Qızıl niyə ucuzlaşır?
Amerika fond bazarında Dow Jones indeksi 0,54% -
18392,46 bəndədək, S&P 500 0,65% - 2177,18 bəndədək, NASDAQ
0,84% - 5339,52 bəndədək artıb.Avropa fond bazarlarında FTSE 100 indeksi 1,12% -
6911,40 bəndədək, Almaniya DAX-ı
2,28% - 10674,18 bəndədək, Fransa CAC-40-ı 2,27% - 4509,82
bəndədək bahalaşıb. COMEX-də sonuncu
hərraclarda qızılın unsiyası 6,40 dollar ucuzlaşaraq 1338,30
dollara, gümüş isə 0,22 dollar ucuzlaşaraq 19,88 dollara satılıb. Bəs görəsən
qızılın qiyməti niyə düşür? Bu nə vaxtadək davam edəcək? Ümumiyyətlə bu
ucuzlaşma Azərbaycandakı qızıl bazarına necə təsir edəcək?
İqtsiadçı-alim
Vüqar Bayramov deyir ki, qiymətlərdəki azalmanın
əsas səbəbi investorların bazardan öz sərmayəsini çəkməsidir: "Hazırda qızılın
qiymətində azalmalar müşahidə olunur. Lakin fikrimcə, bu kəskin azalma demək
deyil. Bu azalamalar dünya bazarlarında investorların öz sərmayəsini geri çəkməsi
ilə bağlıdır. Bildiyiniz kimi, bu ilin əvvəllərində ABŞ-ın bir sıra tanınmış iş
adamları, o cümlədən də Corc Soros qızıl bazarına investisiya yatırdı. Məhz bu investisiyanın
nəticəsində sonrakı dövrlərdə qızılın qiymətində artımlar müşahidə olunmağa
başaldı. Amma sonra yendiən qiymətlərin stabilləşməsi və müyyən qədər azlması
müşahidə olundu. Lakin qeyd edim ki, yenə də qiymətlərdə kəskin azalmanın
olduğunu demək doğru deyil”.
V.Bayramovun fikrincə, qiymətlərdəki ucuzlaşma
Azərbbaycanın qızıl bazarına da təsirsiz ötüşməyəcək: "Əlbəttə, baş verən
proseslər öz növbəsində Azərbaycanın qızıl bazarına da müəyyən təsir
göstərəcək. Dünya bazarında qızılın qiymətlərindəki ucuzlaşmalar, digər
tərəfdən isə Məhərəmlik ayı başladığı üçün toy və digər şənliklərə fasilə
veriləcək. Bütün bunlar qızıla olan tələbin azalmasına gətirib çıxaracaq.
Tələbin azalması isə növbəti iki ay ərzində qiymət azalmaları ilə müşahidə
ediləcək. Amma hələlik Azərbaycanın qızıl bazarında kəskin qiymət azalmaları
ehtimal olunmur. Çünki dünya bazarında qiymətlərdəki ucuzlaşmalar kəskin deyil.
Ölkəyə gətirilən qızılın böyük bir qismi əvvəlki dövrlərdə idxal olunduğuna və Azərbaycan
qızıla olan tələbatın 90 faizindən çoxunu idxal hesabına ödədiyinə görə,
hələlik kəskin qiymət azalmaları gözlənilmir. Bununla belə, növbəti iki ay
ərzində qızıl bazarında tələbin azalması və durğunluğun müəyyən qədər qiymət
azalamalarına səbəb olacağı proqnozlaşdırılır. Mövcud tendensiya daxilində,
əgər dünya bazarında qızılın qiyməti artmazsa, o zaman oktyabr və noyabr
aylarında Azərbycan qızıl bazarında qiymət azalmaları proqnoz edilir. Qeyd
etdiyim kimi, söhbət kəskin azalmalardan getmir”.
İqtisadçı
ekspert Arzu Qafarlının fikrincə, qiymətlərin azalmasının əsas səbəbi son iqtisadi proseslər və qızıla
olan tələbatın azalması ilə bağlıdır: "Bir neçə müddətdir ki, dünyada gedən iqtisadi proseslər və qızıla təlabatın
azalması ilə bağlı olaraq sözügedən qiymətli metalın qiyməti bazarda hər gün
azalmağa doğru gedirdi. Təbii ki, bu ucuzlaşma öz növbəsində bazarlarda müəyyən
qədər canlanmaya səbəb oldu. Lakin son iki gündür ki, bazarda qızılın qiyməti
50 qəpik artmağa başladı. Bu artım dünya birjalarında da müşahidə olunub.
Ümumiyyətlə dünyada gedən iqtisadi proseslerə görə qızılın qiyməti tez-tez dəyişir.
Müxtəlif səbəblərdən dolayı, qiymətlər stabil olaraq qalmır. Azərbaycan
bazarına gəldikdə isə, yaxın günlərdə qiymətlərin aşağı düşməsi deyil, artacağını
gözləmək olar”.
Ekspert deyir ki, qiymətlərdə müşahidə olunan
azalmalar alıcılar üçün fürsət olub: "Qiymətlərin ucuzlaşması bu işlə məşğul
olanlara sərf etmir. Amma qısamüddətli olsa belə, bu ucuzlaşma alıcılar üçün çox
əlverişli olub. Buna görə də qızıl bazarında
az da olsa canlanma müşahidə edilir. Çünki alıcılar qiymətlərin yaxın günlərdə yenidən
qalxa biləcəyini ehtimal edirlər. Ona görə də onlar əllərinə düşən bu "şansı”
lazımıca dəyərləndirməyə çalışırlar. Lain dünya bazarında qiymətlərin yenidən
qalxacağı da istisna deyil. Ona görə də qiymətlərin düşmə ehtimalı çox azdır”.
Şəbnəm Mehdizadə