Uşaq qidalarına nəzarət sərtləşdirilir
Ekspertlər
bunu körpələrin sağlamlığının qorunması istiqamətində mühüm addım kimi
dəyərləndirirlər
Azərbaycan
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi süni uşaq qidalarının ölkədə istehsalı və ölkəyə
idxalı ilə bağlı vəziyyəti dəyərləndirib. Agentlikdən Trend-in sorğusuna cavab
olaraq bildirilib ki, ölkədə istehsal olunan və ölkəyə idxal olunan qida
məhsulları üzərində risk əsaslı nəzarət tədbirləri həyata keçirilir. Məhsullar
gömrük ərazisinə daxil olunduqdan sonra daşıdığı risk səviyyəsinə uyğun olaraq
ekspertizadan keçirilir. Uşaq qidaları yüksək risk qrupuna aid olduğu üçün
ölkəmizə idxal edilən hər bir məhsul partiyasından Agentliyin müfəttişləri
tərəfindən nümunələr götürülərək Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq
laboratoriyalarında müayinə edilir. Laborator analizlər məhsulun mikrobioloji
və fiziki-kimyəvi göstəriciləri əsasında həyata keçirilir. Əgər nümunələr
qüvvədə olan texniki-normativ sənədlərin tələblərinə cavab vermirsə, məhsulun
satışına icazə verilmir: "Bu zaman idxal olunmuş uşaq qidalarının ixracatçı
ölkəyə geri qaytarılması, zərərsizləşdirilməsi və ya utilizasiyası üzrə
Agentlik tərəfindən zəruri tədbirlər görülür. Ekspertizanın nəticələri uyğun
olduğu təqdirdə məhsullara qida təhlükəsizliyi sertifikatı verilir. Həmin
sertifikatla sahibkarlar məhsulları yerli bazarda sərbəst ticarət dövriyyəsinə
daxil edirlər.
Qeyd edək
ki, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi əhalinin sağlamlığının qorunması və
təhlükəsiz qida məhsulları ilə təmin edilməsi istiqamətində mütəmadi olaraq
tədbirlər həyata keçirir. Bununla yanaşı, konkret faktlara əsaslanan
müraciətlər daxil olduğu təqdirdə, Agentlik tərəfindən plandankənar
(növbədənkənar) yoxlamalar aparılır və adıçəkilən məhsul laborator müayinələrə
cəlb olunur. Əgər vətəndaşların uşaq qidalarının tərkibi, keyfiyyəti və
təhlükəsizliyi ilə bağlı hər hansı narahatlığı olarsa, bu barədə Agentliyin
1003 "Çağrı Mərkəzi”nə zəng edib məlumat verə bilərlər”.
Bəs
görəsən AQTA-nın həyata keçirdiyi bu yoxlamalar uşaq qidaları ilə bağlı ümumi
situasiyaya necə təsir edəcək? Bazarda uşaq qidaları ilə bağlı çatışmazlıq
yarana bilər?
Tibb Universitetinin uşaq-yeniyetmələrin sağlamlığı
və əməyin təşkili kafedrasının müdiri Şəhla Balayevabildirir ki, AQTA-nın
bu istiqamətdə gördüyü tədbirlər müsbət addım kimi qiymətləndirilməlidir:
"Uşaqların qidası həmişə ən həssas mövzulardan biri olub. Bu mənada
keyfiyyətsiz uşaq qidalarının idxalı və satışı birmənalı olaraq yolverilməzdir.
Uşaqlarda yaranan xəstəliklərin böyük bir qismi məhz süni uşaq qidalarının
keyfiyyət parametrləri ilə bağlı olur. Bu yerdə biz ana südü ilə qidalanmanın
vacibliyini bir daha vurğulamaq istəyirik. Yeni doğulan körpələr bir yaşına
qədər ana südü ilə qidalandırılmalıdır. Xüsusi hallarda yeni doğulan uşaqlara
süni uşaq qidası verilə bilər. Bu zaman keyfiyyətli süni qida məhsullarından
istifadə olunmalıdır. Uşaqlara verilən hər hansısa keyfiyyətsiz qida məhsulu
ciddi problemlərə yol aça bilər. Bu mənada nəzarət tədbirlərinin
gücləndirilməsi vacib məsələdir. Görülən tədbirlərin uşaqların sağlamlığının
qorunması istiqamətində mühüm bir addım kimi qiymətləndirmək olar”.
Tibb üzrə ekspert, professor Adil Qeybulla qeyd
etdi ki, uşaq qidaları, o cümlədən bəzi dərman preparatları ilə bağlı dövlət
reyestri olmalıdır: "Azərbaycana müxtəlif adda bir sıra uşaq qidaları idxal
olunur. Hesab edirəm ki, dünyada tanınan və qəbul olunan iki-üç uşaq qidasının
ölkəyə idxalı yetərli sayılır. Bəzən mənşəyi bilinməyən uşaq qidalarının
idxalına və satışına ehtiyac yoxdur. Bu qidaların laborator baxışdan
keçirilməsi və texniki şərtlərin yoxlanılması elə də asan məsələ deyil. Yaxşı
olardı ki, dövlət səviyyəsində bu məsələyə nəzarət olunsun. İstifadəsinə icazə
verilən uşaq qidaları ilə bağlı kodeks olmalıdır və burada həmin qidaların adı bu kodeksdə
qeyd oluna bilər. Əslində bu tədbirlərin həyata keçirilməsi uşaq qidalarının
azalmasına gətirib çıxarmayacaq. İdxal edilən məhsullara müəyyən texniki
standartlar tələb kimi qoyulmalı və yoxlanaraq nəzarətdən keçməlidir. Məncə, bu
üsul daha effektiv nəticə verə bilər. Təəssüflər olsun ki, bəzi uşaq
qidalarının keyfiyyət parametrləri istənilən səviyyədə deyil. Burada söhbət
uşaqların taleyindən gedir. Ona görə də nəzarət tədbirlərinin gücləndirilməsinə
ehtiyac var”.
Qida mühəndisi İsa
Əliyev bu addımı yüksək
qiymətləndirdiyini və növbəti mərhələdə uşaq qidaları sahəsində müsbət nəticələrin əldə oluna
biləcəyini qeyd etdi: "Uşaq qidaları digər qidalarla
müqayisədə daha həssasdır. Xüsusilə 0-6 yaş arasında olan uşaqların zehni və
fiziki inkişafında qida böyük rol oynayır. Ona görə də uşaq qidalarının
tərkibindəki inqridientlər tələb olunan dozada olmalıdır. Təəssüflər olsun ki,
bir sıra hallarda uşaq qidalarının tərkibi keyfiyyət parametrlərinə cavab
vermir. Bu da uşaqlarda bir sıra xəstəliklərə gətirib çıxara bilir. Azərbaycana
uşaq qidaları xarici ölkələrdən idxal olunur. Bu məhsullar ölkəmizə əsasən
Rusiyadan, keçmiş sovet ölkələrindən və Avropadan idxal olunur. Avropada bəlli
normativlər var və bu normativlərə ciddi şəkildə riayət olunur. Uşaq
qidalarının idxal olunduğu Azərbaycan kimi ölkələrdə gömrük laboratoriya
prosedurlarının sərt olmalıdır deyə düşünürəm. AQTA-nın bu məsələ ilə bağlı
çıxardığı normativlər təqdirlə qarşılanmalıdır. Ümid edirəm ki, uşaq
qidalarının yoxlanışı daha da gücləndiriləcək və əgər neqativ hallar varsa,
dərhal ortaya çıxarılacaq”.
Şəbnəm
Mehdizadə