Yeni ixrac imkanları yaradacaq üzvlük
Beynəlxalq
Ticarət Mərkəzi (ITC) Azərbaycanın Ümumdünya Ticarət Təşkilatına qəbulu
prosesini sürətləndirmək üçün dəstək göstərməyə hazırdır. Trend-in məlumatına
görə, bu barədə ÜTT baş katibinin aparat rəhbəri, Beynəlxalq Ticarət Mərkəzinin
icraçı direktoru Arança Qonzales özünün "Twitter" səhifəsində yazıb. Hazırda Cenevrədə Azərbaycanın ÜTT-ə daxil olması üzrə danışıqların
növbəti mərhələsi keçirilir. Danışıqlar iyulun 24-də başlayıb və 28-ə qədər
davam edib. Danışıqlarda Azərbaycan nümayəndə heyətinə xarici işlər nazirinin
müavini Mahmud Məmmədquliyev rəhbərlik edib. A.Qonzales yazıb: "Mahmud Məmmədquliyevlə
Azərbaycanın təşkilata qəbul edilməsi məsələsini müzakirə etdik və İTC-in bu
prosesin sürətləndirilməsinə dəstək göstərməyə hazır olduğunu bildirdim".
Ölkəmizin belə
bir təşkilata üzv olmasının hansı faydaları var? ÜTT-ə üzv olduqdan sonra nələr
dəyişəcək?
İqtisadçı-alim Vüqar Bayramov deyir
ki, indiki mərhələdə Azərbaycanın belə bir təşkilata üzv olması çox vacibdir:
"Çünki hazırda Azərbaycan post-neft dövrünü yaşayır. Bu konteksdən yanaşdıqda,
düşünürəm ki, ÜTT-ə üzvlüyün bizim üçün bir sıra faydaları var. İlk növbədə,
keçmiş MDB ölkələrinin əksəriyyəti və xüsusən Rusiya, Ukrayna, Qazaxıstan kimi
ölkələr də ÜTT-nin üzvüdür. Bu baxımdan, Azərbaycanın bu təşkilatda təmsil
olunması olduqca vacib bir məqamdır. Üzvlük Azərbaycan üçün həm də yeni ixrac
imkanları yaradacaq. Bu təşkilata qoşulduqdan sonra üzv ölkələrin bazarlarına
Azərbaycan iş adamları daha da asanlıqla öz mallarını ixrac edə biləcəklər.
Qeyri-neft sektorunun ixrac qabiliyyətinin artırılması və qeyri-neft məhsullarının
yeni bazarlara nəql edilməsi bizim üçün son dərəcə faydalıdır. Çünki nəticə
etibarilə bu, yerli iş adamlarına öz məhsullarını ÜTT-ə üzv olan böyük və fərqli
bazarlara ixrac edə bilmək imkanları yaradır. Digər tərəfdən, ÜTT-ə üzvlük Azərbaycan
standartlarının, xüsusən də Azərbaycanda ticarət və istehsal standartlarının
beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırması prosesinin tamamlamasına gətirib çıxara
bilər. Çünki bu təşkilatda təmsil olunmağımız
Azərbaycana beynəlxalq və ÜTT
standartlarına uyğun olaraq, standartları tətbiq edə bilmək şansı verir. Standartların
yaxşılaşması və yeni standartların tətbiq edilməsi isə ölkəmiz üçün çox
vacibdir. Eyni zamanda, neftin bazar qiyməti aşağı düşdükdən sonra ÜTT üzvlüyü
Azərbaycan iqtisadiyyatına inamın daha da artırılması baxımından vacibdir.
Çünki bu üzvlük həm də bir mesajdır. Azərbaycan xüsusən post-neft dövründə
uzunmüddətli strateji baxışını qlobal
biznes arenasına təqdim etmiş olur ki, bu da ölkə iqtisadiyyatına olan inamın
artırılmasına təsir edəcək. Başqa bir tərəfdən, ÜTT-ə qoşulmaq ölkəyə yeni
investisiyanın cəlbi deməkdir. Çünki üzv ölkələrə investorlar daha çox maraq
göstərirlər. Bu da bizim əsas hədəfimiz olan qeyri-neft sektoruna
investisiyanın cəlbi üçün əhəmiyyətli hesab edilə bilər. Üzvlük həm də rəqabəti
artıracaq. Çünki üzvlüklə bağlı götürülən öhdəliklərdən biri daxili bazarın
qorunması məsələsidir. Yerli istehsalın qorunması ilə bağlı daha çox suallar
yaranır. Amma nəzərə almaq lazımdır ki, üzvlük qazandıqdan sonra ölkə güzəşt
müddəti əldə edir. Məsələn, Rusiyada bu güzəşt müddəti 7 il idi. Güzəşt müddəti
dövründə isə ÜTT şərtləri tətbiq edilmir və tariflər həmin müddətə dəyişdirilmir.
Yəni tariflərin aşağı salınması prosesi mərhələli şəkildə aparılır. Ona görə də
Azərbaycan bu güzəşt müddətini alacaq. Gürcüstan və digər ölkələrin təcrübəsinə
əsaslansaq, bu müddətin beş il olacağı
ehtimal edilir. Belə olan təqdirdə isə həmin müddətdə Azərbaycan iqtisadiyyatı,
yerli istehsalla məşğul olan sahibkarlar artıq ÜTT prinsiplərinə uyğunlaşa biləcəklər.
Bu prinsiplər tətbiq edildikdə, daxili bazarın qorunmasına imkan yaranar. Rəqabətin
güclənməsi və qiymətlərin aşağı düşməsi baxımından, əksər ölkələrin təcrübəsi
göstərir ki, istehlak mallarının qiyməti aşağı düşür. Çünki rəqabət güclənir və
bu da qiymətlərə birbaşa təsir göstərir. Lakin istənilən halda, düşünürəm ki,
üzvlüyün müsbət tərəfləri onun mənfi tərəflərindən daha çoxdur. Post-neft
dövründə Azərbaycanın bu təşkilata üzv olması məqsədəuyğundur”.
Milli Məclisin İqtisadi Siyasət, Sənaye və Sahibkarlıq komitəsinin
üzvü, millət vəkili Aydın Hüseynov bildirdi
ki, belə bir nüfuzlu təşkilata qoşulmağımız bizim düzgün yolda olduğumuzdan xəbər
verir: "Azərbaycan son illərdə bir çox ölkələrlə iqtisadi əlaqələrini xeyli
genişləndirib. Prezidentimiz də ölkənin
başlıca iqtisadi strategiyası olaraq, Azərbaycanın iqtisadi potensialının daha
da artırmaq olduğunu dəfələrlə qeyd edib. Bu gün ixrac yönümlü və rəqabətqabiliyyətli
məhsulların istehsal edilməsi və "Made in Azerbaijan” brendinin dünyada
tanıdılması istiqamətlərində böyük işlər aparılır. ÜTT-ə qoşulmağımız isə bu prosesin daha da sürətlənməsinə
gətirib çıxaracaq. Gələcəkdə Ələtdə "Azad iqtisadi zonanın” yaradılması planlaşdırılır
və ümumilikdə götürdükdə ÜTT üzvlüyümüz dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya
prosesimizi daha da sürətləndirmiş olacaq”.
Şəbnəm Mehdizadə