Bakı 21°C
Qar bərəkətdir
El arasında qar ruzi-bərəkət rəmzi
sayılır. Bu hələ qədimdən qarın torpağa, əkinçiliyə xeyrinin olması ilə əlaqələndirilməsindən
yaranan fikirdir. Bu qış bəzi regionlarda qar yağmışdı. Bir neçə gün öncə isə
Bakıda və demək olar ki, bütün bölgələrimizdə qar yağdı. Bəs ruzi-bərəkət rəmzi
olan qarın kənd təsərrüfatımız üçün hansı təsirləri olacaq?
Meyvəçilikvə Çayçılıq Elmi-Tədqiqatİnstitutunundirektoru İlham Qurbanov "Kaspi”yə açıqlamasında dedi ki, qarın
indiki vaxtda yağması, hətta 10-15 gün olması xeyirlidir "Qarın kənd təsərrüfatına xeyri böyükdür. Ən azından,
zərərvericiləri təmizləyir. Aprel ayında şaxtalar olanda bunun mənfi təsirləri
ola bilər. Çünki həmin dövrdə ağacların meyvələrinin çiçəkləyən vaxtıdır. O
vaxt şaxtanın olması çiçəkləri məhv edir. Amma indi nə yağırsa bərəkətdir. Hətta
10-15 gün davam etsə, daha yaxşı olar. Qar torpağın nəmliyini artırır, zərərvericiləri
öldürür. Torpağın münbitliyinə təsir etməsə də, nəmliyini qaldırır. Yeni əkilən
bağlara xeyri çoxdur”.
İ.Qurbanov bildirdi ki, hansısa qış qarın yağmaması
yalnız dəmyə əkinçiliyi olan yerlərdə məhsuldarlığa təsir göstərə bilər: "Əgər
suvarma yoxdursa, hansısa il qar yağmırsa, bu, məhsuldarlığa təsir göstərir.
Amma damla suvarma varsa, qar da yağmasa, bunun məhsuldarlığa mənfi təsiri
olmaz”.
TərəvəzçilikElmi-Tədqiqatİnstitutunundirektor müavini Elmar Allahverdiyev bildirdi ki, qarın yağma zamanına
görə kənd təsərrüfatına təsirləri müxtəlif ola bilər. O baxımdan qarın indi, yəni
qış aylarında yağması kənd təsərrüfatı üçün xeyirlidir: "Torpağın münbitliyini artırır, zərərvericiləri
öldürür, xəstəlikləri aradan qaldırır. Bu hava şəraiti taxıl yetişdirənlər üçün
daha əlverişlidir. Çünki taxılın yetişdirilməsi üçün münbit şərait yaranır”.
E.Allahverdiyevin sözlərinə görə, indi yağan qarın
tərəvəzçiliyə mənfi təsirlər ola bilməz. Çünki indi tərəzəvlər daha çox
istixana şəraitində yetişdirilir: "Hazırda tərəvəzlər istixana şəraitində
yetişdirildiyi üçün onlara qarın hər hansı bir təsiri yoxdur. Açıq sahə tərəvəzi
ancaq payızda əkilənlərdir. Onlar sarımsaq, toxumluq soğan, çuğundur, payızlıq
kələm və s.-dir. Onlara isə xeyri var ki, ziyanı yoxdur. Açıq sahələrdə tərəvəz
əkini yaz aylarında başlayır”.
E.Allahverdiyev deyir ki, kənd təsərrüfatında
suvarma ilə bağlı problem olmaması baxımından da qarın yağması yaxşıdır: "Azərbaycanda
su qeyri-bərabər paylanıb. Elə ərazilər var ki, orada su qıtlığı özünü daha
geniş büruzə verir, elə yerlər var ki, yox. Su qıtlığı olan yerlər üçün qarın
yağması sərfəlidir. Dəmyə əkinçiliyi üçün qarın yağması yaxşı haldır. Bizdə həddindən
artıq qar yağmayıb ki, problemləri də çox olsun”.
E.Allahverdiyev onu da bildirdi ki, qışda quraqlıq olsa,
qar yağmasa, yay da quraqlıq olur: "Dağlara qar yağmır, ona görə də su ehtiyatı
az olur. Amma qarın çox yağmasının mənfi tərəfləri də ola bilər. Qar çox yağsa,
yayda əriyib seli çaylarda daşqın yaradar, bu da torpaqların münbit qatını
yuyub aparar, əkin sahələrini su basa bilər”.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin
Bitkiçilik şöbəsinin müdir müavini Seymur Səfərli bildirdi ki, indi yağan qar payızda əkilən bitkilərin
yetişdirilməsi, yazda əkiləcəklər üçün isə torpağın nəmlik ehtiyatının
toplanması cəhətdən önəmlidr: "Qar ilk növbədə torpaqda nəmlik ehtiyatının
toplanması deməkdir. Həmçinin bu, payızlıq, dənli bitkilərin soyuq havalardan
qorunmasında əhəmiyyətli rol oynayır. Onlarda müəyyən istiləşdirici qat
yaradır, üzərini örtür və onların şaxtada soyuqdan donmasının qarşısını alır. Həmçinin
meyvə ağaclarının köklərinin donmasının qarşısını alan bir qat yaradır. Tədricən
əridikdə isə, yazda əkilən bitkilər üçün torpaqda kifayət qədər nəmliyin toplanmasını təmin edir. Ən böyük əhəmiyyəti
də ondan ibarətdir ki, qarın altında payızlıq bitkilər daha rahat qışlayırlar”.
S.Səfərlinin sözlərinə görə, qış dövründə meyvə-tərəvəz
əsasən istixanalarda yetişdirildiyi üçün qarın onlara heç bir mənfi təsiri ola
bilməz. Amma həddindən çox yağarsa, bu zaman istixanaların örtüyünü dağıtmaqla
hansısa ziyan vura bilər: "Azərbaycan şəraitində isə o qədər qar yağmadığı üçün
bu cür problemlər də müşahidə olunmur. Amma havalar tez isinərsə və bundan
sonra yenidən qar, şaxta olarsa, bu, çiçəklənməyə mənfi təsir göstərər”.
S.Səfərli də bildirdi ki, qış aylarında qarın
yağmamasının ziyanı əsas dəmyə əkinçiliyinə olur: "Qış dövrlərində havaların
quraq keçməsi payızlıq bitkilərin yetəri qədər nəmliklə təmin olmamasına gətirib
çıxarır. Azərbaycanda dənli bitkilərin əksəriyyəti dəmyə şəraitində yetişdirilir.
Qarın yağmaması isə burada mənfi təsir göstərə bilər”.
Aygün Asimqızı
