“Serjik”in növbəti Rusiya səfəri
Forpost ölkənin prezidenti növbəti dəfə Rusiya paytaxtındadır. Erməni
mədəniyyəti günlərinin açılışında iştirak etmək bəhanəsi ilə növbəti dəfə Moskvaya
yollanan Serj Sarkisyanın Rusiya liderindən nələri xahiş edəcəyi bəllidir.
Sözsüz ki, burada prioritet Ermənistanın Avropa İttifaqı ilə tərəfdaşlıq
sazişidir. Yəni, "Serjik” Kremldəki ağasından xeyir-dua almaq istəyir. Rusiyalı
həmkarı Vladimir Putinlə görüşən Serj Sarkisyan görüşdən sonra iki ölkə
arasındakı sıx bağları bir daha alqışlayıb: "Rusiya-Ermənistan əməkdaşlığının
inkişafı bütün sahələrdə özünü büruzə verir. Xalqlarımız arasında mədəniyyət,
təhsil və elm sahəsində sıx əlaqələr bizim üçün xüsusilə böyük əhəmiyyət
daşıyır”.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin isə bəyan edib ki, "iki ölkəni sözün
əsl mənasında müttəfiqlik münasibətləri, çoxəsrlik tarix, mənəvi yaxınlıq
bağlayır”. Kremlin yaydığı bəyanatda deyilir ki, prezidentlər "iki ölkə
arasında siyasi və iqtisadi, habelə təhlükəsizlik və humanitar əməkdaşlıq
sahəsində qarşılıqlı əlaqələri müzakirə ediblər”. Rusiya prezidenti Vladimir
Putin ermənistanlı həmkarına 1995-ci ildə Yerevanda oğurlanmış və sonradan
bərpa edilmiş, Mixail Vrubelin sulu boya ilə çəkdiyi "Tamara qəlbli mələk və
İblis” rəsm əsərini hədiyyə edib. Rusiya prezidenti S.Sarkisyanla birlikdə
Tretyakov qalereyasını da ziyarət edib. Onlar rəssam Martiros Saryanın
əsərlərindən ibarət sərgiyə tamaşa ediblər.
Yeri gəlmişkən, Putinlə Sarkisyanın görüşündə Dağlıq Qarabağ
münaqişəsi barədə heç bir rəsmi açıqlama verilməyib. Rusiya xarici işlər nasiri
Sergey Lavrovun gələn həftənin əvvəllərində Ermənistan və Azərbaycana səfər
edəcəyi gözlənilir. Bu səfərin rəsmi səbəbi kimi Rusiya ilə müstəqil Ermənistan
və Azərbaycan arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının 25-ci ildönümü
göstərilir. Lakin Rusiyanın TASS xəbər agentliyi bildirib ki, Lavrov Yerevanda
və Bakıda Dağlıq Qarabağ münaqişəsini müzakirə etməyi planlaşdırır. S.Lavrov
TASS agentliyinə deyib: "Biz müəyyən etməyə çalışacağıq ki, Ermənistan və
Azərbaycan prezidentlərinin görüşündən sonra, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
çözümü cəhdlərində indi hansı mərhələdəyik”. Oktyabrın 16-da İsveçrədə
görüşləri zamanı Ermənistan və Azərbaycan prezidentləri Serj Sarkisyan və İlham
Əliyev Dağlıq Qarabağ sülh prosesini canlandırmağı və münaqişə zonasında
atəşkəs rejimini möhkəmləndirməyi vəd etmişdilər. Erməni mediası isə yazır ki,
Moskvada prezidentlərin gündəmində Rusiya-Ermənistan münasibətlərinin
müzakirəsi, ikitərəfli əlaqələrin möhkəmləndirilməsi və inkişafı, Avrasiya
İqtisadi İttifaqı çərçivəsində əməkdaşlıq, regional problematika məsələləridir.
Yerevandakı siyasi dairələrdə də "Serjik”in səfərinə xüsusi diqqət
var. Mətbuat qeyd edir ki, Sarkisyanın səfəri ərəfəsində Azərbaycan xarici
işlər naziri Elmar Məmmədyarov sərt bəyanatla çıxış edib. "Biz danışıqlar
naminə danışıqlar aparmaq niyyətində deyilik, məntiqi danışıqlar gərəkdir. Biz
danışıqlar prosesinin ölü nöqtədən tərpənməsini xahiş yox, tələb edirik. Mən bu
məqsədlə Moskvaya yollanıram. Bu mövqeni Sergey Lavrovla müzakirə edəcəyəm”, -
deyə Rusiya nəşrləri nazirin sözlərini sitat kimi qeyd ediblər. "Nezavisimaya
qazeta” E.Məmədyarovun bu bəyanatını Ermənistanın ekspert dairələrində ciddi
müzakirələrə səbəb olduğunu yazır. Müəllif yazır ki, erməni ekspert
dairələrində Məmmədyarovun sərt bəyanatı Moskvanın Yerevana Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin nizamlanması ilə bağlı təzyiqinin ola biləcəyi ehtimalını gücləndirib.
Xüsusi vurğulanır ki, münaqişənin həlli ilə bağlı ermənilərin güzəştə getmələri
tələb kimi qoyula bilər. Nəşr yazır ki, erməni cəmiyyətinin qərbyönümlü
dairələrində də vəziyyət yaxşı deyil. Qeyd edilir ki, noyabrın 24-də Avropa
İttifaqı ilə Ermənistan arasında Assosiativ üzvlüklə bağlı sazişin imzalanması
planlaşdırılır. Özü də bu, ilk təşəbbüs deyil. Belə ki, birinci dəfə 2013-cü
ildə tərəflər arasında saziş imzalanmalı idi. Lakin Putinlə görüşdən sonra
Sarkisyan sazişdən imtina etdi. İndi də Ermənistanın Qərb vektorunun
tərəfdarları ehtiyat edirlər ki, prezident yenə də Avropa İttifaqı ilə
yaxınlaşmaqdan imtina etsin. Əgər bu baş verərsə, onda Qərb birdəfəlik
Ermənistandan əlini çəkəcək, erməni dövlətinin reputasiyası ciddi zərbə almış
olacaq.
Lakin Rusiya ekspertləri nədənsə bu dəfə sazişin imzalanacağına
optimist yanaşırlar. Məsələn, MDB ölkələri İnstitutunun direktor müavini
Vladimir Yevseyev hesab edir ki, bu dəfə sazişin imzalanmasına heç bir təhlükə
yoxdur. "İndi söhbət Yerevanın seçimindən getmir. O, artıq Avrasiya İqtisadi
İttifaqına doğru seçim edib”, - deyə ekspert vurğulayıb. O, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin nizamlanması prosesində də Yerevana təzyiq göstəriləcəyinə
inanmır. "Əldə etdiyim xəbərlərə görə, Moskva və Bakı Rusiyada prezident seçkiləri
ərəfəsində Qarabağda vəziyyətin gərginləşməməsi barədə qeyri-rəsmi razılıq əldə
ediblər. Lakin seçkilərdən sonra bu razılıq pozulacaq”, - deyə rusiyalı ekspert
vurğulayıb.
Azər NURİYEV