Montevideo zibilliyindən Avropanın möhtəşəm arenalarına - Portret
Futbol üzrə dünya çempionu olmaq hər ölkəyə nəsib olmur. Elə təkcə bu
günə kimi mundiallarda çempionluq sevinci yaşamış ölkələrin siyahısına baxmaq
kifayətdir - Braziliya, Almaniya, İtaliya, Argentina, İspaniya, Fransa,
İngiltərə, Uruqvay. Bu siyahıda sonuncu
ölkə yəqin ki, futbolun tarixinə bələd olmayan bir çoxlarını təəccübləndirər.
Lakin bu gün Cənubi Amerika futbolu dedikdə ilk olaraq ağıla gələn Argentina və
Braziliyadan illər öncə bu sevinci məhz Uruqvay yaşayıb. Özü də, elə ilk
mundialda. Lakin 1950-ci ildə 2-ci çempionluğunu yaşayan Uruqvay millisi artıq
uzun müddətdir qeybə çəkilmişdi. Yalnız son illərdə futbol azarkeşləri yenidən
bu millinin adına mötəbər yarışların favoritləri sırasında rast gəlməyə
başlayıblar.
2010-cu ildə, 40 illik fasilədən sonra mundialda 4-cü olan cənubi
amerikalılar, son DÇ-də 1/8 finalda uduzdu. Lakin "seleste” daha yüksək
uğurlara imza atmağa qadir millidir. Son seçmə mərhələni Braziliyadan sonra
2-ci pillədə başa vuran uruqvaylılar, ardıcıl 3-cü dəfə muniala vəsiqə
qazandılar. Bu milli gələn il Rusiyada təşkil ediləcək ən mötəbər futbol
turnirinin əsas favoritlərindən olmasa da, heyətində, xüsusilə hücum xəttində olan
ulduzlara görə mundialın ən maraqlı, həm də gizli favoritlərindən hesab edilə
bilər. Söhbət Edinson Kavani və Luis Suaresdən gedir. Müvafiq olaraq PSJ və
"Barselona”nın "vuran ayağı” olan bu forvardlar vətənlərinin millisini də dünya
çempionatında uğura daşımağa qadirdirlər. Bu dəfə sizə vurduğu qollarla yanaşı,
yaşıl meydandakı aqressivliyi ilə də tez-tez gündəmə gələn Suaresdən, zirvəyə
çatana kimi üzləşdiyi çətinliklərdən bəhs edəcəyik.
Çətin keçən uşaqlıq...
Luis Suares 1987-ci il yanvarın 24-də, Uruqvayın Salto şəhərində
dünyaya gəlib. Həyat heç də hamının üzünə gülmür. Luis də hələ uşaq vaxtından
həyatın sərt üzünü görmüş insanlardandır. Kasıb ailədə böyüyən Suares, 7 uşaqlı
ailənin 4-cü övladı idi. Cəmi 7 yaşı olan zaman ailəsi Saltodan paytaxt Montevideoya
köçüb. 2 il sonra isə onun ailəsində ayrılıq yaşanır. Atası ailəsini tərk
edərək, uşaqları anaları ilə təkbaşına buraxır. Elə balaca Suares də həyatın
sərt üzünü məhz bu vaxt görməyə başlayır. Cəmi 9 yaşı olan Luis, süpürgəçi olan
anasına küçələrdə zibil yığaraq kömək edirdi. Hələ kiçik yaşlarından futbola
hədsiz marağı olan Suares, istədiyi komandanın futbolçu seçiminə girə
bilməmişdi. Buna səbəb isə onun buts almağa pulunun olmaması idi. Çətinliklə də
olsa, bu problemi həll edən kiçik Luis, futbola "Urreta” komandasında başlayır.
Bu komandanın aşağı yaş qrupunda forma geyinən Suares, sonradan meydana çıxdığı
oyunlardan birində het-trik edərək, diqqət mərkəzinə düşür. 14 yaşında isə
ölkənin əsas komandalarından olan "Nasional”ın aşağı yaş qrupuna qoşulur. Onda
olan istedad bütün məşqçiləri cəlb etsə də, aqressivliyi əsas heyətin daimi
üzvü olmasına mane olurdu. Əslində, onu aqressivliyi də keçirdiyi həyata görə
idi. Meydanda əsl mübarizə aparan Luis, həyatda qarşılaşdığı çətinliklərin,
aldığı zərbələrin hirsini rəqiblərindən çıxırdı. Meydanda komandasının əsas
"qol silahı” olmaqla yanaşı, rəqib futbolçuları sıradan çıxaracaq "odlu silah”a
da çevrilən Suares, "el pistolero” (silahlı) ləqəbini alır.
Aqressiv yeniyetməlik
Həyatda qarşılaşdığı çətinliklər hərdən onu depressiyaya da salırdı.
Bu depressiya isə az qala, onun karyerasının üzərindən xətt çəkmişdi. Çətin
uşaqlıq keçirən Luisin yeniyetməlik illəri də asan olmayıb. Küskün bir
vəziyyətdə meydana çıxan, məşqlərə can yandırmayan Suares, tüfeyli həyat
keçirir, tez-tez içirdi. Luis, həmin günlərini belə xatırlayır:"Futbolda ən uğursuz dövrlərim idi. Məşq etmək belə istəmirdim.
Həyata qarşı üsyan etmişdim. Bu üsyan mənə heç nə qazandırmır, əksinə, hər şeyi
əlimdən alırdı”.
Ancaq 2003-cü ildə yaşadığı hadisə onda mübarizə üçün əlavə stimul
yaradır. Həmin vaxt həyatda onun üçün ən əsas şəxslərdən biri olan sevgilisi
Sofia Balbinin ailəsi ilə birgə Avropaya, Barselonaya köçməsi "el pistolero”nu
bir az da aqressivləşdirsə də, bu amil ona əlavə bir stimul da verirdi. O da
sevgilisinin ardınca "köhnə qitə”yə yollanmaq istəyirdi. Lakin bunun yeganə
yolu ən yaxşı bacardığı şey - futbol idi. Daha yaxşı nəticə qazanmaq, Avropa
klublarından birinin diqqətini cəlb etmək üçün gecə-gündüz çalışan Suares, oyun
zamanı rəqiblərinin hər müdaxiləsinə onun gələcək ailəsini dağıdan bir zərbə
kimi baxır və bu müdaxiləyə sərt cavab verirdi. Bir dəfə isə o, hətta meydanda
hakimə başla zərbə endirməkdən belə çəkinməmişdi. Ancaq onda olan istək
aqressiyanı üstələyirdi. Bu amil isə meydanda özünü açıq şəkildə göstərirdi.
Aşağı yaş qruplarında qolları sıralayan Suares, 2005-ci ildə "Nasional”ın əsas
komandasının məşqçilərinin diqqətini cəlb edir. 18 yaşında ölkənin ən böyük
klublarından birində debüt edən Suares, burda ilk mövsümünü uğurlu keçirir. O,
şans qazandığı 27 oyunda 10 qola imza ataraq, komandasının çempionluğunda mühüm
rol oynayır.
Sevginin ardınca – Avropaya
2006-cı ildə isə Suares nəhayət, arzusuna çatır. Hollandiyanın
"Qroningen” klubunun skautları bu gənc uruqvaylıdakı istedadı "kəşf
etmişdilər”. Danışıqlar çox qısa olur. "Nasional” istedadlı, ancaq aqressiv
olan "qol maşını”ndan mümkün qədər yüksək qiymətə canını qurtarmağa çalışırdı.
"Qroningen” 800 min avro qarşılığında 19 yaşlı istedadı heyətinə cəlb edir.
Suares əsas arzusuna çatmış, Avropaya ayaq basmışdı. Ancaq Barselonaya
yollanmağa hələ bir neçə il də var idi.
Reallaşan arzular
Suaresin Avropa karyerası uğurlu başlayır. "Qoningen”də ilk
mövsümündə 37 oyunda 15 qol vuran "el pistolero”, Hollandiyanın ən köklü
klublarından olan "Ayaks”a transfer olunur. Amsterdam təmsilçisi gənc istedadın
transferi üçün 7,5 milyon avro ödəyir. Burda 3 mövsüm yarım keçirən Suares,
azarkeşlərin sevimlisinə çevrilir. Əlbəttə, vurduğu qollarla. Luis "Ayaks”da
keçirdiyi 159 oyunda 111 dəfə rəqib qapıçıları məyus edir. Burdan "Liverpul”a
transfer olunan "el pistolero” Amsterdam təmsilçisinə 26,5 milyon avro
qazandırır. Suares "Liverpul”da da öz sözünü deyir. Meydana çıxdığı 133 oyunda
82 dəfə fərqlənən hücumçu, nəhayət, istəyinə doğru daha bir addım atır.
"Barselona” 2014-cü ildə 82 milyon avro qarşılığında, Suaresin transfer
hüququna yiyələnir. Beləliklə, Luisin Barselona arzusu da reallaşır. 2003-cü
ildə sevgilisinin ailəsi ilə birgə yollandığı bu şəhər artıq onun üçün xəyal
yox, gerçək ev olur.
Suaresin sevgilisi Sofiadan söz düşmüşkən, cütlük hücumçu İspaniyaya
yollanmazdan xeyli öncə, 2009-cu ildə ailə həyatı qurublar. Hazırda Luis və
Sofianın bir qız, bir oğlan övladı var. Suares "Barselona”ya transfer olunduqdan
sonra həyat yoldaşının ailəsi ilə birgə yaşamağa başlayır. Onun digər klubları
yox, məhz "Barselona”nı seçməsində heç şübhəsiz, bu amil əsas rol oynayır.
"Barselona”nın "qol silahı”
"Barselona”ya transfer olunduğu zaman bir çoxları onun bu komandanın
simvolu olan Lionel Messinin kölgəsində qalacağını düşünürdü. Lakin Suares
tezliklə bu cür düşüncələrə kölgə saldı. Messini kölgədə qoymasa da, o, artıq
4-cü mövsümdür Kataloniya təmsilçisinin əsas ol silahlarındandır. Bu gün Suares
"Barsa”nın bir nömrəli olmasa belə, əsas qol ümididir. O, burda çıxış etdiyi
vaxt ərzində La Liqanı (2 dəfə), ölkə kubokunu (3), ölkə superkubokunu,
Çempionlar Liqasını, Avropa superkubokunu və klublararası dünya çempionluğunu
qazanıb. Ümumilikdə isə "el pistolero” "Barsa” forması ilə meydana çıxdığı 160 oyunda 124 dəfə rəqib
qapıçıları məyus edib.
Hədəfinə çatsa da...
Suares əsas hədəflərinə çatsa da, sonrakı illərdə də yaşıl
meydanlardakı aqressivliyini davam etdirdi. Bu, artıq onda xarakter halını
alıb. Maraqlıdır ki, Suares rəqibləri sıradan çıxarmaq üçün ənənəvi - zərbə
üsulundan yox, dişləməyi seçir. "Liverpul”da çıxış etdiyi zaman da rəqib
futbolçuları dişləməsi ilə gündəmə gələn Luis, bu hərəkəti ilə DÇ-2014 zamanı diqqət mərkəzinə düşür. O,
İtaliya ilə qrup oyununda "skuadra adzurra”nın müdafiəçisi Corco Kyellinini
dişləməsi ilə gündəmə gəldi. Onun bu hərəkəti geniş müzakirələrə səbəb olur,
FİFA isə Suaresi 9 oyun cəzalandırdı.
Millinin əsas ümidi
Suares yığmada hələ "Qroningen”də çıxış etdiyi zaman, 2007-ci ilin
fevralın 8-də, Kolumbiya ilə matçda (3:1) debüt edir. Həmin ilin oktyabrında
isə Boliviya ilə DÇ-nin seçmə mərhələ oyununda (5:0) yığmada ilk qoluna imza
atır. O oyundan sonra ayağı açılan 30 yaşlı hücumçu, bu illər ərzində şans
qazandığı 95 oyunda 49 qol vurub. O, Uruqvay millisinin tarixi ərzində ən
sərrast futbolçudur. Elə gələn il Rusiyada təşkil ediləcək mundialda da
"seleste”nin əsas qol ümidi odur. Uruqvaylılar əsl fədakar olan Suaresin qolla
olmasa belə, istənilən yolla millini çiynində daşıyacağına əmindirlər.
Portret
Ən yaxşı bacardığı şeyə -
futbola yeganə qurtuluş yolu kimi baxan Suares, bu yolda onun qarşısına çıxan
istənilən maneəni qaydalar çərçivəsində olmasa belə, "sıradan çıxarmağa”
hazırdır. Əsl fədakar olan Suares, millinin uğur qazanması üçün uzunmüddətli cəzanı
belə göz önünə almağı bacarır. O, həm sadiq, həm də əzmkardır. Montevideo
küçələrində zibil yığmaqdan Avropanın böyük arenalarına yollanacaq qədər
əzmkar, sevdiyi insanın ardınca getmək üçün mümkünsüzü bacaracaq qədər isə
sadiqdir.
Elnur