Sandu Moldovanı təmizləyir
Moldovada hökumət böhranına
son qoyulduqdan sonra gərginlik bir qədər səngiyib. Lakin koalision hökumət
formalaşdıqdan sonra elə gün olmur ki, istefalar, kütləvi şəkildə işdən
çıxmalar yaşanmasın. Artıq Konstitusiya Məhkəməsinin bütün tərkibi, o cümlədən
Mərkəzi Bankın bütün rəhbərliyi, korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Milli Mərkəz,
prokurorluğun korrupsiyaya qarşı mübarizə qurumlarının rəhbərliyi istefa verib.
Növbədə isə Baş Prokurorluqdur. Hökumət bu quruma etibarlı bir şəxsi təyin edib
bununla bütün həbsləri əsaslandırmağa çalışır. Baş nazir Mayya Sandu bu qurumu
korrupsiya sxemlərinin reallaşdırılmasında əsas orqan adlandırıb. Görünən odur
ki, Moldovanın yeni hökuməti yüksək ranqı keçmiş məmurlardan birdəfəlik yaxa
qurtarmağa çalışır və yenilərinin axtarışındadır. İlk rəsmi səfərini Rumıniyaya
edən baş nazir Mayya Sandu da kömək üçün prezident Klaus Yohannisə müraciət edib.
Görüşündə vicdanlı peşəkarlarla bağlı onlara kömək göstərməyi xahiş edib. Bu
xahişə əməl ediləcəyi vədi verilib. Ümumiyyətlə isə Sandu hökumətinin əcnəbi
mütəxəssislərlə möhkəmləndiriləcəyi prokurorluq haqqında qanuna dəyişiklik
etdikdən sonra bəlli idi. Dəyişikliklərdən biri də o idi ki, baş prokurorun
mütləq mənada Moldova vətəndaşı olması bəndi qanundan çıxarılır. Ədliyyə naziri
Olesya Stamate bildirib ki, baş prokuror vəzifəsinə ölkə hüdudlarından kənarda
yaşayan insanların təyin olunmasını məqsədəuyğun hesab edirlər. Baş prokuror
postuna namizədə olan əsas tələb – "hüquqi sahədə olan təcrübənin nəticələri”dir.
Baş nazir Mayya Sandu və
baş nazirin müavini, daxili işlər naziri Andrey Nestasenin Buxarestdə prezident
Klaus Yohannis ilə görüşündən sonra bəlli olub ki, Moldova hakimiyyətinə belə
bir dəstəyi rumın tərəfi göstərəcək. "Mənim təşəbbüsümlə prezident
administrasiyası Rumıniya hökumətinə müxtəlif nazirliklərdən ibarət ekspert
qrupunun yaradılması təklifini göndərib. Onlar Moldova hökumətinin təyin etdiyi
mütəxəssislərlə birlikdə tez bir zamanda təklif edən sahələri müəyyən etməlidirlər”,
- deyə K.Yohannis bildirib. Cavabında M.Sandu deyib ki, Moldova Respublikasına
Rumıniyanın dəstəyi çox zəruridir. "Təəssüf ki, Moldovada oliqarxik rejimin bizim
vətəndaşlar üçün çox ağır fəsadları qalıb. Biz inanırıq ki, Rumıniya Moldova vətəndaşları
və bizim Avropa yolunda ən etibarlı tərəfdaşı olacaq”. Xanım baş nazir bildirib
ki, Moldova dövlətinin institutlarında korrupsiya sxemləri bloklanıb, orada
iştirak edən insanlar isə məsuliyyətə cəlb olunacaq. Onun sözlərinə görə,
nazirlik, agentik və dövlət müəssisələrində aşkar edilənlər – bütün sərhədləri
keçir. "Həmin idarəçilik institutları dövlətin mənafeyinə uyğun işləməyiblər.
Moldovanın qeyri-rəsmi rəhbəri olmuş oliqarx Vladimir Plaxotnyukun ətrafının
qeyri-qanuni varlanmasının qarşısını almaq üçün heç bir iş görməyiblər.
Onların
sayı da heyrətləndirir. Onlar hər yerdədir – energetika sistemində, tibb ləvazimatları,
uşaq qidaları, nəqliyyat və aviasiya sistemində. Bu sxem üzrə milyardlarla lev
vəsait oğurlanıb, mənimsənilib. Bu sxemlər bloklanacaq. Siz görürsünüz ki, biz
bütün obyektlərin özəlləşdirilməsinin qarşısını almışıq. Bu sxemin
hazırlanmasında iştirak edənlərin hamısı həbsxanaya salınmalıdır. Biz hökumətin
etməli olduğu işi edəcəyik. Aydın olsun deyə bildiririk – cinayət işlərinin
açılması və məhkəmələrə göndərilməsini hökumət etmir”, - deyə M.Sandu bildirib.
O həmçinin, tibbi xidmət agentliyinin rəhbəri Boris Qolovin barəsində xidməti təhqiqatın
aparılmasını da tələb edib. Onun sözlərinə görə, burada da ciddi qanun
pozuntuları var və dövlətə zərər vurulub. Eyni zamanda, müəyyən sahələr üzrə
monopoliyaların aradan qaldırılmasına da diqqət ayrılmasını zəruri sayıb. Xüsusən
də çərəz məhsulları üzərində monopoliyaya diqqət yetirilməsinə yer ayırıb. Bu
da təsadüfi deyil. Bu sahədə monopoliyanın sabiq baş nazir Pavel Filipə aid
olduğu vurğulanır. Artıq sonuncu məsələ ilə bağlı etiraz edib. Qısaca, hazırda
Moldovada bütün sahələr - nazirlik və departamentlərdə yoxlamalar aparılır.
Bundan əlavə, əhali şəffaflıq üzrə işlərin başlandığı barədə məlumatlandırılıb.
Vətəndaşlara qanun pozuntuları barədə məlumat vermələri xahiş olunur. Moldova
banklarından oğurlanan milyardlarla dollarlarla bağlı da təhqiqat aparılır.
Baş
nazir bildirib ki, bununla parlament komissiyası məşğul olur. Xatırladaq ki,
Birləşmiş Ştatların "Kroll” şirkəti indiyə qədər Moldovada baş verən "əsrin
oğurluğu” barədə iki hesabat təqdim edib. Lakin hər iki hesabat yoxa çıxıb.
Adıçəkilən şirkət yenidən ölkəyə gəlib hazırladığı hesabatların nüsxəsini təqdim
etməyə hazırdır. Baş nazir də bildirib ki, həmin hesabatları görməyib: "Bu
hesabatlarla bağlı Mərkəzi Bankı idarə edən şəxslə danışdım. O da mənə dedi ki,
həmin hesabatlar Mərkəzi Banka daxil olan kimi dərhal Baş Prokurorluğa göndərildi.
İndi biz müəyyən etməliyik görək ki, Mərkəzi Bankdan kimsə bu hesabatı görübmü?
Çox güman ki, onun nüsxəsi prokurorluqdadır və biz onu əldə edə bilmirik”. Baş
nazir ictimaiyyəti məlumatlandırıb ki, P.Filip kabinetinin keçmiş məmurları işdən
çıxan zaman kompyuterlərdəki bütün informasiyaları siliblər. Sandu keçmiş məmurları
xəbərdar edib ki, onlar informasiyaları elektron formada təqdim etməlidirlər.
Əks təqdirdə qanuna müvafiq formada məsuliyyət daşımalı olacaqlar.
Siyasi şərhçi Viktor
Çobanın qənaətincə, müxtəlif idarələrdə milyardları mənimsəyən şəxsləri müdafiə
edən şəxslər qalır: "Əslində bu gün cinayətlərin izlərinin silinməsi və
pulların ölkədən çıxarılması baş verir”. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki,
ölkədə əvvəlki sistemin qalıqları ilə mübarizə asan başa gəlməyəcək və gərginlik
hər an yenidən alovlana bilər.
Azər NURİYEV