Soçi görüşü Azərbaycan-Rusiya münasibətlərini pozmağa çalışan dairələrə cavabdır
Azərbaycanla Rusiyanın əlaqələrin tarixi keçmişi var. Bu iki ölkə
arasındakı münasibətlər həmişə digər region və dünya dövlətlərinin də diqqət
mərkəzində olub. Bu günlərdə Soçidə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə
rusiyalı həmkarı Vladimir Putin arasında keçirilən görüş və aparılan
müzakirələri iki ölkənin münasibətlərindəki gələcək perspektivin lokomotivi
hesab etmək olar. Çünki birgə əməkdaşlıq Azərbaycan-Rusiya əlaqələrinin
gələcəyini müəyyən etməklə yanaşı, həm də regiondakı geosiyasi vəziyyətə də
təsirsiz ötüşmür.
Milli Məclisin deputatı,
politoloq Rasim Musabəyov bildirdi ki, Rusiya ilə Azərbaycan arasında bir
çox sahələrdə yüksələn xətlə inkişaf edən əlaqələr mövcuddur: "Rusiya həmçinin,
ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri kimi Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin həlli prosesində yaxından iştirak edir. Məhz ikitərəfli və digər
məsələlərin müzakirəsi, regionda mövcud olan mürəkkəb problemlərin həlli
yollarının axtarılması baxımından Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin Soçidə
keçirilən görüşü böyük əhəmiyyətə malikdir.Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin də qeyd etdiyi kimi, dövlət
başçılarının görüşləri çox uğurla davam edən ikitərəfli münasibətlərimizin
inkişafına yaxşı impuls verir. Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin inkişafını
istəməyən, bu əlaqələrə kölgə salmaq niyyətində olan bəzi qüvvələr də var.
Ancaq Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin Soçi görüşü sübut etdi ki, həmin
qüvvələrin niyyətləri puç və mənasızdır”.
Politoloq qeyd etdi ki, əslində prezidentlərin görüşü nəticəyə
hesablanmamışdı: "Bu, daha çox Azərbaycan və Rusiya hökumət rəhbərlərinin fikir
mübadiləsi idi ki, tərəflər biri digərinin davranışında hansısa əhəmiyyətli
məsələlərdən nəyi gözləyə bilər. Burada Dağlıq Qarabağ məsələsi də müzakirə
edilib. Əminəm ki, münaqişənin həlli ilə bağlı yaxın zamanlarda irəliləyişlərə
nail olunacaq.Digər bir məqamı da qeyd edim ki, əslində müzakirə edilmiş müxtəlif
sahələrlə bağlı məsələlərdə dəqiqləşdirmələrə ehtiyac var idi. İstər xarici
işlər nazirləri, müdafiə nazirləri və istərsə də digər dövlət qurumları
səviyyəsində onsuz da müzakirələr aparılır. Amma elə məsələlər var ki, onların
prezidentlər səviyyəsində müzakirəsi vacibdir. Soçi görüşünün nəticəsi konkret
məsələlərin həllində özünü büruzə verəcək, Rusiyanın öz vasitəçiliyini hansı
səviyyədə həyata keçirməsində göstərəcək. Təbii ki, Azərbaycan da aparılan
danışıqlar səviyyəsində öz siyasətində lazımi korreksiyalar edəcək”.
Millət vəkili, politoloq
Aydın Mirzəzadə bildirdi ki, Azərbaycan-Rusiya münasibətləri hər
zaman yüksək səviyyədə olub. Onun sözlərinə görə, 1993-cü ildə ulu öndər Heydər
Əliyevin hakimiyyətə gəlişindən sonra Rusiya ilə münasibətlər xarici siyasətin
prioritet istiqamətlərinə daxildir: "İki ölkə problemləri danışıqlar yolu ilə,
bir-birinin maraqlarını nəzərə alaraq həll etməyə çalışır. Hesab edirəm ki,
Azərbaycan-Rusiya münasibətləri digər dövlətlər üçün nümunə olar bilər. İki
ölkə arasında hansısa məsələdə anlaşılmazlıq yaranarsa razılığa gəlmək, onları
diplomatik yolla həll etmək mümkün olub”.
Soçi görüşünə toxunan deputat qeyd etdi ki, bu görüş iki dövlətin
bundan sonra da dostluq, əməkdaşlıq ruhunda hərəkət etmək istəyini ortaya
qoyub: "Qeyri-rəsmi görüş olsa da, danışıqlarda münasibətlərin bütün sahələri
nəzərdən keçirilib. Azərbaycan üçün ağrılı olan Dağlıq Qarabağ problemi, Ermənistanın
davam edən işğalı Rusiya tərəfi ilə ciddi şəkildə müzakirə edilib. Hesab edirəm
ki, bu görüş həm əlaqələri möhkəmləndirməyə, həm maraq doğuran məsələlər haqda
fikir mübadiləsi etməyə, həm də Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində Rusiya
faktorunun güclənməsinə çox böyük yardım edəcək”.
Milli Məclisin deputatı
Musa Qasımlı qeyd etdi ki, Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya işgüzar səfəri,
Prezident Vladimir Putinlə keçirdiyi görüşlər və müzakirə edilən məsələlər həm
ikitərəfli, həm də regional əməkdaşlıq və mövcud problemlərin həlli
istiqamətində atılan addımlardan biri kimi qiymətləndirilə bilər. Onun
sözlərinə görə, Azərbaycan və Rusiya qonşu dövlətlərdir və onlar arasında
mehriban münasibətlərin olması hər iki ölkə və xalq üçün faydalıdır:
"Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət-iqtisadi, mədəni-humanitar və digər
sahələrdə əməkdaşlıq inkişaf edir. Münasibətlərin hüquq-müqavilə bazası
yaradılıb. Dövlət başçıları arasında yaxşı şəxsi münasibətlərin olması da qeyd
edilməlidir”.
M.Qasımlı əlavə etdi ki, bu səfər Azərbaycan-Rusiya münasibətlərini
pozmağa çalışan dairələrə, xüsusən Rusiyanın dövlət və hökumət qurumlarında,
KİV-ində özünə yuva qurmuş erməni lobbisi və diaspor nümayəndələrinə də
cavabdır: "Hesab edirəm ki, Rusiya dövlət adamları və ictimai xadimləri
nəhayət, ermənilərin onlara hansı ziyanlar vurduğunu anlamalıdırlar. Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində Rusiyanın fəallığının bu görüşdən
sonra artacağını da ümid etmək olar”.
"Atlas” Araşdırmalar
Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Elxan Şahinoğlu vurğuladı ki, Rusiya və
Azərbaycan prezidentlərinin Soçi görüşü bir neçə məqamı ilə nəzəri cəlb edib: "Azərbaycan
prezidenti İlham Əliyevlə görüşə "ümid edirəm ki, bizim bugünkü görüşümüz bütün
çətin problemlərin həlli yollarının axtarılmasına yardım edəcək” ifadəsi ilə
başlayan Putin Azərbaycanla Rusiya arasında ikitərəfli əlaqələrin necə
inkişafını müzakirə edəcəklərini, o cümlədən Moskva və Bakının gələcək üçün
çoxlu birgə planlarının olduğunu dedi. Bu cümlələrdə o qədər böyük yük var ki,
prezidentlərin görüşünün mətbuat üçün qapalı hissəsində hər iki tərəfi narahat
edən bütün mövzuların müzakirə edildiyini proqnozlaşdırmaq olar. Narahatedici
mövzuların tamamı hamımıza bəllidir. Bu mövzular barədə illərdir ayrı-ayrılıqda
yazırıq, açıqlama veririk.Prezidentlərin görüşü ilə bağlı ikinci məqam mətbuata verilən
açıqlamalıdır ki, burada Soçidə keçirilən görüşdə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı məsələlər müzakirə edildiyi qeyd edildi”.
Bəxtiyar MƏMMƏDLİ