Ünvanlılığa və şəffaflığa xidmət edən addım
Prezident
İlham Əliyevin məcburi köçkünlər və onlara bərabər
tutulan şəxslər üçün vahid aylıq müavinətin müəyyən edilməsi haqqında imzaladığı
fərman dövlətin cəmiyyətin bu həssas təbəqəsinə olan diqqət və qayğısını bir
daha sübuta yetirdi. Sözügedən fərman həm də dövlət büdcəsindən məcburi
köçkünlərin və onlara bərabər tutulan şəxslərin sosial müdafiəsi üçün ayrılan
vəsaitin ünvanlılığının təmin edilməsi və çatdırılma mexanizminin
sadələşdirilməsi istiqamətində atılan bir addım kimi qəbul oluna bilər. Hər
zaman diqqət mərkəzində saxlanılan qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial rifahı
bundan sonra daha da yaxşılaşacaq.
Milli Məclisin İqtisadi siyasət, səanye və sahibkarlıq
komitəsinin üzvü, millət vəkili Vahid Əhmədov qəzetimizə açıqlamasında
bildirdi ki, fərmanın imzalanmasında əsas məqsəd ünvanlılığın təmin
edilməsidir: "Çünki əvvəllər bu müavinət
ayrı-ayrı təşkilatlara köçürülürdü. Amma indi artıq qaçqın və məcburi köçkünlər
bu pulu özləri birbaşa olaraq əldə edə və istədikləri kimi xərcləyə biləcəklər.
Bu baxımdan da mən şəffaflıq nöqteyi-nəzərindən hansısa problemin yaranacağını
düşünmürəm. Əsas məsələlərdən biri də status məsələsinin həll olunmasıdır. Hesab
edirəm ki, bu məsələyə yenidən baxılması vacibdir. Çünki 25 ildir ki, qaçqınlara
bu status verilib. Amma yerlərdə icra hakimiyyəti orqanları Qaçqınkomla birlikdə müəyyən etməlidirlər ki,
həqiqətən də məcburi köçkünlər kimdir. Çünki elə insanlar var ki, onları artıq
məcburi köçkün hesab etmək olmaz. Onların bir çoxunun kifayət qədər gəlirləri,
normal mənzil şəraitləri və vəzifələri var. Bu baxımdan, bəzi məsələlərin öz
həllinə qovuşması arzuolunandır”.
Millət vəkili Fəzail İbrahimli bildirdi ki,
cəmiyyətin həssas təbəqəsi dövlətin daima nəzarəti altındadır: "Fərman bir daha
sübut edir ki, qaçqın və məcburi köçkünlər daima dövlətin diqqət mərkəzində olub
və olacaq. Bu günədək bu diqqətdən irəli gələn bir sıra addımlar atılıb ki, bu
fərman da onlardan biri kimi qəbul oluna bilər. Bildiyiniz kimi, məcburi
köçkünlərlə bağlı dövlətin starteji kursu var və bu kursun reallaşdırılması
yolunda mümkün olan bütün taktiki addımlar atılır. Qaçqınların məskunlaşması, sosial
qayğısı və problemləri daima diqqət mərkəzində saxlanılır. Bu fərmana birdən-birə
atılan addım kimi baxmaq olmaz. Bütün bu problemlər diqqətlə öyrənilir və dərindən
araşdırılır. Qaçqın və məcburi köçkünlər üçün fərmanla aylıq məvacib ayrılıb
ki, bu da onların problemlərinə kömək məqsədilə nəzərdə tutulub. Qaçqınlar
bizim cəmiyyətin ən həssas təbəqəsidir. Onların bəziləri böyük zəhmət bahasına
öz evini yenidən qurub. Həmçinin dövlət də bu məqəsədlə onlara böyük yardım
göstərib. Bundan başqa, qaçqın düşərgələrində də onların bəzi sosial qayğıları
öz həllini tapıb. Hesab edirəm ki, bu fərman da məhz dövlətin onlara göstərdiyi
qayğıların biridir və effektiv təsir göstərəcək. Mənim fikrimcə, bu addım həm
də sui-istifadə hallarının qarşısını almış olacaq. Qaçqın və Məcburi Köçkünlərlə
İş üzrə Komitə bu işi reallaşdıracaq. Komitə bu kimi məsələlərdə kifayət qədər
təcrübəli qurumdur. Güman edirəm ki, heç bir qeyri-şəffaflığa yol verilməyəcək”.
Millət vəkili Azər Badamov vurğuladı ki, fərmanın imzalanmasında əsas məqsəd
qaçqınların kommunal, həmçinin yemək pulu və digər məsələlərlə bağlı ödənişlərini
vahid hala salmaqdır: "36 manat məbləğində aylıq müavinəti birbaşa olaraq qaçqın
ailələrinin kartla alması şəffaflığın təmin olunmasına xidmət edəcəkdir. Əgər əvvəlki
illərdə kommunal xərclərlə bağlı ayrı-ayrı strukturlara ödənişlər olunurdusa,
artıq yanvarın 1-dən etibarən ödənişlər məcburi köçkünlərin birbaşa özləri
tərəfindən həyata keçiriləcək. Hesab edirəm ki, bu fərmanın imzalanması çox
təqdirəlayiqdir. Fərman, həmçinin qaçqın və məcburi köçkünlər tərəfindən də gözlənilən
və arzuolunan bir addım idi. Bildiyiniz kimi, sözügedən fərmanla bağlı Nazirlər
Kabinetinin xüsusi qərarı var. Bu qərarda məcburi köçkünlərə müəyyən
kateqoriyalara əsasən ödənişlər ediləcək. Bu qərarda hər şey aydın şəkildə öz
əksini tapıb. Məsələn, qərara əsasən, dövlət qulluğunda çalışan məcburi
köçkünlərə bu müavinət verilməyəcək. Ehtiyacı olan və aztəminatlı məcburi
köçkünlərin hamısı isə bu müavinətdən tam şəkildə yararlana biləcəklər”.
İqtisadçı-ekspert Pərviz Heydərov qeyd
etdi ki, məcburi köçkünlər üçün kommunal xidmətlərdən müvafiq güzəşt
limitlərinin ləğvi zəruri xarakter daşıyır: "Bu, dövlət büdcəsi vəsaitlərindən
səmərəli istifadə etmək məsələsinin getdikcə daha aktual xarakter daşıdığı bir
dönəmdə olduqca yerində atılan addım sayılır. Əvvəla, ötən uzun müddət ərzində
məcburi köçkün sayılan hər hansı bir fərdin və yaxud da ailənin maddi təminat
baxımından ehtiyacları məsələsinin həlli istər-istəməz müəyyən həddə olsa belə,
qənaətbəxş hesab edilməlidir. Ən azı o mənada ki, bu müddət ərzində hətta
müvafiq dövlət güzəştləri limiti saxlanılsa belə, məcburi köçkün sayılan heç
bir fərdin və yaxud ailənin onunla mövcud istehlak və dolanışıq xərcləri ilə
ayaqlaşa bilməsi onsuz da faktiki olaraq mümkün sayılmır. İkinci bir tərəfdən
isə, dövlət tərəfindən əhalinin sözügedən təbəqəyə aid hissəsinin maddi
cəhətdən bütün tələbləri öhdəsindən əslində, kifayət qədər yaxşı gəlinmiş
vəzifə sayılır ki, bunu da onlar üçün müxtəlif yerlərdə tikilən yaşayış
mənzilləri, o cümlədən işlə təminat və s. kimi məsələlər kifayət qədər yaxşı
sübut etməkdədir. Odur ki, məsələni, maksimum dərəcədə anlayışla qəbul etmək
lazımdır. Gələcəkdə adambaşına aylıq müavinətin özü sözsüz ki, artırıla da
bilər. Əsas odur ki, bundan sonra bu
sahədə büdcə xərclərinə daha yaxşı nəzarət etmək mümkün olacaq və ümumiyyətlə,
bu istiqamətdə ortaya çıxacaq müvafiq tələblər də olduqca anlaşıqlı xarakter
daşıyacaq”.
Şəbnəm