“Qanuna dəyişiklikdə yüz minlərlə insanın taleyi var”
Millət vəkili
Fərəc Quliyev Qərbi Azərbaycandan – indiki Ermənistandan qaçqın düşən
insanlarımızın sənədləri ilə bağlı təkliflə çıxış edib. O qeyd edib ki, "Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşlığı haqqında” Qanuna dəyişiklik edərək 2006-cı il
yanvarın 1-dək Azərbaycan Respublikasına gələrək burada yaşayanlara vətəndaşlıq
verilməsi zamanı xüsusi bir müddəanın da qanun layihəsinə daxil edilməsi zəruridir.
Deputatın sözlərinə görə, burda mühüm bir məsələ var: "2006-cı il yanvarın
1-dək Azərbaycan Respublikasına gələnlər arasında Ermənistandan qovulmuş
yüzminlərlə soydadaşlarımız da vardır. Ermənistan
respublikasından qovulan soydaşlarımız abarogen xalq olaraq Ermənistan
respublikası vətəndaşı pasportları ilə gəliblər. Mən hesab edirəm ki, bu Qanuna
dəyişiklikdə yüz minlərlə insanın taleyi var. Onların günün birində ata
yurdlarına qayıtmaq məqamı yetişdikdə və yaxud da bu gün siyasi məsələlərdə bu
elementdən istifadə eləmək lazım gəldikdə, bu qanun layihəsinə təklif etdiyim xüsusi bir
müddəanın salınması əhəmiyyətli olacaqdır. Təklif etdiyim əlavənin
mahiyyəti odur ki, Qərbi Azərbaycandan qovulmuş insanlara Azərbaycan
vətəndaşına verilən bütün hüquqlar verilmək şərtilə müvəqqəti olaraq burda
yaşamaları göstərilsin. Ermənistan Respublikasının vətəndaşı olduqları haqda
sənədlər də, bütün göstəricilər də saxlanılsın”.
Millət vəkili
deyib ki, bu gün Ermənistanda guya Azərbaycandan qovulmuş, amma əslində 1988-ci
ildə SSRİ KQB-si tərəfindən Sumqayıtda qırğın törədilməsi ssenarisinə uyğun
olaraq, oradan çıxarılmış ermənilər var: "SSRİ KQB-sinin bu fəaliyyəti artıq
faktlarla, məhkəmə ilə təsdiq olunub. 20
Yanvar qırğınına hazırlıq üçün də ermənilər Bakıdan çıxarıldılar, qorunmaq
məqsədi ilə Ermənistana aparıldılar. Bu gün
Ermənistanda Azərbaycan SSRİ-dən Qaçqınlar Assambleyası fəaliyyət göstərir.
Onlar 2011-ci ildə keçirdikləri qurultayda da və 2016-ci ildə də eyni
iddialarla çıxış etdilər. Bu gün də edirlər. Bu adamların
Azərbaycana qaytarılmasını təmin etmə mexanizmilərin düşünürlər. İşğal faktına
hüquqi don geyindirmək istəyirlər. Hətta bəzi yerlərdə artıq "Azərbaycan SSRİ-dən
qovulanları” yerləşdiriblər. Məsələn Qubadlının Xanlıq kəndində 2014-cü ildə
200 erməni yerləşdirilmişdisə, 2018-cı ildə bunların sayı artıq 600-ə qalxıb.
Kəlbəcərdə yeni bir qəsəbə salmaq istəyirlər. Qubadlı ərazisində yüz minlik
Baqaran şəhərciyi salmaq istəyirlər. Bizim başqa
ərazilərdə də "Azərbaycan SSRİ-dən qovulanları” yerləşdirirlər”.
Deputat
F.Quliyev bildirib ki, ermənilər gələcəkdə ərazilərimizi işğaldan azad etməmək
üçün hüquqi əsas yaratmaq istəyir, vaxtilə Azərbaycanda yaşamış, lakin sonradan
Ermənistana köçürülmüş ermənilərin Azərbaycan vətəndaşları olaraq həmin
ərazilərdə məskunlaşdırılmasını təmin edirlər: "Bu yaxınlarda qondarma DQR-in
vitse spikeri də iddialarla çıxış etdi ki, nəinki Dağlıq Qarabağ, hətta işğal
olunmuş ətraf rayonlar da bizimkidir, hətta Naxçıvanı da iddia elədi. Yəni belə
bir siyasi, soyuq savaş dönəmində bizim Qərbi Azərbaycandan qovulmuş insanlara
yönəlik xüsusi yanaşmalarımız zərurətdir. Ermənistandan nəinki soydaşlarımız
çıxarılmış, öldürülmüş, xeylisi də də girov götürülmüşdür. Bəlkə də minlərlə
insanın taleyindən xəbərimiz yoxdur. Kəlbəcərdə qızıl mədənlərində girov
götürülən qadınlarımızın saxlanılıb qul kimi işlədilməsi barədə xəbərlər də
yayıldı. Belə bir təqdirdə sadaladıqlarım amilləri nəzərə alaraq və
alternativlər təqdim etmək baxımından mən hesab edirəm ki, "Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşlığı haqqında” Qanuna xüsusi bir müddəa əlavə
etməliyik. Dəyişiklikdə təsbit olunmalıdır ki, Ermənistandan qovulmuş insanlara
bu hallar üçün indi bütün Azərbaycan vətəndaşlarına aid olan bütün hüquqlar
verilir, amma bu insanlar Ermənistan vətəndaşlarıdır. Dövrün trendinə görə davranış eləmək lazımdır.
Qanunlar hər dövrə uyğun olaraq müəyyən qədər kamilləşdirilir. Bu normal bir
şeydir”.
Millət vəkili
Almaniyada ilk kansler Adenaurin 1949-cu ildə konstitusiyaya xüsusi müddəa
salmasını xatırladıb. Deyib ki, həmin müddəada Almaniyanın Şərqinin Qərbindən
müvəqqəti olaraq ayrıldığı əksini tapıb: "AFR-i yaradan 3 dövlət buna etiraz
eləsə də Adenaur bunu reallaşdırdı. Almaniya
birləşəndən sonra bugün konstitusiyada o müddəa yoxdur. Biz də "Azərbaycan
Respublikasının vətəndaşlığı haqqında” Qanuna o müddəanı daxil edə bilərik ki, bizim Ermənistandan qovulmuş əhalimiz
həm bugünkü siyasi məsələlərdə ciddi şəkildə hökumətimizin apardığı siyasətə
dəstək versin. Həm də sabah qayıtmaq reallığı yarananda da bu məsələlərdən
istifadə edə bilək”.