Saç tökülmələrinin 85 faizi bu faktorla bağlıdır
Müasir dövrdə tez-tez rastlanan xəstəliklərdən biri də saç
tökülmələridir. Təəssüf ki, saçı həddən artıq tökülən insanlar buna əhəmiyyət
vermir, bunu heç xəstəlik də saymırlar. "Şampunumu dəyişmişəm”, "dietadayam”
kimi səbəblərlə əlaqədar olduğunu düşünür və tezliklə keçib gedəcəyinə
inanırlar. Halbuki, saç tökülmələri orqanizmdə çox ciddi durumlardan xəbər verə
bilər. Və sonda dazlaşma, keçəlləşməyə gətirib çıxara bilər.
Keçəllik isə insanların xarici görünüşü ilə bağlı olduğuna görə
çoxlarını narahat edir. Xüsusilə də xanımlarda rast gəlindikcə daha çox Azərbaycan Tibb Universitetinin
Dermotovenerologiya kafedrasının dosenti Elşad Novruzov saç tökülmələrinin
stresslə əlaqədar olduğunu bildirir: "Keçəllik
– elmi dildə alopesiya adlanır və tüklərin patoloji fakültəsidir. Bu xəstəliyin
çapıqlı və çapıqsız növləri ayırd olunur. Çapıqlı alopesiya - dərinin
iltihablaşması, atrofiyası və ya çapıqlaşması nəticəsində tük follikullarının
dağılması ilə yekunlaşır.
Çapıqsız alopesiya əvvəlcə dərinin zədələnmələri olmadan da inkişaf
edir və onun özünün də bir neçə növü müəyyən olunur. Məsələn, "ocaqlı alopesiya”
- xroniki dermatozdur. Tük
follikullarına olan müxtəlif təsirlər nəticəsində tüklərin patoloji tökülməsi baş
verir. Başın tüklü hissəsində, saqqal
nahiyəsində, qaşlarda, kirpiklərdə və bədəndə tüklərin tamamilə olmaması
ilə nəzərə çarpan ocaqların yaranması ilə təzahür edir”.
Həkimin sözlərinə görə, ocaqlı alopesiyanın etiologiyası dəqiq
öyrənilməyib. Ocaqlı alopesiya zamanı dırnaqların böyüməsi də pozulur.
Histoloji müayinələr zamanı isə sağlam görünən dəridə müəyyən dəyişikliklər
aşkar edilir. Deməli, keçəllik - yalnız
tük follikullarının məhdud xəstəliyi deyil.
E.Novruzov qeyd edir ki, psixi stress faktoru ocaqlı alopesiyanın
inkişafında və gedişində mühüm rol oynayır. Xəstələrin 85%-də tüklərin
tökülməsinə məhz stress səbəb ola bilər. Lakin bu xəstəliyin
etiologiyasında sink çatışmazlığı, sinir
sisteminin fəaliyyətinin pozulması, mədə-bağırsaq yolunun pozğunluqları,
bakterial agentlərə qarşı həssaslıq, mikrosirkulyator axındakı pozğunluqların
rolu ola bilər.
ATU dosentinin sözlərinə görə, ocaqlı alopesiyanın 5 tipi ayırd
olunur. Adi tipə 20-40 yaşlı insanlarda rast gəlinir. Prehipertenziv tip gənclərdə
yaranır, bu da sonradan yüksək qan təzyiqinin yaranmasına gətirib çıxarır.
Atopik tip zamanı saç tökülmələri ilə yanaşı atopik dermatit, bronxial astma və
digər atopik vəziyyətlər müşahidə olunur. Xəstəliyin qarışıq tipi isə çox vaxt
yaşlı şəxslərdə (40 yaşdan yuxarı) müşahidə olunur.
Göründüyü kimi, saç tökülmələri xəstəliyi gənc yaşlardan başlayır.
Odur ki, ilk baxışdan adi görünən saç tökülmələrinin qarşısını almaq üçün
diqqətli olmaq, stressdən qorunmaq, düzgün qidalanmaq lazımdır. Sonradan keçəl
olmamaq üçün vaxtında həkimə müraciət etmək də məsləhət görülür.