Qərb “demokratiya”sının iç üzü
İspaniyadan ayrılmaq üçün referendum keçirən separatçı Kataloniya vilayətində
polislə toqquşmalar zamanı xəsarət alanların sayı 850 nəfərə yaxındır. Aparıcı
Qərb agentliklərinin səhifələrini ispan polisinin səsverməyə gedən Kataloniya
sakinlərini rezin güllələrə "qonaq” etməsi, dəyənəklə, atlarla, su şırnaqları
ilə dağıtması səhnələri bəzəyir.
Xatırladaq ki, 2010-cu ildə Almaniyada, Ştutqartda 400 nəfər
nümayişçi vəhşicəsinə döyüləndə, 2011-ci ildə Britaniyada kütləvi iğtişaşlar
baş qaldıranda, 2014-cü ildə Fransada su bəndinin tikintisinə etiraz edən
nümayişçilərdən biri döyülərək öldürüləndə və digər Avropa ölkələrində,
həmçinin ABŞ-da narazı kütlənin dağıdılması zamanı da belə "fotosessiya”ların
şahidi olmuşuq.
Göründüyü kimi, Qərb demokratik dəyərlərə münasibətdə "Avropa
standartları”ndan deyil, ikili standartlardan çıxış edir. Avropa və ya ABŞ-da
mərkəzi hakimiyyətin iradəsinin bərqərar edilməsi zamanı toplaşma azadlığı,
siyasi plüralizm, ifadə azadlığı kimi anlayışlar unudulur, dinc nümayişlər
amansızlıqla dağıdılır, insanların səsvermə hüquqları kobudcasına tapdanır. Lakin
söhbət digər ölkələrdən gedəndə, "Avropa dəyərləri”, demokratiya, liberal
hüquqlar yada düşür. Bu da həmin anlayışların əslində təzyiq vasitəsi kimi
istifadə olunduğunu sübut edir. Nəticə etibarı ilə, Avropada əməl edilməyən
"dəyərlər”dən Azərbaycan kimi demokratiya yolu ilə inkişaf edən dövlətlərə
qarşı kampaniya aparmaq üçün istifadə olunur. Deməli, bu kontekstdə bəzi Qərb
dairələrinin Azərbaycana və digər ölkələrə qarşı irəli sürdüyü ittihamlar tam
əsassızdır və təzyiq məqsədilə süni şəkildə təşkil edilmiş qarayaxma
kampaniyasından başqa bir şey deyil.
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, hüquqşünas Çingiz Qənizadə bildirdi ki, bu
gün dünyanın siyasi problemli nöqtəsi Kataloniyadır: "İspaniya mərkəzi
hakimiyyətinin etirazına baxmayaraq, Kataloniyada "referendum” keçirildi. Belə
deyək ki, İspaniyanın bir hissəsi müstəqillik əldə etmək istəyir. Biz bu
məsələyə iki prizmadan yanaşırıq. Birincisi, niyə Avropanın mərkəzində bu
hadisələr baş verir? Çünki indiyə qədər Avropa və bu regionun institutları,
dünyanın beynəlxalq təşkilatları digər bölgələrdə, o cümlədən Moldovada, Cənubi
Qafqazda, xüsusilə Azərbaycanda, Gürcüstanda baş verən hadisələrə,
referendumlara münasibətdə ikili standartlara üstünlük verdilər. Sadəcə, yüngül
bəyanatlarla kifayətləndilər və bu problemlərin qarşısının alınması üçün ciddi
addımlar atılmadı. Biz dəfələrlə bununla bağlı demişik ki, mütləq ciddi
addımlar atılmalı, sanksiyalar tətbiq edilməlidir ki, bu cür pozucu və bölücü
hadisələr ölkələr daxilində baş verməsin. Bilirsiniz ki, 1945-ci ildə Birləşmiş
Millətlər Təşkilatı yaranandan sonra dövlətlərin əraziləri və sərhədləri məhz
bu qurum tərəfindən tanınıb. Sərhədləri pozmaq təbii ki, hüquq normalarına
ziddir. Bu gün Avropa ona görə bu çətinliyi yaşayır ki, digər ölkələrdə baş
verən hadisələrə müşahidəçi rolunda yanaşdı. Hətta bəzən imkan verdilər ki, bu
hadisələr baş versin və indi də bumeranq fırlanaraq özlərinə dəyir. Prezident
İlham Əliyev dəfələrlə çıxışlarında qeyd edib ki, ikili standartlara son
qoyulmalıdır, beynəlxalq hüquq normalarına hörmət etmək lazımdır”.
Ç.Qənizadə əlavə etdi ki, Kataloniyada baş verən hadisələrdə polis
zorakılığı var və bu, şiddətli dərəcədə hiss olunur: "Çünki yüzlərlə yaralılar
var. Xəsarət alanların və yaralıların göstəriciləri ondan xəbər verir ki,
iğtişaşlarda sadəcə polis dəyənəyindən deyil, başqa güc vasitələrindən istifadə
edilib. Seçki məntəqələri qanunsuz olsa da belə, polis müdaxiləsi ilə bağlanılıb.
Eləcə də informasiya saytları qapadılıb. Çox təəssüf ki, burada insanlara qarşı
bu cür şiddət və zorakılıq həyata keçirən Avropa polisinin bir yerdə adı belə hallanmır.
Amma Azərbaycanda hansısa bir qanunsuz hərəkətin qarşısını almaq üçün bizim
polislərimiz addım atarkən orada bir qarşıdurma olurdusa, dərhal bunu polisin
müdaxiləsi və zorakılığı kimi dəyərləndirirdilər. Biz burada da ikili
yanaşmanın şahidi oluruq, qeyri-obyektivliyi görürük. Belə çıxır ki, öz gözündə
tiri görməyən Avropa, başqalarının gözündə hansısa kiçik tük axtarır. Məhz bu
yanaşmalar bu gün Avropanı problemlərlə üz-üzə qoyub. Biz Britaniyada ayrılmağa
cəhdin şahidi olduq, indi İspaniyada bu proses baş verir və hesab edirəm ki,
digər yerlərdə də belə hadisələr olacaq. Biz ümumilikdə Avropa məkanı və digər
dövlətlər üçün böyük bir problemə çevriləcək hadisələrin şahidi ola bilərik. Ona
görə də beynəlxalq təşkilatlar dərhal belə separatçı qüvvələrə qarşı öz
mövqeyini ortaya qoymalı və bütün digər dövlətlərdə bu kimi hallara qarşı eyni
mövqedən çıxış etməlidirlər”.
Millət vəkili Sahib Alıyev bildirdi ki,
Kataloniyada keçirilən referendumu heç bir dövlət tanımır: "Bu məsələ ilə bağlı
Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin də açıqlaması var. Avropa Komissiyası da
bu referendumu qanunsuz hesab edir. Ola bilər ki, orada İspaniya mərkəzi
hakimiyyəti tərəfindən güc tətbiqi həddən artıq çox olub. Amma Azərbaycanda
adekvat güc tətbiq ediləndə, bu şişirdilirdi. Bu da onu göstərir ki, Qərbdəki
bəzi dairələr, beynəlxalq qurumlar insan haqları, demokratiya adından alver
edirlər və bundan təzyiq vasitəsi kimi faydalanırlar. Bu, tək Kataloniyada baş
verənlərə yanaşmada görünmür ki. Bütün hallarda biz bunu görürük. Kataloniyada
baş verənlər, dünyadakı qarmaqarışqlıq, xaos məhz ikili standartların və insan
haqlarına, demokratik dəyərlərə bu cür yanaşmanın nəticəsidir”.
S.Alıyev qeyd etdi ki, Kataloniyada baş verənlər heç bir dövlətin bundan
sığortalanmadığını bir daha sübut etdi: "Bu həm də digər ərazilərdə buna oxşar
hadisələrə dəstək olan Qərb dairələrinə də bir mesaj oldu. Beynəlxalq sənədlərdə
"öz müqəddəratın təyinetmə” kimi ziddiyyətli məsələlər aradan qaldırılmalıdır. Bilərəkdən
ortaya atılmış bu məsələ öz həllinin tapmasa, aradan qalxmasa, separatçılıqla
üzləşməyən bir ölkə belə qalmayacaq. İspaniyada baş verənlər ondan xəbər verir
ki, onlar düşündüyü kimi, separatizm inkişaf etməkdə olan 2-ci, 3-cü dünya
ölkələri üçün xarakterik hal deyil. Separatizm inkişaf etmiş ölkələrin özündə də
baş qaldıra bilər. Əgər Kataloniyada separatçılar öz istəklərinə çatsalar, eyni
dalğa Fransada da, İtaliyada da və digər Avropa ölkələrində də başlaya bilər.
Biz sivil dünyada yaşamaq istəyiriksə, harada baş verməsindən asılı olmayaraq, bütün
separatçı meyillərə "yox” deməliyik”.
Bəxtiyar MƏMMƏDLİ