bu ilin yanvarında da o, reanimasiyaya düşüb. Mən onu ən yaxşı
hospitalda yatırtdım. Alyoşa ağır əməliyyatdan keçdi və həkimlər onu xilas
etdilər. Buna görə o, mənə «çox sağ ol» da demədi. Uzun illər çox içirdi, buna
görə də səhhətində problemlər yarandı. Mən onu müxtəlif xəstəxanalarda
yatırtmışam. Hazırda oğlum heç yerdə işləmir və mən gücüm çatdığı qədər ona dəstək
oluram. Buna baxmayaraq, onun ailəsi özünü elə aparır ki, sanki mən onlara
yadam. Bu münasibət çoxdan davam edir. Mənə olan mənfi münasibət, düşünürəm ki,
mənzilimə görədir. Bəlkə də bu, qısqanclıqdır. Mən həqiqətən yaxşı görünürdüm və
ətrafdakılar heyranlıqla «Svetliçnaya gözəldir» - deyirdilər. Yəqin ki, bu sözlər
gəlinim Olqaya toxunurdu. O, hətta, mənim tamaşalarıma baxmağa da gəlmirdi.
- Əvəzində sizin gözəl, ailəsi üçün məsuliyyət
daşıyan həyat yoldaşınız var idi. Kino sahəsində iş olmayan zamanlar Vladimir
İvaşov ailəsini dolandırmaq üçün inşaata işə də düzəlmişdi…
- Bu
düzdür, Volodya məndən daha yaxşı idi. Mən aktrisa kimi yaxşı idim, o isə həm də
əla insan idi. Volodya hər sahədə istedadlı idi: ev tikə, səhnədə də oynaya bilərdi.
Gözəl oxuyur, şeir deyir, hələ necə dadlı yeməklər bişirir, necə gözəl cecə
arağı çəkirdi. Tamaşadan sonra evimizdə tez-tez kampaniyalar təşkil edirdik. Bu
şənliklər səhərə kimi davam edirdi. Bu gün isə Volodyanı çox az xatırlayırlar –
onun haqqında nə bir veriliş, nə bir gecə təşkil edirlər. Mart ayında onun
ölümünün 25 ili tamam oldu. O, 55 yaşında, uğursuz mədə əməliyyatından vəfat
edib.
- Siz Volodya ilə çəkiliş meydançasında tanış
olmuşdunuz?
- Volodya Kinematoqrafiya İnstitutunda məndən yuxarı
kursda oxuyurdu. Mən isə 1-ci kurs tələbəsi idim. Onu "Əsgər haqqında ballada”
filmində Alyoşa Skvorçov roluna çəkiləndən sonra sevdim. Bu, mənim ən böyük məhəbbətim
idi. "Kazaklar” filminin məşqlərində isə aramızda münasibət yarandı. Ssenariyə
görə, biz öpüşməli, nəticədə toyumuz olmalı idi. Eyni ssenari həyatımızda da
baş verdi. Bir il sonra oğlumuz doğuldu və biz onu Volodyanın məşhur rolunun xətrinə
Alyoşa adlandırdıq. Biz o zaman Volodyanın ailəsi ilə bir yerdə yaşayırdıq. 7 nəfərlik
ailə kommunal mənzilə yığışmışdı. Mənim əvvəldən
Volodyanın anası ilə xasiyyətim tutmadı. Təqaüdümüzü qəpiyinə qədər Volodyanın
anasına verirdik. O isə səhər instituta gedəndə bizə avtobusa və ya metroya
minmək üçün xırda pul, nahar yeməyə rubl verirdi. Biz iki nəfərə bir yemək alırdıq. Yeməkxanada
stolumuzun üstündə həmişə kələm salatı, çörək və günəbaxan yağı olurdu. Bütün bunlar pulsuz verilirdi. Əsasən
bunlarla qarnımızı doydururduq. Çox kasıb yaşayırdıq. Demək olar ki, təsadüfi
qazanclara ümid edirdik. Hətta elə günlər olurdu ki, yeməyə heç nə tapmırdıq.
Sonralar bir-birimizi xəyanətdə ittiham etməyə və qısqanmağa başladıq. Çəkiliş
meydançasında Andrey Mironovla aramızdakı macəra Volodyanın da qulağına çatdı.
Amma məni bağışladı. Mən ailəmi qorumaq üçün ikinci oğlumu – Oleqi dünyaya gətirdim.
Vladimir ailəni dolandırmaq üçün tikintidə işə düzəlmişdi. Ancaq ağır fiziki iş
onun səhhətinə öz təsirini göstərdi. O, vəfat edəndən sonra iki uşaqla dolanmaq
da çətin oldu. Mən, hətta xadimə işləyirdim. Tanınmış bard Sergey Sokolski həyatımda
görünəndən sonra ümid edirdim ki, hər şey yaxşı olacaq. O məndən 20 il kiçik
idi. Bizim nikahımız cəmi 27 gün sürdü. Məlum oldu ki, mən Sergey üçün yalnız məşhurluq
qazanmaqda alətəm. Amma mən sonralar da gənc kişilərlə macəralar yaşadım.
Yaraşıqlı kişilərin diqqət və qayğısı mənim xoşuma gəlirdi. 2006-cı ildə oğlum
Oleq vəfat etdi. O alkoqoldan dünyasını dəyişdi. Həmin vaxt dostlarım məni
depressiyadan xilas etdilər.
- Özünütəcrid rejimində yubileyinizi necə qeyd edəcəksiniz?
- İki həftə
evdə özünütəcriddə qaldım. Amma yubiley ərəfəsində mağazaya şampan şərabı
dalınca getdim. Hazırda 5 şüşə şampan şərabı almışam. Bəlkə kimsə çiçəklərlə məni
təbrikə gəldi... Ehtiyatda 6 banka qırmızı kürü, ağ çörək və əla kərə yağı da
var. Demək, nə iləsə qonaq etmək olacaq. Əslində karantin zamanı qonaq qəbul
etməsəm yaxşıdır. Ad günümü sonra qeyd edərəm. Yəni stol açmasam da olar. Sadəcə,
qonaqlarıma şampan şərabını hədiyyə edərəm. Nələrsə hazırlayıb küçəyə də çıxa
bilərəm. Əvvəlki kimi hazırlaşmaq, əlbəttə, lazım deyil. Karantinə əməl etmək
lazımdır. Yaşıdım olan insanlar çox hövsələlidir. Hətta, yubileyimi qeyd edə
bilməyəcəyimə görə pərişan da olmuram. 5 il əvvəl - 75 yaşım olanda mən bütün
ili aktiv səyahət edir, təbrikləri festivallarda qəbul edirdim. Ad günüm ərəfəsində
Penzaya, qardaşımın yanına getmişdim. Heyf ki, pandemiya 80 illik yubileylə
bağlı planlarımı dəyişdi.
- Əgər oğlunuz Aleksey gəlsəydi, daha da xoşbəxtlik
olardı…
- Çox
istərdim ki, oğlum məni xatırlasın. Qorxuram ki, o, hətta zəng vurmasın. O, xəstəliyindən
sonra çox dəyişib. Əvvəlki Alyoşanı elə görmək istərdim ki… Uşaqlıqda o, çox
mehriban idi. Atasını sevir, valideynləri ilə fəxr edirdi. Hazırda yanımda
dostlarımın mənə hədiyyə etdiyi qara pişik yaşayır. Deyilənə görə, qara pişik
adamı müxtəlif fəlakətlərdən qoruyur. Pişik məni çox sevir, bütün günü arxamca
qaçır… Mən xasiyyətcə yumşağam, lakin şıltaqlıq etmək xoşuma gəlir. Çox vaxt
qısa paltarda gəzirəm. Orijinal görünməyi xoşlayıram. Necəsə yaşamaq lazımdır
axı. Qadın bu yaşda da sevmək qabiliyyətinə malikdir. «Axır zamanlarda kim
xoşunuza gəlir» - deyə mənə sual veriləndə, cavab verirəm ki, «Svetlana
Svetliçnaya...»
Rusiya mətbuatından tərcümə etdi
Təranə Məhərrəmova