Mərakeşdə itirdiyi "qızıl"ı Olimpiadada axtaracaq gənc - Portret
Yerli idman ictimaiyyəti
üçün ötən həftənin əsas hadisələrindən biri Mərakeşdə keçirilən cüdo üzrə
gənclər arasında dünya çempionatı idi. Atlantik okeanı sahillərinə 11 nəfərlik
heyətlə yola düşən komandamız, vətənə bir gümüş, bir bürünc medalla döndü.
Əvvəlki iki ildən fərqli olaraq "qızıl"sız qalan, yekunda 12-ci yerlə
kifayətlənən millinin çıxışına qənaətbəxş qiymət vermək çətin olsa da,
ayrılıqda mundialın hər iki mükafatçısı haqqında xoş sözlər söyləyə bilərik.
Əhməd və İbrahimin onlara bəslənən ümidi artıqlaması ilə doğrultduqlarını desək, yanılmarıq. Üstəlik,
hər iki cüdoçu həm də böyüklərin reytinqində ciddi irəliləyişə nail oldu ki,
bu, indiki məqamda olimpiya lisenziyasından uzaq olduğumuz 60 kiloqram çəki
dərəcəsi üçün xüsusilə əhəmiyyətlidir. Odur ki, "Portret"
rubrikasının budəfəki buraxılışında məhz dünya vitse-çempionumuz haqqında
söhbət açacağıq.
Məşhur
cüdoçumuzla eyni zalda
1999-cu ildə Göyçayda
dünyaya gələn, altı yaşında ailəsi ilə Bakıya köçən Əhməd Yusifov, cüdo ilə 8
yaşından məşğul olmağa başlayıb. Atasının istəyinə əsasən böyük qardaşı Yusiflə
birgə iki ildən artıq "Lokomotiv"in sıralarında bu populyar döyüş
təliminin ilkin sirlərinə yiyələnən Mərakeş qəhrəmanımız, sonradan Respublika
Olimpiya İdman Liseyinə qəbul olaraq, ölkənin ən təcrübəli məşqçilərindən
sayılan Nağı Babayevin yanında yola davam edib. İlk vaxtlar məşqlərə könülsüz
yanaşsa da, Azərbaycan cüdosuna Nicat Şıxəlizadəni qazandıran qocaman
mütəxəssisin sayəsində hər keçən gün cüdoya daha dərindən bağlanıb. Həvəs, inam
olan yerdə də nəticələr özünü çox gözlətmir. 30, 34 kiloqram çəki dərəcələrində
Bakı birinciliklərinin qalibləri arasında yer alan Əhməd, 2015-ci ildə 55
kiloqramda Azərbaycan birinciliyinin finalçısı olur. Beləliklə, yığmaya cəlb
edilərək, Avropa Kuboklarında sınaqdan keçirilir. 2016-cı ilin martında
Türkiyədə təşkil olunan belə yarışda birinci olan Yusifov, bir ay sonra
Çexiyada nəticəsini təkrarlayır, mayda Polşada üçüncü yeri tutur. Həmin ilin
iyulunda Finlandiyanın Vantaa şəhərində keçirilən, oğlanların komanda hesabında
yalnız Rusiyanı önə buraxdığımız qitə çempionatında isə 17 yaşlı Əhməd, yenidən
fəxri kürsünün ən yüksək pilləsinə ucalır. Nəticədə, 2016-cı ili öz çəki
dərəcəsi üzrə dünya reytinqinin lideri kimi başa vurur.
Finlandiyada
yaşanan tarixi an
2017-ci ildən artıq gənclər
kateqoriyasında çıxış etməyə başlayan Yusifov, debüt ilində Çexiyada baş tutan
Avropa Kubokunun qızıl medalını qazanır. Sonrakı ildə Rusiya və İtaliyada
keçirilən analoji turnirlərdə bürünc medalı boynundan asırsa, cari ilin
aprelində Apenində birinciliyi heç kimə güzəştə getmir. Bundan üç ay sonra
Berlində də ən güclü olan 20 yaşlı cüdoçumuz, gənclər arasında çıxış etdiyi son
Avropa birinciliyində nəhayət, medal hesabını açmağa müvəffəq olur. Belə ki,
ilk görüşdə Portuqaliya təmsilçisini "ippon"la üstələyən Əhməd,
növbəti mərhələdə rusiyalı rəqibinə "vaza-ari" xalı ilə yenilib,
ümidini "bürünc"ə bağlayır. İlk təsəlliverici görüşdə o, Avstriyadan
olan cüdoçunu, ardınca italiyalı həmkarını "ippon" xalı ilə məğlub
edir ki, nəticədə, AÇ-nın mükafatlandırma mərasimində tarixdə üçüncü dəfə bir
çəkidə iki nəfərlə təmsil olunuruq. Maraq üçün qeyd edək ki, 60 kiloqramda
Rövşən Əliyev ikinci yeri tutmuşdu.
"Çempionluğun
bir addımlığında, özü də..."
Cari ildə uğurlu çıxışı
sayəsində dünya reytinqinin üçüncü pilləsinədək yüksələn Yusifov, ondan cəmi
bir pillə geri qalan Rövşənlə birgə mundialda 60 kiloqramın ən iddialılarından
sayılırdı. Bununla belə, finaladək keçdiyi yolun ağırlığını qeyd etməsək,
olmaz. Belə ki, o, ilk mərhələdə ən iddialı cüdo ölkələrindən olan Cənubi
Koreya, ardınca Ukrayna təmsilçisi ilə üz-üzə gəlməli olursa, 1/4 finalda son
qitə birinciliyinin türkiyəli qalibinin, finalın bir addımlığında isə böyüklər
arasında builki mundialda yeddinci yeri tutan Qırğızıstan cüdoçusunun
öhdəsindən gəlməyi bacarır. Ötən il İtaliyada "ippon"la məğlub etdiyi
rusiyalı Konstantin Simeonidislə həlledici görüşə gəldikdə, "ona öz
səhvimə görə uduzdum" deyir, Əhməd: "Fəndi yerinə yetirəndə tələsdim,
o da ani boşluğu tutdu. Dünya çempionatındakı nəticəmdən razıyam, amma
çempionluğun bir addımlığında, özü də əvvəl udduğum rəqibə uduzmaq ağırdır, nə
gizlədim. Gənclərdəki son ilimi dünya çempionluğu ilə qeyd etməyi çox
istəyirdim. Böyüklərdə belə bir imkan düşsə, əlimdən buraxmayacağam".
"İstədiyim
kimi güləşə bilirəm"
Digər növlərdə olduğu kimi,
cüdoda da olimpiya lisenziyalarının müəyyənləşməsinə cəmi yeddi ay qalıb. Əfsus
ki, əvvəlki tsikllərdən fərqli, bu dördillikdə 60 kiloqramdakı təmsilçilərimiz
heç cür özünü doğrulda bilmirlər. Bunun məntiqi nəticəsi olaraq, reytinqdə ilk
"50-lik"də belə təmsil olunmuruq. Ən yaxşı göstərici Kəramət
Hüseynovdadırsa, ondan, sadəcə iki pillə geri qalan Əhməd 58-ci yerdə
qərarlaşıb. "Olimpiadaya qatılmağı çox istəyirəm, bunun üçün daha dörd il
gözləmək fikrində deyiləm" deyən dünya vitse-çempionu, qarşıdakı aylarda
lisenziya xalları verən yarışlarda şans qazanacağı təqdirdə etimadı
doğruldacağını bildirir: "Böyüklərdə güləşmək mənə daha rahatdır. Çünki
gənclərdə diqqət mənim üzərimdədirsə, orada məni heç kim tanımır. İstədiyim
kimi güləşə bilirəm".
Yeri gəlmişkən, Əhmədin böyüklər arasında iki beynəlxalq yarış təcrübəsi var:
2018-ci il Daşkənd Qran Prisi və builki Bakı "Böyük Dəbilqə"si.
Paytaxtımızda baş tutan yarışda ilk mərhələni keçsə də, sonradan tanınmış ispan
cüdoçu Fransisko Qarriqosa yenilmişdi. Halbuki görüşün sonuna 10 saniyə
qalanadək üstün tərəf idi.
Yaponlara
xas təmkin
Sirr deyil ki, bir çox gənc,
məşğul olduğu idman növünə nə qədər can yandırsa da, zamanla kənar sahələrə də
meyillənərək, fikrini yayındır. Dediyinə görə, əvvəllər tez-tez idmanı
buraxmaq, qardaşı kimi başqa sahədə özünü sınamaq niyyətinə düşüb. Səbəb kimi
də bir ara düçar olduğu uğursuzluqları göstərir. İndi isə hər şey fərqlidir.
Cüdo onun üçün sadəcə idman növü deyil, həm də həyat tərzidir. "Çiynində
çanta məşqə gəlir, burdan da çox vaxt birbaşa evə gedir" deyir, Nağı
Babayev: "Həddən artıq sakit təbiətlidir. Tatamidən qıraqda savaşmağı bir
yana qalsın, kiminləsə mübahisə etdiyini də görüb-eşitməmişəm. Yapon cüdoçulara
xas təmkini var. Birinci yeri tutsa da, baxsan, deyərsən, bəs uduzub gəlib.
Halbuki üçüncü yeri tutan idmançılar belə, adətən vətənə qalib əhval-ruhiyyədə
dönürlər".
İkinci
"nömrə"
Kumirin kim olması ilə
bağlı ənənəvi sualımıza əvvəlki buraxılışlarımızda bəhs etdiyimiz gənc həmkarlarından
fərqli olaraq, "Rişod Sobirov" cavabı verdi. Özünəməxsus döyüş tərzi,
zəngin texniki bacarıqları ilə cüdosevərlərin yaddaşında dərin iz buraxan
özbəkistanlı üçqat olimpiya mükafatçısına qarşı sevgisi hələ 9 yaşında - ekran
qarşısından Pekin olimpiadasını izləyərkən yaranıb. Öz döyüş üslubuna gəlincə,
fiziki gücünə, rəqibi hiss etmə bacarığına arxalanan Əhməd, adətən ikinci
"nömrə" kimi güləşir. Fəndləri həm sağ, həm də sol istiqamətdən icra
edə bilməsi isə ona ayrıca üstünlük qatır.
Ənənələrin
izi ilə
Cüdo, Azərbaycanın güləşdən
sonra Olimpiadalarda ən uğurlu olduğu növdür. Bu və digər mötəbər yarışlarda
qazanılan nailiyyətlərdə əsas pay sahibləri 73 kiloqram çəki dərəcəsində çıxış
edən tatami ustalarımızdırsa, ikinci sırada məhz 60 kiloqram çəkidə mübarizə
aparanlar dayanır. Üstəlik, ən yüngül çəkidə bir qayda olaraq gənc cüdoçular
daha uğurlu olur. Nazim Hüseynov cəmi 23 yaşında olimpiya çempionu olubsa,
Elçin İsmayılov, İlqar Müşkiyev, Orxan Səfərov kimi cüdoçular da çox gənc
yaşlarda adlarından söz etdirə biliblər. Odur ki, Əhmədin niyə böyük arenalara
bu qədər tələsdiyini anlamaq çətin deyil.
Bu arada, Mərakeşdəki nailiyyətdən sonra əsas yığmanın bir neçə aparıcı üzvü də
onu təbrik edib. Təbii ki, bu faktın özü də Tokionu "qaralayan" gənc
cüdoçunun əhval-ruhiyyəsinə təsirsiz ötüşməyə bilməz.
Portret
Hər uğurun arxasında illərə
söykənən gərgin əmək, zallarda axıdılan tər dayanır. İdmançı karyerası qısadır.
Sadəcə, əzmi, ağlı ilə seçilənlər bu dövrü ən yüksək səviyyədə dəyərləndirib,
özlərindən sonra dərin iz qoya bilirlər. Əhməd də bunu yaxşı başa düşür. Bilir
ki, indi əlində olan imkanı lazımınca qiymətləndirməsə, sonra gec ola bilər.
Cüdoçumuz adi həyatda nə qədər sakit, təvazökar təsir bağışlasa da, tatamidə
bunun tam əksini müşahidə edirik. Titulundan asılı olmayaraq, istənilən rəqib
onunla görüşdə ehtiyatı əldən buraxmamalıdır.
Sahib