Məktəblər açılır
Valideynlər
uşaqlarını dərsə göndərməyə çəkinirlərsə...
Nazirlər Kabineti xüsusi karantin
rejimi dövründə ölkə ərazisində fəaliyyət göstərən təhsil müəssisələrinin
fəaliyyətinin təşkili ilə bağlı əlavə tədbirlər barədə qərar verib. Sənədə
görə, xüsusi karantin rejimi dövründə Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət
göstərən bütün təhsil müəssisələrində 2021-ci il 1 fevral tarixindən tədris və
təlim-tərbiyə prosesinin əyani formada təşkili təmin ediləcək. Belə ki, sanitar-epidemioloji
vəziyyətlə bağlı Azərbaycan Respublikasının baş dövlət sanitariya həkiminin və
ya Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin gigiyena və epidemiologiya
mərkəzlərinin müvafiq rəyləri əsasında Azərbaycan Respublikası Təhsil
Nazirliyinin qərarına əsasən, təhsil pillələri və səviyyələri üzrə mərhələli
şəkildə təmin olunacaq. Qərara görə, Təhsil Nazirliyi tərəfindən tədris və
təlim-tərbiyə prosesinin əyani formada aparılmasının bərpası və ya
dayandırılması barədə 2 qərar qəbul edildiyi halda, tabeliyində təhsil müəssisələri
olan digər icra hakimiyyəti orqanları, dövlət mülkiyyətində olan və ya
paylarının (səhmlərinin) nəzarət zərfi dövlətə məxsus olan hüquqi şəxslər və
özəl təhsil müəssisələrinin təsisçiləri də tabeliklərində olan təhsil
müəssisələrinə münasibətdə eyni qərarlar qəbul edirlər. Sənəddə qeyd edilib ki,
xüsusi karantin rejimi dövründə təhsil müəssisələrində tədris və təlim-tərbiyə
prosesinin təşkili Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 10
sentyabr tarixli 332 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş "Xüsusi karantin rejimi
dövründə Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən təhsil müəssisələrində
tədris və təlim-tərbiyə prosesinin təşkilinin müvəqqəti Qaydaları”na uyğun
tənzimlənir.
Təhsil Nazirliyi tərəfindən məktəblərin
açılması ilə bağlı keçirilən brifinqdə də bütün təhsilalanları,
təhsilverənləri, ümumən cəmiyyəti əyani təhsilin bərpası ilə bağlı
maraqlandıran suallara aydınlıq gətirildi.
Mərhələli
şəkildə
Təhsil
naziri Emin Əmrullayev fevralın 1-də ölkə üzrə tədrisin
mərhələli şəkildə başlayacağını qeyd etdi. Belə ki, Nazirlər Kabinetinin
qərarına əsasən fevralın 1-dən Bakı, Sumqayıt və Abşeron məktəblərində, o
cümlədən bütün ölkə üzrə ibtidai sinif, məktəbəhazırlıq qruplarında, icma
əsaslı qruplarda tədrisə qismən start veriləcək: "Məlumdur ki, 2020-ci ilin
mart ayından bütün dünya ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da pandemiya
baxımından çətin il oldu. Mart ayından ölkədə distant təhsilə keçildi. Sentyabr
ayında dərsləri qismən bərpa etsək də, torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi
uğrunda başlayan müharibə və koronavirus infeksiyasına yoluxma sayının artması
yenidən karantin rejiminin sərtləşməsini tələb etdi. 1000-dən artıq məktəb
əyani təhsili davam etdirə bilmədi. Məktəblərin açılması ilə bağlı qərarın
verilməsi təkcə Təhsil Nazirliyinin verəcəyi qərar deyil. Bu, Nazirlər
Kabinetinin müvafiq şöbələrinin və elmi araşdırmalara əsasən verilən qərardır”.
Nazir ölkə üzrə 1 fevral tarixindən ibtidai təhsilin mərhələli şəkildə bərpa
edildiyini qeyd etdi: "Növbəti 2 həftə ərzində (1 fevraldan sonra) Ali Təhsil
Müəssisələrinin və 5-9-cu siniflərdə təhsil bərpa edilə bilər: "Əsas vəzifəmiz
tələsik açılışa gedib və sonra tələsik bağlanışa getməməkdir”.
Nazirin sözlərinə görə, fevralın
1-dən repetitor fəaliyyəti üzrə tədrisin bərpası da nəzərdə tutulur. Belə ki, fevralın
1-dən qrupda 10 nəfərdən artıq olmamaqla, repetitor xidmətlərinin fəaliyyəti
bərpa oluna bilər”. Nazir qeyd etdi ki, bu il fənn olimpiadalarını ənənəvi
qaydada, sıxlıq nəzərə alınmaqla keçirmək planlaşdırılır: "Fevralın sonu,
martın əvvəllərində bu olimpiadaları keçirmək olar”.
E.Əmrullayev müəllimlərin işə qəbulu
məsələsinə toxunaraq MİQ-in bölgələrdə də keçirilməsi təcrübəsindən yararlanmaq
istədiklərini qeyd etdi: "Bu, sıxlıq və idarəetməni də asanlaşdıra bilər”.
Nazir "Ötən müddətdə təhsilin
keyfiyyətinin əsaslı şəkildə müsbət istiqamətdə dəyişdiyini deyə bilmərik” deyə
qeyd edərək bildirdi ki, hazırkı şəraitdə ən böyük zərər aşağı siniflərdə
oxuyan uşaqların sosial emosional vəziyyətinə dəyib: "Bunun hansı səviyyədə
olması ilə bağlı araşdırma aparılacaq. Güman edirik ki, bu müddətdə şagirdlərin
müstəqil öyrənmə bacarığı artıb. Amma bunun fakt olaraq, hələ təsdiqi yoxdur”.
Ölkədə distant təhsilin keçirilməsi məsələsinə toxunan nazir qeyd etdi ki, bu
format mövcud vəziyyətdən çıxış yoludur: "Müəllimlərin onlayn dərslərə
qatılmamasının səbəbini ayrı-ayrılıqda araşdırmaq, elə də asan məsələ deyil: "Bir
həftə ərzində 6 milyondan çox uşaq və müəllim dərslərə qatılıbsa, bu, elə də az
nəticə deyil. Biz bütün məsələləri addım-addım həll etməliyik. Bizim ilkin
məqsədimiz ondan ibarət idi ki, şagird və müəllim elektron qeydiyyatdan keçsin
və daha sonra onları izləyə bilək. Bir həftə ərzində 6 milyon 200 min şagirdə dərs
verə bilmişiksə, demək, uşaqlar və müəllimlər ekranın o tərəfində olublar. Hər
bir şagird və müəllim öz məsuliyyətini dərk etməlidir”. Nazir qeyd etdi ki,
əyani dərslərə start veriləndən sonra da hər valideynin öz övladının yalnız
distant formada tədrisinin davam etdirmək istəməsi hüququ var: "Hazırda sosial
məsafə tələbi olduğundan, siniflər iki qrupa bölünəcək”. Nazir həmçinin qeyd
etdi ki, təhsil ilinin sonuna kimi tele-dərslər davam etdiriləcək: "Valideynlər
uşaqlarını məktəblərə göndərməyə çəkinirlərsə, təhsil ilinin sonuna kimi
tele-dərslər davam etdiriləcək. Teledərslərin olması, dərsin heç olmamasından yaxşı nəticə verib.
Belə ki, teledərslərə "Youtube”da 12 milyon, "Edu.az” saytında 5 milyon baxış
olub”. Bağçaların açılmasına gəlincə, nazirin sözlərinə görə, bağçaların fevralın
15-dək açıla biləcəyinə ümid var: "Lakin hazırda bununla bağlı proqnoz vermək
çətindir”.
Nazir siniflərdə şagird sıxlığına da
münasibət bildirdi: "Azərbaycanda 311 sinifdə, başqa sözlə siniflərin 0,4
faizində şagird sayı 40-dan çoxdur. Bu siniflər bizim üçün tədrisin bərpası ilə
bağlı problem yarada bilər”. Azərbaycanda təqribən 86 min sinif olduğunu nəzərə
çatdıran nazir qeyd etdi ki, onlayn təhsil şəbəkəsinin mövcudluğu nə qədər
müəllim və şagirdin bu şəbəkədən istifadə etdiyini görməyə imkan verir”. Nazir
İKT-nin tədrisi ilə bağlı keçən illə müqayisədə əsaslı irəliləyişlər olduğunu
da vurğuladı. Belə ki, bu, keçirilən onlayn dərslərdə müəllim və
təhsilalanların daha əhatəli istifadəsinə şərait yaradıb. E.Əmrullayevin
sözlərinə görə, elektron dərsliklərdən istifadə faizi də ötən ilin müvafiq
dövrü ilə müqayisədə iki dəfə artıb. Belə ki, 40 milyondan artıq elektron
dərsliyə müraciət olub.
Ali və orta ixtisas təhsili, eləcə də peşə təhsili
müəssisələrində təhsilin təşkilinə toxunan nazir qeyd etdi ki, tələbələrin
yüksək hərəkətlilik və yoluxma risklərini nəzərə alaraq, tədris prosesi bu
təhsil pilləsində məsafədən təhsil formasında davam etdiriləcək. Müəyyən bir
tarixdən sonra isə praktik məşğələlər tələb olunan ixtisaslar üzrə tədris
ənənəvi qaydada təşkil edilə bilər.
Təhsil
haqqı problemi
Təhsil kreditlərinin verilməsindən danışan nazir qeyd etdi ki, təhsil
kreditlərini iki qrup üzrə vermək nəzərdə tutulur: "Birinci qrupda təhsil
kreditinin daha aşağı sosial vəziyyəti olan şəxslərə faizsiz, ikinci qrupda
kreditlərin bacarığa görə verilməsi nəzərdə tutulur. Bəzi hallarda təhsil
haqqının, ümumiyyətlə, ləğv edilməsi və onların hamısının dövlət tərəfindən
ödənilməsi təklif edilir. Əgər biz həmin sistemə keçsək, bu o, deməkdir ki,
rəqabət şəraitindən imtina edirik”. Nazirin sözlərinə görə, bu gün ölkədəki
93100 nəfər tələbənin hər 100-dən 56-sı dövlət hesabına təhsil alır: "Hazırda
1-ci kursda oxuyan tələbələrin 60 faizindən çoxu dövlət hesabına təhsil alır.
Bu o deməkdir ki, onların təhsil haqqı problemi yoxdur. Amma təhsil haqqı
problemi olan tələbələrimiz də var”.
Nazir qeyd etdi ki, ölkədə təhsil
haqqı vergi güzəştləri əsasında xeyli aşağıdır. "Bakalavr səviyyəsi üzrə təhsil
haqqı orta hesabla 2500 manatdır. Bəzi regional təhsil müəssisələrində bu məbləğ
daha aşağıdır”.
Müəllimlərin vaksinasiya məsələsinə
aydınlıq gətirən nazir diqqətə çatdırdı ki, artıq vaksinasiya oluna biləcək
müəllimlərin siyahısı hazırlanıb: "Bakı, Sumqayıt və Abşeronda 15698,
bölgələrdə isə 32600 müəllimin yaşı 50-dən çoxdur. Onlar əsas risk qrupuna
daxildirlər. Biz bu müəllimlərin vaksinasiyasını tövsiyə edirik”.
Ciddi
nəzarət olunacaq
Təhsil
Nazirliyinin ümumi təhsildə məzmun, tədris və qiymətləndirmə şöbəsinin müdiri
Vəfa Yaqublu qeyd
etdi ki, şagird və müəllimlərin
davamiyyəti Təhsil Nazirliyi tərəfindən nəzarətdə saxlanılır. Belə ki, bu
prosesdə ictimai münasibət də önəmlidir: "Dərsləri mütəmadi və yüksək
keyfiyyətlə keçən müəllimlərin mənəvi reytinqi də artır. Həm şagirdlər, həm də
valideynlər arasında həmin müəllimlərin xüsusi çəkisi var. Məncə, bu, ən böyük
qiymətləndirmədir. Tədris əyani formaya keçəndən sonra bu müəllimlərin
şagirdləri də yüksək nəticə əldə edəcək”. V.Yaqublu qeyd etdi ki, birinci
yarımillikdə distant formada qiymətləndirmədə iştirak edə bilməyən şagirdlərin
imtahandan keçirilməsi üçün şərait yaradılacaq. Belə ki, həmin şagirdlər
növbəti bir ay ərzində məktəbə gəlməklə imtahandan keçə bilərlər: "Nəzərə alsaq
ki, növbəti aydan məktəblərdə tədris də başlanacaq, həmin vaxtlarda bu
şagirdlər sosial məsafə və sıxlığı gözləməklə imtahan verə bilərlər”.
Orta məktəblərdə koronavirusun
qarşısının alınması ilə bağlı bütün zəruri tədbirlərin görüləcəyini qeyd edən təhsil
nazirinin müşaviri Rüstəm Ağayev bildirdi ki, şagirdlərin və müəllimlərin
hərarətinin ölçülməsi, ara məsafəsinin qorunması, gigiyena qaydalarına riayət
olunmasına ciddi nəzarət olunacaq: "Əgər kimdəsə temperaturun yüksək olması
müşahidə edilərsə, həm şəxs dərhal izolyasiya olunacaq və zəruri tədbirlər
görüləcək”.
Brifinqdə
iştirak etdi
Təranə
Məhərrəmova