Xalqın mənəvi sərvəti, toxunulmaz xəzinəsi - Fotolar
Hər bir xalq özünün mədəni və milli-mənəvi xəzinəsi
- ziyalıları, mədəniyyət və incəsənət xadimləri, yazıçıları, şairləri ilə dünya
miqyasında tanınır və bəşər sivilizasiyasına töhfələr verir. Bu insanlar Azərbaycan
cəmiyyətinin də aparıcı təbəqəsi, elitasıdır. Bütün cəmiyyətlərin və ölkələrin
inkişafi müəyyən bir qrup insanın fəaliyyəti ilə bağlıdır. İstər siyasi müstəvidə,
istərsə də mədəniyyət, incəsənət sahəsində. Bu baxımdan Azərbaycanda da mədəniyyət
və incəsənət işçilərinin - rəssamların, heykəltəraşların, eləcə də yazıçı və
şairlərin problemlərinin həlli daim diqqət mərkəzində saxlanılır.
Bu təbəqədən olan insanların dövlət səviyyəsində təntənəli
yubiley mərasimləri keçirilir, onların sosial durumunun yaxşılaşdırılması
istiqamətində konkret addımlar atılır. Bununla yanaşı, mədəniyyət və incəsənət
xadimlərinə fərdi Prezident təqaüdləri verilir ki, bu da dövlətin, ölkə rəhbərinin
qeyd edilən kateqoriyadan olan insanlara qayğısının göstəricisidir. Dünyaca
tanınmış azərbaycanlı mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin ölümündən sonra da
xatirəsinin əziz tutulması, onların ailə üzvlərinə hörmətlə yanaşılması da daim
dövlətin diqqət mərkəzindədir.
Sevindirici haldır ki, Azərbaycan Prezidenti İlham
Əliyevlə paralel olaraq, Birinci vitse-prezident, Heydər Əliyev Fondunun
prezidenti Mehriban Əliyevanın da bu istiqamətdə fəaliyyəti xüsusi diqqət çəkməkdədir.
Mayın 16-da Səməd Vurğun adına Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının səhnəsində xalq
yazıçısı, kinodramaturq və rejissor Maqsud İbrahimbəyovun xatirə gecəsinin keçirilməsi,
Birinci vitse-prezidentin həmin tədbirə qatılaraq nitq söyləməsi buna daha bir
nümunədir. Xatırladaq ki, 1935-ci il mayın 11-də Bakıda anadan olan Maqsud
İbrahimbəyov gənc yaşlarından istedadlı nasir, dramaturq, kinossenarist və
rejissor kimi çoxcəhətli fəaliyyəti ilə SSRİ miqyasında tanınıb. Ötən əsrin
60-cı illərində ədəbiyyata qədəm qoyan nəslin nümayəndəsi kimi o, müasirlərinin
rəngarəng, dolğun obrazlarını yaradaraq öz dəst-xətti ilə çoxsaylı pərəstişkarlarının
dərin hörmət və ehtiramını qazanıb. Müasir ədəbiyyatın görkəmli simalarından
olan Maqsud İbrahimbəyov öz yaradıcılığı ilə bədii fikrin zənginləşdirilməsinə
töhfələr verib. Onun bir ssenarist və rejissor kimi kinematoqrafiyanın
inkişafında da mühüm xidmətləri var. Maqsud İbrahimbəyovun ssenariləri əsasında
çəkilən filmlər tamaşaçılar tərəfindən rəğbətlə qarşılanır. Onun
yaradıcılığında əksini tapan Azərbaycan xalqının milli xüsusiyyətləri, adət-ənənələri,
xüsusilə Bakının özünəməxsus koloritli təsviri təqdirəlayiqdir. Dünyaşöhrətli
yazıçı 2016-cı il martın 22-də 81 yaşında Bakıda dünyasını dəyişsə də, Azərbaycan
xalqının qəlbində əbədi yaşayacaq. Onun xatirəsi bu gün olduğu kimi, gələcəkdə də
hər zaman hörmətlə anılacaq.
Sözügedən mərasimdə xalq yazıçısı Maqsud İbrahimbəyovun
tələsməyən tərzdə qeyri-adi və gündəlik hadisələr haqda yazaraq,
personajlarının mənəvi dünyasını dərindən tədqiq edərək, xasiyyətlərini oxucuya
çatdırdığı qeyd olunub. Bildirilib ki, bir çox əsərlərində yazıçı ümumbəşəri
problemlər kontekstindən çıxış edərək, öz ənənələri ilə güclü olan Şərq
insanının həyat tərzini göstəririb. Hamının sevdiyi "Bizim Cəbiş müəllim”,
"Uşaqlığın son gecəsi” filmlərinin ssenari müəllifinin də Maqsud İbrahimbəyov
olduğu vurğulanıb.
"Maqsud hamıya gülümsəyir” adlı gecədə Səməd Vurğun
adına Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının baş rejissoru Aleksandr Şarovski
zalda Maqsud İbrahimbəyovun doğmalarının, dostlarının, onun istedadının pərəstişkarlarının
toplaşdığını deyərək, yazıçının hər zaman sevdiyi insanlara öz təkrarsız
gülüşünü bəxş etdiyini bildirib. O, Prezident İlham Əliyevin yazıçının 70 illik
yubileyində Maqsud İbrahimbəyov haqda dediyi "Sənətkarı həyatda ikən qiymətləndirmək
lazımdır” sözlərini xatırladıb.
Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban
xanım Əliyeva xatirə gecəsində çıxış edərək, uzun illər ərzində Rus Dram
Teatrının səhnəsində Maqsud İbrahimbəyovun əsərlərinin personajlarının
canlandırıldığını xatırladıb. Qeyd edib ki, Maqsud İbrahimbəyovun yaradıcılığı
nəinki Azərbaycan mədəniyyətini və incəsənətini zənginləşdirib, həm də dünya mədəni
irsinə layiqli töhfələr verib. O, M.İbrahimbəyovun əsərlərinin 30 dilə tərcümə
edildiyini söyləyib: "Maqsud müəllim qeyri-adi dərəcədə parlaq və çoxşaxəli şəxsiyyət
idi. Dramaturq və
kino xadimi, PEN-klubun prezidenti və parlamentin deputatı, parlaq həmsöhbət və
parlaq polemist. Həqiqətən, bir insanda bu qədər qeyri-adi istedad və bacarıq cəmləşəndə,
adamlar deyirlər ki, bu, Allah vergisidir. Doğrudan da bu, Allah vergisidir. Lakin,
ilk növbədə, Maqsud İbrahimbəyov böyük yazıçı idi. Mənim nəslim - məhdud sərhədlərdə
və məkanca ideoloji çərçivələrdə böyüyən nəsil üçün bədii ədəbiyyat
varlığımızın olduqca zəruri tərkib hissəsi idi. Kitablar bizim üçün ən müxtəlif
cəhətli bilik mənbəyi idi. Bədii ədəbiyyatın qiraəti bizə sərhədləri genişləndirməyə,
süni maneələri aradan qaldırmağa imkan verirdi, bir çox "lal suallara”
cavab tapmaqda kömək edirdi. Ən başlıcası isə,
yüksək bədii söz bizi tamamilə məcburiyyətsiz, ehkamsız, patetikasız tərbiyə
edirdi, əxlaq və mənəviyyatın bünövrəsini qoymağa kömək edirdi. Düşünürəm ki,
bu, istər peşəkarlıq fəaliyyətində, istərsə də şəxsi həyatında hər bir insana
bütün ömrü boyu zəruri bünövrədir. Bax, böyük ustad Maqsud İbrahimbəyov belə
bir zamanda yaşayıb və yaradıb”.
Birinci vitse-prezident deyib ki, M.İbrahimbəyovun
nəsri dinamik, bəzən kədərli, bəzən də dramatik olsa da, həmişə çox səmimiliyi
və dərin fəlsəfi mənası ilə seçilib. Mehriban xanım bildirib ki, M.İbrahimbəyov
ən adi detallarda dərin məna tapa və onu sadə, anlaşıqlı və aydın dildə çatdıra
bilib: "Əminəm ki, onun yaradıcılığına bir dəfə müraciət edən hər kəs sonra dəfələrlə
onun əsərlərinə qayıdır, özləri üçün yeni nə isə tapırdılar. Onun hər bir əsəri
zamanın ruhunu əks etdirməkdən başqa, həm də düşünməyə - həyatın mənası, hər kəsin
bu həyatda görəcəyi işlər barədə düşünməyə vadar edirdi. Bu isə, heç şübhəsiz,
yalnız həqiqi, böyük istedada nəsib olur. Maqsud İbrahimbəyov öz əsərlərini rus
dilində yazırdı. Bununla yanaşı, o, əsl xalq yazıçısı olub və olaraq qalır.
Onun hər bir əsəri, bütün yaradıcılığı doğma torpağa, doğma mənbələrə, doğma
köklərə böyük məhəbbətlə aşılanıb. Onun sevimli Bakı şəhəri isə çox vaxt, demək
olar, əsərlərinin əsas iştirakçısı idi. Maqsud müəllim mərd, cəsur insan idi.
O, öz prinsiplərini bütün həyatı boyu daşıyaraq, onları müdafiə edən insan idi.
O, heç vaxt fikrini deməkdən, tənqid etməkdən qorxmurdu. Onun publisistikası Azərbaycan
jurnalistikasının parlaq təbəqəsidir. Ən başlıcası isə, Maqsud müəllim bütün həyatı
boyu laqeyd insan olmayıb. O, həmişə gərəkli olmağı və bu cür qalmağı
bacarırdı, heç vaxt kənarda olmurdu”.
Mehriban xanım Əliyeva bildirib ki, zaman keçdikcə
insanlar böyük Azərbaycan yazıçısı Maqsud İbrahimbəyovun Azərbaycan mədəniyyəti
və incəsənətinin inkişafındakı xidmətlərini daha yaxşı və dərindən dərk edəcəklər:
"Cənab Prezident həqiqətən doğru deyib: Böyük Azərbaycan yazıçısı Maqsud
İbrahimbəyov yaşayacaq. Onun doğmalarının, dostlarının və istedadının
milyonlarla pərəstişkarının qəlbində və yaddaşında yaşayacaq. Belə ki, nə qədər
əsərləri yaşayırsa, yazıçı da sağdır. Azərbaycanın layiqli oğlunun işıqlı xatirəsinə
ehtiramımı bildirirəm”.
Sonda qeyd edək ki, hər bir xalqın özünəməxsusluğunu
şərtləndirən amillər onun dövlətçilik ənənələri ilə yanaşı, həm də zəngin
milli-mənəvi irsi, pak və ali dəyərləri, qlobal planda maddi-mənəvi mədəniyyət
nümunələri əsasında müəyyənləşir. Milli kimliyi ifadə edən dəyərlər, eyni
zamanda, xalqın mənəvi sərvəti, toxunulmaz xəzinəsidir. Təqdirəlayiq haldır ki,
belə xəzinələrimizdən sayılan Maqsud İbrahimbəyovun əziz xatiəsi də hər zaman
Azərbaycanda hörmətlə anılır.
Alpər
TURAN