Rusiya Qafqazda “Berlin divarı” inşa edir
ABŞ-ın
vitse-prezidenti Mayk Pens xanımı Karen Pensi
ilə srağagün Gürcüstana səfər edib. Tbilisi
beynəlxalqhava limanında baş nazir Giorgi Kvirikaşvili tərəfindən
şəxsən qarşılanan M.Pens daha sonra həm onunla, NATO-nun
"Layiqli tərəfdaş 2017”
təlimlərində iştirak edən hərbçilərlə, həm də Gürcüstanın müxalifət
partiyalarının nümayəndələri ilə görüşlər keçirib. M.Pens baş
nazir G.Kvirikaşvili ilə keçirdiyi birgə mətbuat konfransında Gürcüstanı ABŞ-ın
əsas strateji tərəfdaşı kimi qələmə verib. Bildirib ki, ABŞ Gürcüstanın ərazi
bütövlüyünü vəNATO-ya üzvlüklə bağlı səylərini dəstəkləyir. G.Kvirikaşvili
isə ABŞ tərəfindən Gürcüstana göstərilən böyük dəstəyə görə M.Pensə
təşəkkür edib.
Bu
səfərin və səsləndirilən bəyanatların ardınca Rusiya prezidenti Vladimir
Putinin Gürcüstanın işğal altında olan Abxaziya ərazisinə səfər edəcəyi barədə
məlumat yayılıb. Rusiya mətbuatının məlumatına əsasən, prezidentV.Putin
Cənubi Osetiyada 2008-ci il avqust müharibəsinin növbəti ildönümündə
Abxaziyaya səfər edəcək. Səfər çərçivəsində Rusiya
prezidenti Abxaziyanın de-fakto lideri Raul Xacimba ilə
görüşəcək. Təbii ki, Gürcüstan rəsmiləri V.Putinin
işğal altında olan Abxaziyaya gözlənilən səfərini təxribat adlandırıblar. Gürcüstan
prezidentinin xarici siyasət məsələləri üzrə müşaviri Tengiz Pxaladze deyib ki,
Putinin Abxaziyaya səfəri Rusiyanın işğalçılıq siyasətinin davamıdır. Onun
sözlərinə görə, gözlənilən səfər Rusiyanın tarixi ədalətsizliyi leqallaşdırmaq
cəhdidir. Müşavir Gürcüstanın işğal olunmuş əraziləri tanımamaqla bağlı
siyasətinin çox güclü olduğunu xatırladaraq, əminliklə bildirib ki, ölkəsi bu
münaqişədə qalib gələcək və ədalət bərqərar olacaq. Gürcüstanın barışıq və
vətəndaş bərabərliyi məsələləri üzrə dövlət naziri Ketevan Tsixelaşvili də
hesab edib ki, V.Putinin Abxaziyaya səfəri faktiki
anneksiyanın davamıdır.
Hadisələrdən
göründüyü kimi, Gürcüstan üzərində ABŞ-Rusiya münasibətləri yenidən
gərginləşməkdədir. Siyasi şərhçi Şahin
Cəfərli bu situasiyanı təhlil edərkən, Gürcüstanın
getdikcə "soyuq müharibə” dövründəki Almaniyaya bənzəməyə başladığını qeyd edib:
"ABŞ-ın vitse-prezidenti Pensin Gürcüstana səfərinə cavab olaraq Rusiya
prezidenti Putin şəxsən Abxaziyaya səfər edəcək. Bu həftə hərbi təlimlərdə
iştirak etmək üçün Gürcüstana gələn ABŞ hərbi texnikası dəmir yolu ilə Tiflisə
aparılmaq əvəzinə, şosse yolu ilə Gürcüstanın içərilərindən keçərək paytaxta üz
tutdu. Onlar Qoridən keçəndə Cənubi Osetiya ilə Gürcüstanın qalan hissəsini
ayıran demarkasiya xəttində dayanmış rus əsgərləri ilə aralarında az qala,
pulemyotun atəş məsafəsi qədər məsafə var idi. Mayk Pens Gürcüstanda dəqiq
mesajlar verdi. Rusiyanı işğalçı adlandırdı, Gürcüstanın ərazi bütövlüyünü
pozmaq istəyənlərə bundan sonra sərt cavab verəcəklərini bildirdi, əvvəlcə
"qırmızı xətlər” elan edib, sonradan bunu pozanlara qarşı tədbir görməyərək
qarşı tərəfləri cəsarətləndirən Obamanı tənqid etdi, Gürcüstanın NATO-ya
üzvlüyünü dəstəklədiklərini birbaşa söylədi. Rusiya
isə Cənubi Osetiyadan, xüsusən Abxaziyadan çəkilmək niyyətində deyil. SSRİ
dağılanda Rusiya Qara dənizi demək olar ki, itirmək təhlükəsi ilə üzləşmişdi və Abxaziyada separatizmi
alovlandırmasının əsas səbəbi məhz bu regionun Qara dənizə çıxışının olması ilə
əlaqədar idi. Əvvəlcə Abxaziyanın Gürcüstandan, sonra Krımın Ukraynadan
qoparılması nəticəsində Rusiya akvatoriyasını genişləndirərək isti dəniz kimi böyük strateji əhəmiyyətə malik
Qara dənizdə mövqelərini möhkəmləndirdi. Abxaziyanın özünə
gəldikdə isə, bu regionda həyat 25 ildir donub. Yaxınlıqdakı Batumi inkişaf
edərək dünya səviyyəli turizm mərkəzinə çevrildiyi halda, eyni potensiala, bəlkə
də daha artığına malik Suxumi və ətrafı sovet filmindən epizodları xatırladır”.
Ş.Cəfərli
qeyd edib ki, Rusiyanın Ermənistanla və Gürcüstanın separatçı regionları
Abxaziya və Cənubi Osetiya ilə birləşmiş ordu qruplaşmaları yaratması NATO-nun
ayaq səslərinin bölgədə duyulması ilə əlaqədardır. Onun sözlərinə görə, Moskva
Qafqazı itirmə təhlükəsinə qarşı yeni "Berlin divarı” inşa edir: "Reyqan
1987-ci ildə Brandenburq qapıları önündə tarixi çıxışında demişdi ki, divarlar
azadlığın qarşısında dayana bilməz. İki il sonra Berlin divarı dağıdıldı. Bu "divar” da gec-tez
çökəcək”.
Politoloq Fikrət Sadıxovda mövzu ilə bağlı qəzetimizə açıqlamasında bildirib ki, Qərb ilə Rusiya
arasında gərginliyin artması müşahidə olunmaqdadır. Onun sözlərinə görə,
xüsusən də Vaşinqton ilə Moskva arasında münasibətlər getdikcə daha da
gərginləşir, Rusiyaya qarşı geniş formatda sanksiyalar tətbiq olunur: "ABŞ və
Rusiya arasında bir sıra məsələlərdə münasibətlər gərginləşir. Postsovet
məkanında yerləşən Gürcüstanın NATO blokuna üzv olması da Rusiyanı
qıcıqlandırır, rəsmi Moskvanı narahat edir. Kremldə hesab edirlər ki, NATO
Rusiyanın sərhədlərinə yaxınlaşır və buna müqavimət göstərmək, bunun qarşısını
almaq lazımdır. Odur ki, rəsmi Moskva Gürcüstan ərazisi sayılan Abxaziya və
Cənubi Osetiyanı müstəqil qurum kimi tanıyıb. Fikrimcə, Vladimir Putinin
Abxaziyaya gözlənilən səfəri müqavimət göstərməyin əsas göstəricisidir.
Rusiyanın bundan artığını etməsindən narahatam və bunu arzulamıram. Çünki
Gürcüstanın Acarıstan Muxtar Respublikası mövcuddur, Cavaxetiyada, Axalkalakidə
erməni amili məsələsi də var. Vaxtaşırı ermənilər bu ərazidə baş qaldırırlar və
onları dəstəkləyən dairələr də az deyil. Bütün bunlar Gürcüstanın NATO-ya daxil
olmaq istəyinin nəticələridir. Onu da diqqətdən kənarda saxlamaq olmaz ki,
Gürcüstan ilə Rusiya arasında diplomatik əlaqələr yox dərəcəsindədir. Bu
ölkələr arasında münasibətlər sabiq prezident Mixeil Saakaşvilidən sonra
müəyyən dərəcədə yumşalsa da, gərginlik hələ də davam edir. Düşünürəm ki,
bundan sonra da Gürcüstanın NATO-ya daxil olmaq üçün etdiyi cəhdlər Rusiyanın
müqaviməti ilə üzləşəcək. Bu isə olduqca ağır nəticələrə gətirib çıxara bilər”.
Rufik İSMAYILOV