Bir məqalənin doğurduğu ajiotaj

Erməni mediası Rusiyada anti-erməni təbliğatının canlanmasından yazır

Rusiyalı jurnalistin Sumqayıt hadisələri ilə bağlı dərc etdiyi məqalə Ermənistanda əməlli-başlı qalmaqal yaradıb. Bəlli olduğu kimi, Rusiya hakimiyyətinə yaxın "Nezavisimaya qazeta”da dərc olunan məqalədə həmin hadisələrin ermənilərin ssenarisi ilə həyata keçirildiyi vurğulanır. Halbuki, erməni təbliğatı 30 ildən artıqdır ki, münaqişə ilə bağlı keçirilən müzakirələri "Sumqayıt”la başlayıb "Sumqayıt”la da qurtarır. Belə bir vaxtda isə Rusiyanın tanınmış, çoxmilyonluq auditoriyaya məxsus nəşrində həmin hadisələr barəsində sənədlər əsasında yazılan bir məqalə çıxır. Kiminsə təəssüratı və yaxud gəldiyi qənaət yox, məhz arxiv sənədləri əsasında yazılmış məqalə dərc olunur. Keçmiş SSRİ və Azərbaycan DTK-sının arxivlərində yerləşən sənədlərə giriş əldə edən müəllifin yazısı Ermənistan təbliğat maşınına ciddi zərbə kimi qiymətləndirilir. Məsələn, "1in.am” saytında dərc olunan məqalədə müəllif yazır ki, son vaxtlar rus mediasında həm erməni, həm də erməni olmayan soyadlarla antierməni təbliğatı canlanıb. Erməni siyasi ekspert Aram Amatuni öz yazısında qeyd edir ki, sırf şəxsi və qrup kin-küdurəti bu antitəbliğatın əsasında ola bilməz. "Bir çoxları bu kin-küdurəti Ermənistanda baş vermiş və baş verən dəyişikliklə əlaqələndirə bilərlər. Üstəlik, bu vəziyyətdə həm Ermənistan, həm də Rusiya dairələri barədə söhbət gedə bilər. Yəni, Ermənistanda elə dairələr var ki, onlar ruslarla əlaqələrə sahibdir və bu əlaqələri yeni Ermənistana qarşı kin-küdurət ifadə etmək üçün istifadə etməyə hazırdırlar. Bu dairə və qruplar Rusiyada da var. Onlar vassallıq konversiyası ilə Ermənistanın keçmiş iqtidar sistemini yaxşı biznesə çevirmişdilər. Rusiya media sahəsində Ermənistana, ermənilərə qarşı təbliğat və informasiya kontentinin formalaşması, həmçinin siyasi motivlərə malik ola bilər ki, bu da hazırkı beynəlxalq atmosfer və oradakı rus-türk qarşıdurmasını nəzərə alaraq xüsusilə diqqət yetirilməli mövzudur. Bu qarşıdurma səbəbindən Ərdoğan Bakıda antierməni təbliğatı ilə məşğuldur, Rusiyada isə milliyyətcə hansısa ermənilər və ya digər dairələr də bununla məşğuldur”, - deyə Amatuni bildirib.
Yeri gəlmişkən, bütün bunların fonunda Ermənistanın Rusiyadakı səfiri Vardan Toqanyan Rusiya Baş Prokurorluğuna müraciət edib. "Qovorit Moskva” yazır ki, şikayətin səbəbi "Nezavisimaya qazeta”da 1988-ci ildə baş vermiş Sumqayıt hadisələrinə həsr olunmuş məqalə olub. Lev Əsgərovun yazdığı məqalədə Sumqayıtdakı iğtişaşların erməni kilsəsi tərəfindən təşkil olunması vurğulanır. Faktla bağlı, səfir nəşrdən təkzib tələb etməyəcəklərini, Rusiya Prokurorluğuna müraciət edərək yazıda milli nifrət, ksenofobiya və dini dözümsüzlük yayılmasına diqqət çəkəcəklərini bildirib: "Biz təkzib tələb etməyəcəyik, çünki "Nezavisimaya qazeta”da çıxan yazının vəhşilik və cinayət olduğunu hesab edirik. İlk növbədə qəzet və nəşriyyat buna görə məsuliyyət daşıyır. Qəzetin KİV statusu var və hesab edirik ki, bu məqalədə qanunvericiliyin bir sıra tələbləri pozulub. Buna görə Baş prokurora müraciət edərək milli, ksenofob və dini dözümsüzlük zəminində iş açılmasını tələb edirik”.
Bundan əvvəl, Rusiya ermənilərinin ən çoxsaylı təşkilatı olan "Rusiya Erməniləri İttifaqı” hadisə ilə bağlı "Nezavisimaya qazeta”nı məhkəməyə vermişdi.
Xatırladaq ki, "Nezavisimaya qazeta”nın "Sumqayıt faciəsi: Hər şey nədən başladı və bu necə oldu” başlıqlı məqaləsində keçmiş Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi məxfi sənədləri əsasında Sumqayıt hadisələrinin erməni millətçiləri tərəfindən planlı şəkildə törədildiyi faktlarla vurğulanıb. Bildirilir ki, sözügedən məqalədə DTK arxivlərindəki materiallara istinadən iddia edilir ki, ötən əsrin hələ 50-60-cı illərində ermənilər erməni-qriqoryan kilsəsinin köməyi ilə bütün SSRİ ərazisində azərbaycanlılara qarşı gizli təşkilatlar yaradırdılar. Yazıda bu da iddia edilir ki, bu faciə erməni millətindən olanların təxribatçılığı ilə törədilib. "Azatutyun” radiosunun erməni xidməti yazır ki, "Sovet Azərbaycanının verdiyi rəsmi məlumata görə, 1988-ci ilin 27-29 fevral hadisələri zamanı 27 erməni öldürülüb və bu hadisə Avropa Parlamenti və ABŞ Senatı tərəfindən pislənilib”.
Öz növbəsində Ermənistan XİN yaydığı bəyanatda rəsmi Bakını ittiham edir, lakin Rusiya nəşrinin ünvanına hər hansı bir bəyanat səsləndirə bilməyib.
"Maarifçi Ermənistan”ın parlament fraksiyasının rəhbəri Edmon Marukyan deyib ki, bu məqalə göstərir ki, qəzetin "müstəqil”liyindən yalnız adı qalıb. Rusiyalı jurnalist Roman Babayan isə daha irəli gedərək həmkarlarını "əclaf” və "yaramaz” adlandırmaqdan çəkinməyib. Onları pul müqabilində məqalə dərc etməkdə ittiham edib.
Parlamentin keçmiş deputatı Arman Saqatelyan isə rəsmi Yerevanı "Nezavisimaya qazeta”də dərc olunan materiala vaxtında reaksiya verməməkdə günahlandırıb. Onun sözlərinə görə, Ermənistan hakimiyyət orqanlarına bu yazının Azərbaycanın sifarişi olduğu barədə izahat verməsi üçün 20 saat gərək olub. "Bu müddət ərzində isə rəsmi Bakı Gazeta.ru, Lenta.ru, BBC-nin rus xidməti və digər dünyaca məşhur saytlarda növbəti dezinformasiya xarakterli xəbərləri yerləşdirməyə müvəffəq oldu”, - deyən sabiq deputat bununla da Xocalı soyqırımı ilə bağlı dərc olunan materialları nəzərdə tutub. Əlavə edib ki, bu hibrid müharibəsidir, buna qarşı mübarizə aparmaq üçün isə etməni hakimiyyətinin nə imkanları, nə də intellektual potensialı var.
"Azatutyun” radiosu isə növbəti dəfə "Nezavisimaya qazeta”da dərc olunan məqaləyə toxunub və bildirilib ki, Rusiya nəşrinin redaktoruKonstantin Remçukovonların bu barədə sorğularına cavab verməkdən imtina edir. Radio şərh üçün Moskvada yaşayan hüquqşünasRuben Kirakosyanamüraciət edib. Vəkil bildirib ki, məqaləyə mütləq cavab verilməlidir, çünki "belə zərbələri udmaq olmaz”.
Azər NURİYEV