“Mübarizənin ən gözəl üsulu sənətdir” - Sənət
Günel İmanova: Səhnədə
nəyi göstərirsənsə, gələcəyini də o yönə aparırsan
Onun fərqli siması var. Nəinki siması, həyata
baxışı onu həmkarlarından, yaşıdlarından çox fərqləndirir. Oxuduğu kitablardan,
izlədiyi filmlərdən, oynadığı tamaşalardan fərqliliyini hiss etdirməyi bacarır.
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin "Teatr aktyorluğu”
ixtisasını bitirib. Hazırda isə Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrında ştatlı
aktrisa olaraq çalışır. Onu nəinki dövlət teatrının səhnəsində, zaman-zaman
ADO, ŞahMat teatrlarının səhnəsində də cəsarətli tamaşaları, səhnəcikləri ilə
görə bilirik. Beləliklə, müsahibimiz gənc aktrisa Günel İmanovadır.
- Günel İmanova özünü
necə təqdim edərdi?
- Aktrisa olmağa çalışan biri kimi. Özümü tam aktrisa
hesab etmirəm. Elə insanlar var ki, onlar bu sənəti ən xırda detalına qədər
mükəmməl bilirlər. O sənətkarların yanında insan özünə aktrisa deməyə utanır.
- Sənətin
xırdalıqlarına varmaq üçün təhsil aldığınız universitet sizə nə qazandırdı?
- Müəllimlərim Fərhad İsrafilov, Pərviz Məmmədrzayev,
Vidadi Həsənovun mənə öyrətdiklərini heç kimdən öyrənə bilmərəm. Bəzən insanlar
deyirlər ki, universitet bizə heç nə öyrətməyib. Əgər bir insan nəyisə öyrənmək
istəyirsə, onu mütləq əldə edəcək. Misal üçün, mən universitetdə informatika dərsindən
icazə alıb Pərviz Məmmədrzayevin dərslərində otururdum ki, daha çox öyrənim. Kimsə
oturduğu yerdə ona heç kim gəlib nəsə öyrətmir. Yetər ki, insanın içində
nələrisə öyrənməyə bir istək olsun. Bizim kursda 13-14 tələbə təhsil alsa da, onların
heç biri aktyor və aktrisa olmadılar, çünki bu sahəyə maraqları yox idi. Mən isə
bu gün də öyrənirəm. İnternet vasitəsi ilə ustad dərslərini izləyir, üzərimdə işləyirəm.
Hansısa obrazın psixoanalizini etmək üçün elə olub ki, eyni kitabları təkrar-təkrar
oxumuşam. Mən diplom almışamsa, deyə bilmərəm ki, hər şeydən xəbərim var və heç
kim də diplomun var deyə sənə iş təklif etmir.
- Gənclər daha çox
məşhurluq üçün aktrisa olmaq istəyirlər. Məhz bu istəyin ardınca universitetə
qəbul olurlar.
- Bu hər dövrdə belə olub. Əvvəllər filmə çəkilmək,
Rasim Balayev kimi sənətkarlara özlərini bənzətmək istəyən insanlar aktyor
olmağa can atırdılar. Onlar da fanatlarının olmasını, tamaşadan sonra
tamaşaçıların onlara güllər təqdim etməsini istəyiblər. O zamanlar televiziyada
çeşid az idi və insanlar teatra üz tutmuşdular. İndi isə aktyor və aktrisalar seriallarda
məşhurlaşdığı üçün bu günün gəncləri də seriallara can atırlar. Məşhurluq üçün aktrisa
olmağa can atan nəsil hər zaman olub və hər zaman da olacaq. Bir qisim insanlar
var ki, onlar məşhur olmaqdan çox özlərini ifadə etməyə çalışırlar. Özünüifadə
isə mənim həyat tərzimdir. Mənim üçün teatrda işləmək, rolumu analiz etmək həyat
rutinimdir. Bütün günümü buna sərf edirəm, çünki bunu sevirəm. Bir də var ki, məşhur
olmaq istəyirsən. Məşhurlaşmaq üçün isə bu gün hər cür vasitə var. Bəzi insanlar var ki, onlar
üçün pul və məşhurluq o qədər də önəmli deyil. O tip insanlar üçün sənət və özünüifadə
hər zaman maraqlı olub. Mən sənətə gələndə düşünürdüm ki, mübarizənin ən gözəl üsulu
məhz elə sənətin özüdür.
- Nəyin mübarizəsini
aparırsınız?
- Həyatda olan haqsızlıqlara qarşı. İnsanlığa,
heyvanlara qarşı törədilən haqsızlıqların aradan qaldırılması, gender bərabərsizliyi,
humanizmə aid olan hər şey üçün mübarizə aparıram. Mən bunu aktrisa olaraq icra
edə bilərəm. Sənətə mübarizə üçün gəlmişəm. İçimizdə ağrı, insanlıq, həyat, dünyaya
olan sevgimiz olmasa, yaşaya bilmərik. Bu insanların hekayəsini danışmaq lazımdır.
İnsanları qınasaq, məncə, sənətimizin heç bir mənası olmaz. Bir parçası olduğum
teatr sənəti ilk dəfə küçədə, insanların aclığı ilə əlaqədar yaranıb. İnsanlar öz
aclıqlarını danışmaq, kilsələrin onlardan nə qədər çox vergi aldıqlarını və bu vergilərin
onları hansı vəziyyətə saldığını izah etmək üçün teatrı yaradıblar. İndi bizim də
özümüzə məxsus ağrı və dəyərlərimiz var. Biz də teatrda bu yöndə mübarizə aparmalıyıq.
Onları tamaşalarımızla göstərməyə çalışmalıyıq.
- Sizcə, teatrlarımızda
bugünkü ağrılarımız və günün aktual problemləri öz əksini tapa bilirmi?
- Hər bir teatrın öz spesifik xüsusiyyəti var. Açığını
desəm, tam olaraq tuta bilmirəm ki, Pantomima Teatrı, Akademik Milli Dram Teatrı,
Akademik Musiqili Teatr və digər teatrlarımız nədən danışmaq istəyirlər, hansı mövzu
onlar üçün maraqlıdır. Ancaq hər teatrın özünəməxsus bir rəngi olmalıdır. Onlar
o haqda nəyisə danışanda insanlar düşünməli, beyinlərdə bir oyanış olmalıdır. Deyirlər
ki, bu sənət gələcəyi göstərən silahdır. Sən səhnədə nəyi göstərirsənsə, gələcəyini
də o yönə aparırsan. Televiziyada tamaşaçılara nəyi göstərirlərsə, tamaşaçılar
da o istiqamətdə gedir. Gələcəyini necə görmək istəyirsənsə, onu göstərməyi bacarmalısan.
- Sizcə, bizim teatrlarımız
öz tamaşaçılarına gələcəyi göstərə bilirmi?
- Bu yaxınlarda teatrlarımızın birində "Almaz” tamaşasını
izlədim. Hazırki vəziyyətdə qadınların təhsil almaqdan çox cəmiyyətdə başqa problemləri
var. Ötən ay avtovağzalda bir xanım 20 bıçaq zərbəsi ilə dünyasını dəyişdi. Problemimiz
odur ki, toplum kimi yığışıb bir-birimizi müdafiə edə bilmirik. Hər şeyi böyüdüb
aqressiyamızı onun üzərinə tökürük. O hadisə ilə bağlı mən özüm də çox aqressiv
oldum. Yəqin ki, bu onun gördüyü ilk şiddət olmayıb. Niyə indiyə qədər buna dözmüsən?
Niyə ölməyini gözləyirdin? Niyə bir dəfə etiraz etməmisən? Bu suallar
içərisində böyük aqressiya göstərirdim. O aqressiyanın əvəzinə isə daha optimal
olaraq bir video çəkə, informasiya verə bilərdim. Çünki mən qadın hüquqlarından
xəbərdaram. Niyə bunu etmək yerinə ancaq cəmiyyəti qınayıram?
- Söhbətinizdən belə
aydın olur ki, bu gün teatrlarımızda, cəmiyyətimizdə daha çox insanların başına
gələn problemləri görə bilmirik. Teatrımızın səhnəsinə bizi narahat edən
problemlər yol tapmır.
- Teatr səhnələrində hadisələri göstərmək lazımdır.
Hadisələrə insanlar gözləri ilə baxanda, dəyişəcəklər, qadınlar deyəcək ki, mən
elə olmaq istəmirəm. Bunu göstərərək insanları maarifləndirmək lazımdır. Siz hadisəni
göstərin, insanlar lazım olanı özləri görəcəklər. Biz teatr olaraq, daha çox estetikaya
meyl edirik. Misal üçün, səhnədə ağac olsun, ağacın yanında qız belə dayansın,
yetər ki, səhnənin görüntüsü gözəl olsun. Bu artıq keçmişdə qalıb. Dünya teatrında
dekorasiya yoxdur. Səhnədə iki-üç stul bəs edir. Nəyisə göstərməyə və izah etməyə
çalışırlar. M.A.P festivalında "Maqbet” tamaşasında Maqbet səhnəyə çılpaq çıxmışdı.
Düşündüm ki, əgər bizim aktyorumuz səhnəyə alt paltarında çıxsaydı, tamaşaçılar
onun üstünə pomidor atardılar. Ancaq o festivalda o aktyora, sırf xaricidir deyə
sevərək baxdılar.
- Sonra da saytlar
yazacaqdılar ki, "Bakıda 18+ tamaşa hazırlanıb”.
- Tamaşanın içində "18+”luq heç nə olmasa belə, tamaşanın
informasiyası çox güclüdürsə, onsuz da ona "16+” qoyulır. Çünki azyaşlı uşaqlar
üçün onu anlamaq çox çətindir. Teatrlarımız repertuar hazırlayanda bu haqda düşünmürlər.
Onlar üçün "18+” ancaq seksual həddən bəhs etməlidir. Bəzən tamaşada elə mövzular
qoyulur ki, o mövzular uşaqlar üçün qadağandır. Elə bir informasiya ola bilər ki,
o, uşağın bütün psixologiyasını dəyişə bilər. Bu haqda düşünmürlər. "18+”u ancaq
tamaşadakı qadın və kişi münasibətlərinə görə müəyyənləşdirirlər. Çünki bizim cəmiyyətin
problemi sanki qadın və kişi münasibətləridir.
- Yəni hesab edirsiniz
ki, insanlar bundan başqa heç nəyi problem etmir?
- Bizim cəmiyyətdə qadının açıq-saçıq geyinməyi, hara
getməyi, işdən niyə gec gəlməyi, ərinə yemək bişirməməyi kimi məsələləri daha çox
problemə çevirirlər. Ailə həyatı qurduqdan sonra isə "bir şey-mirşey varmı?” tendensiyası
davam edir. Bu kimi şeylər həqiqətən də yorucudur. Mənə maraqlı olmamalıdır ki,
axı bu qızın uşağı niyə olmur? Toyunda belinə qırmızı lent bağlandımı? Sevgi bir
lentlə ölçülürsə, o sevgini neyləyirəm? Bunlar mənim üçün böyük problemlərdir. Qadını
məhz elə burdan sıxışdırmağa başlayırlar. Cəmiyyətə ana lazımdır, ancaq siz ana
faktorunu sıxışdırırsınız, onu məhv edirsiniz. Düşünmürlər ki, güclü anası olmayan
kişinin heç vaxt güclü şəxsiyyəti olmayacaq. Güclü şəxsiyyəti olmayan ananın övladı
zəif böyüyəcək. Nə qədər şəxsiyyətli ana varsa, bir o qədər şəxsiyyətli kişi və
qadınlarımız olacaq.
- Belə azad
düşüncəli və fərqli dünyagörüşə malik birini dövlət teatrında çalışmaq qəlibə salmırmı?
- Mənə görə teatrın böyüklüyü-kiçikliyi o qədər də önəmli
deyil. Şuşa Teatrının səhnəsi çox gözəldir. Balaca, qara, gözəl işıqlı səhnəsi var.
Orada müasir tamaşalar hazırlansa, müasir Azərbaycan teatrı üçün gözəl səhnədir.
Teatr elə kiçik, elə kompakt səhnələri çox sevir. Mənim üçün teatrın heç bir fərqi
yoxdur.
- Yəqin ki, içinizdə
yığılıb qalan o qəlibləri çalışdığınız özəl teatrlarda dağıtmaq imkanı əldə edirsiniz...
- Bəli, bu teatrların səhnəsində istədiyim kimi hərəkət
edə bilirəm. Orada tamaşa oynayanda, bu mənə çox böyük zövq verir. Çünki demək istədiym
sözü orada oynadığım tamaşalarda deyə bilirəm, məni hansısa çərçivəyə otuzdurmurlar.
Misal üçün, ADO-da hazırlanan "Toy” tamaşasında bizim cəmiyyətdə, xüsusən də
toylarımızda olan hər bir incə detala toxunmuşuq. ŞahMat Teatrında da müqavilə
ilə çalışıram. Biz teatrın rejissoru Mir Qabil Ələkbərovla bir-birimizin dilini
yaxşı anlayırıq. Mir Qabil hansı tamaşanı qursa, mən çox vaxt orada oluram. Bilirəm
ki, o, tamaşa hazırlayırsa, çox gözəl tamaşa olacaq.
- Sizi insanlar daha
çox "Möcüzəli rəfiqələr” layihəsindən tanıyır.
- Bu layihədə olan kollektivimiz çox maraqlıdır. Bu,
qadın söhbətlərindən bəhs edən qısa bir internet komediya serialıdır. Mən orada
Çinarə obrazını canlandırıram. Bu seriala baxan qadınlar öz həyatlarını görə bilirlər.
Azərbaycanda qadın komediya serialları yoxdur. Komediya seriallarımız kişilərin
üzərində qurulub. "Buğlama”, "Bozbaş pikçers”, "Fəlakət” və başqalarının kollektivləri
kişilərdən ibarətdir. Ona görə bizdə bu sahədə aclıq var. "Möcüzəli rəfiqələr” layihəsini
ilk reklam olaraq çalışdıq. Reklam o qədər bəyənildi ki, biz bunu internet serialı
kimi işləməyə başladıq. 3-4 dəqiqəlik videolar çəkildi, bu da insanların marağına
səbəb oldu. İndi yenidən başlayacağıq.
- Niyə sizi filmlərdə
görmürük?
- Mən bu vaxta qədər yalnız bir filmdə - "Son nəfəsədək”də
oynamışam. Tarixi filmdə rus leytenantı canlandırmışam. Seriallar isə gündəlik olduğu
üçün çox zaman tələb edir. Ortada böyük bir maddiyyat da yoxdur ki, o enerjini əvəz
etsin. Mən belə daha rahatam. Çox xoşladığım bir iş olsa, əlbəttə ki, qatılaram.
- Azərbaycan filmi
və serialı üçün fərqli simaya maliksiniz.
- Azərbaycan filmi məni sevmir. Çünki Azərbaycan xanımlarına
məxsus olan simaya malik deyiləm.
- Bu günün
gəncləri daha çox "Youtube” və digər sosial şəbəkələrdə video roliklər
hazırlayırlar. Gənc aktrisa olaraq siz özünüzü nə üçün sınamırsınız?
- Əslində, düşünürəm. Özüm bir video hazırlayaraq ürəyimdəki
mövzulara toxunmaq istəyirəm. Belə ki, lazım olsa transseksuallardan,
feminizmdən, cəmiyyətimizi narahat edən hər şeydən danışmaq lazımdır. Lazım
olanda, hansısa filmdən örnək verərək nəsə danışmaq, orda maraqlı nüanslara
toxunmaq və sair.
Xəyalə Rəis