Ticarət evləri ölkəmizə nə verəcək?
Prezidentin xarici ölkələrdə ölkəmizin və yerli ixracatçıların iqtisadi-ticarət
maraqlarının daha dolğun qorunması və təmsil edilməsi, yerli məhsulların xarici
ölkələrin bazarlarına çıxışının genişləndirilməsi, ixracın stimullaşdırılması
ilə bağlı tədbirlərin tətbiqində səmərəliliyin və təsərrüfat subyektləri
arasında işgüzar əlaqələrin qurulmasında çevikliyin artırılması məqsədi
ilə"Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən
səfirlik və konsulluqlarında ticarət nümayəndələrinin təyin edilməsi haqqında”
Fərman imzaladığı haqda məlumat vermişdik.
Artıq prosesə başlanılıb. Bu haqda AZƏRTAC-a müsahibəsindəiqtisadiyyat naziri Şahin Mustafayev məlumat verib. Bildirib ki, artıq Rusiya
Federasiyasında ticarət nümayəndəsi təyin olunub. Təyinatın birinci olaraq,
Rusiya Federasiyasından başlanması bir neçə səbəblə bağlıdır. İlk növbədə,
Rusiya Federasiyası Azərbaycanın qeyri-neft məhsulları üzrə əsas ticarət
tərəfdaşıdır: "2016-cı ildə Azərbaycan Respublikasının Rusiya Federasiyasına
ixracının həcmi 409 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Ölkəmizin qeyri-neft məhsullarının
31 faizi Rusiya Federasiyasına ixrac olunur və bu göstərici üzrə Rusiya ticarət
tərəfdaşlarımız arasında 1-ci yerdədir. Digər tərəfdən isə, Rusiya Federasiyası
ilə ölkəmiz investisiya sahəsində geniş əməkdaşlıq edir. Rusiya Azərbaycan
iqtisadiyyatına 3 milyard ABŞ dollarından çox investisiya yatırıb. Ölkəmizin
Rusiya iqtisadiyyatına qoyduğu investisiyaların həcmi isə 1 milyard ABŞ
dollarından çoxdur. Azərbaycan Rusiyanın 78 regionu ilə əməkdaşlıq edir və 17
federasiya subyekti ilə əməkdaşlıq haqqında sazişlər imzalayıb. Qeyd olunanları
nəzərə alaraq, ölkəmizin qeyri-neft məhsullarının Rusiya bazarına ixracının
artırılması və mövcud potensialdan maksimum istifadə olunması məqsədilə bir
sıra işlər görülür, Moskva şəhərindəki Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri
Sərgisində Azərbaycan pavilyonunun təmirinə və yenidən qurulmasına, həmçinin
"Azərbaycan evi”nin yaradılmasına başlanılıb. Rusiya Federasiyasındakı
səfirliyimizə təyin olunan ticarət nümayəndəsi Ruslan Əliyev Moskva Dövlət
Beynəlxalq Əlaqələr Universitetini beynəlxalq hüquq sahəsində bakalavr və
magistr üzrə bitirib, sonra təhsilini Londonda davam etdirib. Azərbaycanda və
Rusiyada həm dövlət sektorunda, həm də özəl sektorda böyük təcrübəsi var,
iqtisad elmləri namizədidir”.
Ticarət evlərinin Azərbaycanın ixrac potensialına verəcəyi töhfələr,
təbliğatın genişləndirilməsi üçün daha hansı addımlara ehtiyac olduğu və s.
məqamlarla bağlı ekspertlərlə danışdıq. Onların fikrincə, yaxşı nəticə əldə
olunması üçün həm keyfiyyətli məhsul istehsal edilməli, həm də güclü marketinq
və təbliğat işi qurulmalıdır.
Milli Məclisin İqtisadisiyasət,sənayevəsahibkarlıqkomitəsinin
üzvü Tahir Mirkişili "Kaspi”yə açıqlamasında dedi ki, Azərbaycanda
aparılan iqtisadi islahatların mühüm istiqamətlərindən biri ixrac potensialının
artırılması və ixraca yönəlik sahələrin inkişafıdır. İxrac fəaliyyətinin əsas
hissəsi xarici bazarlara çıxış, bazar araşdırmaları, xarici bazarların ələ
keçirilməsi, xarici bazarlarda milli sahibkarların maraqlarının qorunması və
ticarət maneələrinin aşılmasıdır: "Bu baxımdan, Azərbaycan Prezidentinin
fərmanı ilə xaricdə Azərbaycanın ticarət nümayəndələrinin təyin edilməsi
yaradılacaq güclü ixrac potensialının reallaşmasına hesablanıb. Xarici
bazarlarda çox güclü rəqabət var. Azərbaycan ixracatçılarının bu rəqabətdə
rəqiblərinə qalib gəlməsi üçün bir tərəfdən keyfiyyətli məhsul istehsal etməsi
tələb olunursa, digər tərəfdən də güclü marketinq və təbliğat işlərinin
aparılması, ixrac olunan ölkələrin qanunlarının mənimsənilməsinə ehtiyac var.
Ticarət nümayəndələri bütün bu məsələlərdə milli ixracatçıların maraqlarını
qoruyaraq ümumilikdə ölkənin iqtisadi maraqlarını təmin edəcəklər”.
İqtisadçı ekspert Pərviz
Heydərov Azərbaycanın artıq post-neft dövrü yaşadığını xatırlatdı. Qeyd etdi
ki, ölkəmizin iqtisadiyyatının yeni ixrac imkanları araşdırılmalı və bu sahədə
mövcud olan potensialdan tam istifadə edilməyə başlanmalıdır. Çünki hər hansı
bir ölkə kənardan nəsə alıb-satmasa, yaşaya bilməz: "Azərbaycanda çox böyük
ixrac potensialı var. Lakin bunu reallaşdırmaq lazımdır. Bu və ya digər sahədə
istehsal imkanlarının yaradılması məsələnin birinci şərtidir. Həmin istehsalın
nəticələrinin realizasiyası istiqamətində ciddi addımlar atılmalıdır.
Məhsullarımız təbliğ olunmalı, reklam edilməli, bazarlarda daha rahat şəkildə
satılmalıdır. Bu mənada, ölkəmizin xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən səfirlik
və konsulluqlarında ticarət nümayəndələrinin yaradılması işi əslində, çoxdan
həyata keçirilməli idi. Bu yaxınlarda Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenkonun
Bakıya səfəri zamanı da bu məsələ haqda danışıldı. Məsələn, Lukaşenko açıq
şəkildə bildirdi ki, bir sıra məhsullarımız onlarda çox məşhurdur. Lakin bir
var ki, bu məhsulları istehsal edən tərəf sözügedən bazara çıxmaq üçün bütün
məsələləri necə deyərlər, təkbaşına həll etsin, bir də var, hökumətdən asılı
olan məsələlər bəri başdan həll olunmuş sayılsın”.
P.Heydərovun fikrincə, xarici ölkələrdə ölkəmizin və yerli
ixracatçıların iqtisadi-ticarət maraqlarının daha dolğun qorunması və təmsil
edilməsi, yerli məhsulların xarici ölkələrin bazarlarına çıxışının
genişləndirilməsi, ixracın stimullaşdırılması ilə bağlı tədbirlərin tətbiqində
səmərəliliyin və təsərrüfat subyektləri arasında işgüzar əlaqələrin
qurulmasında çevikliyin artırılması üçün səfirlik və konsulluqlarımızda ticarət
nümayəndəliklərinin təsis və təyin edilməsi olduqca əhəmiyyətlidir: "Bu haqda
Fərmanda da vurğulandığı kimi, ticarət nümayəndəsinin təyin olunduğu ölkədə
işi, həmin yerlə Azərbaycanın iqtisadi-ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsi
və iqtisadi maraqlarının qorunması, mallarımızın və xidmətlərimizin ixracının
artırılması, ölkəmizin biznes mühitinin və investisiya imkanlarının təbliği
istiqamətində tədbirlər görməkdən ibarət olacaq. Hesab edirəm ki, bu, ölkəmizdə
müvafiq biznes strukturları və subyektlərinin də öz məhsulları ilə xaricə
çıxmaqları işini asanlaşdıracaq. Qalır, onların keyfiyyətli məhsul istehsal
etmələri”.
Şəfa Tapdıq