Turistlərin marağı əmlak bazarına təsir edəcək səviyyədə deyil
Turizmin inkişafı və turistlərin Bakıya axını bütün
sahələrdə olduğu kimi, daşınmaz əmlak bazarında da öz təsirini hiss etdirməyə
başlayıb. Belə ki, ölkəmiz getdikcə turistlər üçün daha da cəlbedici olur. Hətta
artıq bir çox turistin burada daşınmaz əmlak aldığına dair məlumatlar yayılıb. Bildirilir
ki, əsasən mənzil, bağ evləri, kommersiya obyektlərinə maraq göstərən turistlər
artıq bazarda müəyyən çəkiyə malikdirlər.
Bəs görəsən bu məlumatlar nə qədər əsaslıdır? Turistlərin
bu marağı Azərbaycanda daşınmaz əmlak bazarına necə təsir göstərəcək?
Əmlak məsələləri üzrə
ekspert Nüsrət İbrahimovdeyir ki, turistlərin
daşınmaz əmlak alması barədə məlumatı yoxdur: "Hələ ki turistlərin mənzil
alqı-satqısına rast gəlinməyib. Lakin
istənilən halda, turistlərin burada mənzil, yaxud digər daşınmaz əmlaka
marağının olması çox müsbət məqamdır və bu, bazara da yalnız müsbət təsir göstərə
bilər. Amma hələlik bu təsir hiss olunmur. İndiki halda turistlər daha çox
kirayə bazarına ciddi təsir göstərir. Belə ki, kirayə bazarında qiymətlər artıq
stabilləşməyə doğru gedir. Uzun müddətdir istifadəsiz qalmış evlər tədricən
dolur və son zamanlar aktivlik xeyli artıb. Bu baxımdan, turistlərin sayının
artması çox vacibdir. Amma yenə də qeyd edim ki, hələlik alqı-satqı bazarında və
digər əmlak seqmentlərində, yəni nə yaşayış, nə də qeyri-yaşayış əmlak
bazarında bu, hiss olunmur”.
Əmlak məsələləri üzrə
ekspert Ramil Osmanlı da bizimlə söhbətində hələlik
alqı-satqı bazarında ciddi canlanmanın müşahidə olunmadığını bildirdi: "Çünki turistlərin
Azərbaycandan daşınmaz əmlak alması kütləvi xarakter daşımır. Amma turistlər az
da olsa, bazardakı dinamikaya müsbət təsir göstərir. Bütövlükdə götürsək, Azərbaycana
gələn turistlərin ümumi mənzil bazarındakı payı 10 faiz həcmində olarsa, bazara
əhəmiyyətli təsiri olar və ciddi dinamika formalaşa bilər. Hələlik bu pay 1-2
faiz həcmindədirsə, hesab etmirəm ki, bu, mənzil bazarında qiymət artımına gətirib
çıxarsın, yaxud da bazarda ümumi vəziyyətə təsir göstərsin. Hələlik turistlərin
Azərbaycana olan marağı iqtisadi baxımdan əhəmiyyətli dəyişiklik yarada biləcək
həddə deyil. Düzdür, buradakı daşınmaz əmlakla maraqlanan turistlər var. Elə Azərbaycan
vətəndaşları da turist qismində hansısa ölkəyə gedəndə, oradakı mənzil bazarı ilə
maraqlanır və bəzən alıcı qismində də çıxış edirlər. Lakin bu, bazara ciddi təsir
göstərmir. Ölkəyə gələn turistlər Azərbaycanda bugünkü yaşayış imkanlarını dəyərələndirir
və Avropa və MDB ölkələri ilə müqayisə edirlər. Onlar burada olan yaşayış
imkanlarının daha sərfəli olduğunu görürlər. Ona görə də Azərbaycana maraq göstərənlərin
sayının gələcəkdə daha da artacağı
istisna edilmir. Turizm inkişaf etdikcə, bu özünü bütün sahələrdə olduğu kimi, daşınmaz
əmlak bazarında da göstərəcək”.
"Qaya Real Estate
Daşınmaz Əmalak” şirkətinin satış direktoru Akif Əliyevdə deyir ki, müəyyən
tələbat olsa da, bazara təsir edəcək səviyyədə deyil: "Düzdür, körfəz ölkələrinin
turistlərinin ölkəmizdə yaşayış və qeyri-yaşayış obyektlərinə maraq göstərdiyi haqda
məlumatı yayılıb. Ancaq hələlik satışın olub-olmamasına dair rəsmi məlumat
yoxdur. Müəyyən marağın olması təbii ki, istisna deyil. Turistlərin burada
daşınmaz əmlak almaq istəməsi çox müsbət hal kimi qiymətləndirilməlidir. Çünki
bu hər şeydən əvvəl ölkəyə xeyli miqdarda valyuta gətirir. Vaxtilə qardaş ölkə Türkiyədə
daşınmaz əmlakın alınması ilə bağlı bəzi məhdudiyyətlər aradan qaldırıldı.
Bunun nəticəsində Türkiyəyə xeyli investisiya qoyuldu. Bizdə də belə bir şeyin
olması çox müsbət haldır. Ancaq bazarda alqı-satqı payının hansı həcmdə olması
haqda fikir bildirmək üçün hələlik çox tezdir. Qeyri-neft sektorunun inkişafına
dair starteji yol xəritələri təsdiq edildikdən sonra Azərbaycan bazarına maraq
xeyli artıb. Xüsusilə Abşeron və bəzi kurort bölgələrində bu maraq daha da
artdı. Lakin Şərq ölkələrinin turistləri Amerika və Avropa turistlərindən bir qədər
fərqlənirlər. Onların bazarı araşdırmaları daha çox zaman alır. Onların burada
nəinki pərakəndə əmlak alqı-satqısı, hətta müəyyən böyük layihələrdə də iştirak
etmə ehtimalları var. Böyük investorlar Azərbaycanda bəzi layihələr həyata
keçirmək istəyirlər. Bu layihələrin həyata keçməsi isə bizim üçün çox
faydalıdır. Pərakəndə daşınmaz əmlak alqı-satqısına gəlincə isə, deyə bilərəm
ki, müəyyən adamlar buradan özünə mənzil, yaxud kommersiya obyekti ala bilərlər.
Amma bu hələ ki bazara təsir göstərəcək qədər deyil”.
Daşınmaz əmlak üzrə
ekspert Rəşad Əliyevdə bildirdi ki, müəyən tələbat var, lakin turistlər daha çox kirayə
bazarında aktivlik nümayiş etdirirlər: "Əmlak alqı-satqısında hələlik elə bir
ciddi irəliləyiş yoxdur. Çünki bunun üçün çox tezdir. Turistlərin Azərbaycandan
daşınmaz əmlak alması üçün bir müddət vaxt lazımdır. Digər tərəfdən götürdükdə
isə, turistlər aktiv alıcı hesab olunmur. Turistlər hər il müxtəlif ölkələrə səyahət edirlər. O insanlar
daşınmaz əmlak almaqda maraqlıdırlar ki, hər il istirahətə eyni ölkəyə getsinlər.
Bizdə isə bu ənənə hələlik formalaşmayıb. Düşünürəm ki, turizmnin inkişafı bu
tempdə davam edərsə, gələcəkdə bizdə də belə ənənə yarana bilər. Uzun illər Azərbaycana
gələn və buradakı əmlak bazarı ilə tanış olan turistlər buradan mənzil ala bilərlər.
Turistlər həm də daşınmaz əmlaka qoyduğu kapitalın batmayacağına əmin olmaq istəyirlər.
Bu baxımdan, hələlik əmlak bazarında
ciddi canlanma müşahidə olunmur. Kirayə bazarına isə turistlər haradasa təsir
edə biliblər. Hələlik tam statistika məlum olmasa da, bazarda tələbatın artdığı
açıq-aşkar hiss olunur”.
Şəbnəm
Mehdizadə