Medianın İnkişafı Agentliyindən gözlənilənlər - RƏYLƏR
İnformasiya
amilinə yanaşma və tələb dəyişməlidir ki...
Prezident İlham Əliyev yanvarın 12-də "Azərbaycanda
media sahəsində islahatların dərinləşdirilməsi haqqında” Fərman imzalayıb.
Həmin Fərmanla Prezident yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına
Dövlət Dəstəyi Fondunun (KİVDF) əsasında "Medianın İnkişafı Agentliyi” publik
hüquqi şəxs yaradılıb, digər bir Fərmanla yeni qurumun Nizamnaməsi təsdiqlənib.
Fərmanda qeyd olunub ki, qlobal informasiya mühitinin müəyyənləşdirdiyi
fəaliyyət prinsiplərinə uyğun olaraq modernləşmə, rasionallıq, qabaqcıl
texnologiyaların geniş tətbiqi, aparıcı trendlərin izlənilməsi və digər mühüm
şərtləri özündə birləşdirən innovativ təkamülün yaratdığı imkanlardan Azərbaycan
mediasının daha çox bəhrələnməsi, onun şəffaflıq və vətəndaş məmnunluğu
prinsiplərinə əsaslanan, cəmiyyətin obyektiv və peşəkar şəkildə
məlumatlandırılmasına xidmət edən fəaliyyətinin stimullaşdırılması üçün bu
sahədə əsaslı islahatlar aparılmasına zərurət yaranıb. Sözügedən Fərmandan
irəli gələrək, Azərbaycanda medianın inkişafının dəstəklənməsi, bu sahədə
institusional quruculuq işlərinin davam etdirilməsi, yeni
informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının və innovasiyaların tətbiqinin
stimullaşdırılması əsas məqsəd kimi qarşıya qoyulub. Bununla yanaşı, Prezident
Administrasiyasına tapşırılıb ki, "Media haqqında” qanun layihəsini iki ay
müddətində hazırlayıb Prezidentə təqdim etsin. Dövlət başçısının həmin gün
imzaladığı Sərəncamla Əhməd İsmayılov Medianın İnkişafı Agentliyinin İcraçı
direktoru təyin edilib.
Problemlərə
konseptual yanaşma
Müasir dövrdə media sahəsində keyfiyyət
dəyişikliklərinə hesablanmış bu sənədlərlə bağlı fikirlərini "Kaspi” qəzetinə bölüşən Azərbaycan
Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov bildirib ki, media sahəsində
islahatlar kifayət qədər əhatəli prosesdir. Onun sözlərinə görə, elə məsələlər
var ki, bu, daha çox istək və iradə ilə bağlıdır: "Prezident İlham Əliyevin
"Media sahəsində islahatların dərinləşdirilməsi haqqında” Fərmanı, həmin
Fərmana əsasən Medianın İnkişafı Agentliyinin yaradılması onu deməyə əsas verir
ki, mövcud istiqamətdə işlərin görülməsi üçün ali iradə var. Azərbaycan dövləti
Prezident İlham Əliyevin şəxsində hər zaman mediaya həssas yanaşıb. Bu, özünü
istər konkret tədbirlərdə, istərsə də qanunvericilik bazasının təkmilləşməsində
göstərib və bu, davamlı prosedir. Sevindirici haldır ki, davamlılıq eyni
zamanda yeni çağırışlara adekvat münasibətin ortaya qoyulmasını hədəf seçir.
Yeni çağırışlar yeni tələblər müəyyənləşdirir. Onların yerinə yetirilməsi
şərtdir. Əminəm ki, Medianın İnkişafı Agentliyi bu baxımdan üzərinə düşən
missiyanı layiqli şəkildə yerinə yetirəcək, problemlərə konseptual yanaşma
ortaya qoyacaq”.
Jurnalistika elit peşəyə çevrilməlidir
Şura sədri deyib ki, media sahəsində görülməli
işlər çoxdur: "İnternet medianın hüquqi münasibətlər sistemində özünə yer
almasından tutmuş, kütləvi informasiya vasitələrinin reklam bazarında
iştirakçılığınadək bir çox məqamları vurğulamaq mümkündür. Ayrıca vurğulanmalı
məqam jurnalist məsuliyyətinin artırılmasıdır. Düşünürəm ki, bunun fövqündə
qanunun dayanmasının vaxtı gəlib çatıb. Ümumən 2 məqamı fərqləndirərdim.
Birincisi, media sahəsində səliqə-sahmanın yaradılması. İkincisi, medianın
iqtisadi imkanlarının daha da artırılması. Əslində qeyd etdiklərimin ikisi də
müəyyən mənada bir-biri ilə əlaqəlidir. Lakin səliqə-sahman dedikdə, burada ilk
növbədə fundamental hüquqi islahatlar vurğulanmalıdır. Digər tərəfdən,
jurnalistika sözün həqiqi mənasında elit peşəyə çevrilməlidir. Yalnız ona görə
yox ki, biz bunu istəyirik. Biz bütün peşə sahiblərinin daha yaxşı həyat
şəraitinin olmasını arzulayırıq. Ancaq jurnalistikanı fərqli edən bilavasitə
informasiya ilə bağlılıqdır. O informasiya ilə ki, onun milli təhlükəsizlik
sistemində çəkisi hər ötən gün daha çox artmaqdadır. Deməli, informasiya
amilinə yanaşma və tələb dəyişməlidir. Müvafiq olaraq işin effektivliyi
baxımında bu sahədə çalışanların sosial təminatına baxış da həmçinin. Qarşıda
gediləsi böyük bir yol var. Təbii, əsas məsələ niyyətdir, istəkdir, əvvəldə də
dediyim kimi iradədir. Əgər niyyət nəyisə müsbətə doğru dəyişməkdirsə,
məsuliyyətli mühit formalaşdırmaqdırsa, bütün vasitələr keçərlidir. Əminəm ki,
Medianın İnkişafı Agentliyi ali niyyətin gerçəkləşməsi yolunda mühüm işlək
vasitəyə çevriləcəkdir”.
Qanunda
dəyişikliklərin edilməsi zərurəti
"525-ci
qəzet”in baş redaktoruRəşad Məcidbildirib ki, KİVDF yazılı mətbuatı əhatə edirdisə, Medianın
İnkişafı Agentliyinin onlayn media, agentliklər, adi vizual mediaya diqqət, jurnalistlərin
xaricdə təhsil alması və hansısa qanunun pozulması ilə bağlı hüquq-mühafizə
orqanlarına müraciət kimi genişləndirilmiş səlahiyyətləri var. Onun sözlərinə
görə, yeni yaradılan agentlik Azərbaycan mediasının inkişafına təkan
verəcək:"Yeni agentliyin yaranmasını çox yüksək qiymətləndiririk. Bu,
Azərbaycan Prezidentinin mediaya diqqətinin növbəti bir sübutudur. Bilirik ki,
son vaxtlar informasiya texnologiyaları və kommunikasiyaları sürətli inkişaf
dövrü keçib. Bunlar medianın qarşısına yeni tələblər qoyurdu və nəticə
etibarilə medianın yeni formaları yaranırdı. Bu baxımdan yeni agentliyin
yaranması həm mətbuatın inkişafının dərinləşməsinə xidmət edəcək, həm də orada
nəzərdə tutulan məqamlar daha geniş spektri əhatə edəcək.Düşünürəm ki,
bunların hamısı mediamızın inkişafına bir kömək olacaq. Eyni zamanda, media
haqqında qanunun iki ay ərazində hazırlanması nəzərdə tutulur. Biz də arzu
edərdik ki, bu da geniş spektrli jurnalistlərin, mütəxəssislərin müzakirəsinə
verilsin. Çünki informasiya texnologiyaları sürətlə inkişaf edir və gələcəkdə
də bu qanunda dəyişikliklərin edilməsi zərurəti meydana çıxacaq. Hesab edirəm
ki, ölkədə son vaxtlar baş verən sürətli inkişaf prosesi mediaya da şamil
olunur. Media bu işlərdən kənarda qalmamalıdır, bu proseslərlə ayaqlaşmalıdır”.
"Əkinçi”dən başlanan yolunun uğurlu davamı
"İki sahil”
qəzetinin baş redaktoru Vüqar Rəhimzadə media sahəsində qarşıdakı dövr üçün nəzərdə
tutulan hədəflərin gerçəkləşməsi baxımından Medianın İnkişafı Agentliyinin
yaradılmasını olduqca əhəmiyyətli hadisə kimi qiymətləndirib. Onun fikrincə, bu
addım Azərbaycan mətbuatının inkişafında yeni mərhələnin başlanmasıdır: "Yeni
texnologiyaların inkişafı və tətbiqi sahəsinin genişləndirilməsi mətbuatın da
bu imkanlardan bəhrələnməsinə yol açır. Bu diqqət və qayğı öz növbəsində
jurnalist məsuliyyəti və peşəkarlığı məsələsini daha da aktuallaşdırır. Bu
baxımdan ki, internet resurslarının sürətlə inkişaf etdiyi müasir dövrdə
qarşıda dayanan əsas vəzifələrdən biri məlumatın obyektivliyinin, qərəzsizliyinin
qorunmasıdır. Qürur hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, mətbuatın inkişafına
yönələn hər bir addım, imzalanan Fərman və sərəncamlar çağdaş Azərbaycan
mətbuatının "Əkinçi”dən başlanan yolunun uğurlu davamına xidmət edir, "dördüncü
hakimiyyət” kimi dəyərləndirilən mediaya Azərbaycan dövlətinin və möhtərəm
Prezidentimizin münasibətini, diqqət və qayğısını özündə ehtiva edir. Bütün
bunlar onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycanda dövlət-mətbuat münasibətləri
bundan sonra da yüksək səviyyədə olacaq, media nümayəndələri üzərilərinə düşən
missiyanı müasir texnologiyaların yaratdığı imkanlardan maksimum istifadə
etməklə uğurla yerinə yetirəcəklər. Fərmanda əksini tapan müddəalar sırasında
"Media haqqında” Qanun layihəsinin iki ay müddətində hazırlanıb ölkə Prezidentinə
təqdim edilməsi də xüsusi yer tutur. İnamla qeyd etmək olar ki, həyatımızın bu
sahəsində müəyyənləşdirilən kompleks tədbirlər qarşıya qoyulan məqsədlərə
yüksək səviyyədə nail olmaqda açar rolunu oynayacaq”.
Media
subyektlərinin stimullaşdırılması
"Bu gün dünyada
media sərhədlərinin silinməsi, elektron informasiya cəmiyyətinə keçid
nəticəsində kütləvi informasiyanın yayılma sürətinin kəskin artması, media
məkanın dünyaya açılması yerli media subyektlərini aparıcı xarici media
subyektləri ilə vahid informasiya mühitində rəqabət aparmaq reallığı ilə
qarşı-qarşıya qoymuşdur. Bu vəziyyət beynəlxalq praktikanın dərindən
öyrənilməsini, dünyanın qabaqcıl media subyektlərinin fəaliyyət prinsiplərinin
araşdırılmasını, bu sahədə təcrübə mübadiləsinin aparılmasını tələb edir. Buna
görə də xarici media subyektləri, habelə beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığın
möhkəmləndirilməsi, qarşılıqlı əlaqələrin genişləndirilməsi istiqamətində
zəruri addımların atılması planlaşdırılır”.Bu fikirlər isə Azərbaycan
Respublikasının Medianın İnkişafı
Agentliyinin İcraçı direktoru Əhməd İsmayılovundur. O qeyd edib ki, bundan sonrakı dövrdə Agentliyin səlahiyyət
dairəsinə müvafiq olaraq istər çap mediası, istər onlayn, istərsə də
audiovizual media sahəsində daha əhatəli, müasir dövrün çağırışlarına cavab
verən, məzmun və forma baxımından yenilənmiş, daha uzunmüddətli hədəflərin əldə
olunmasına yönələn layihələrin işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi
nəzərdə tutulur. Bu məqsədlə zəruri məlumatlar toplanacaq, ictimai rəyin
öyrənilməsi üçün tədbirlər görüləcək və müvafiq təhlillər aparılacaqdır.
Keyfiyyətli xəbər istehsalının təmin edilməsi
"Bununla yanaşı, bir məsələyə diqqət çəkmək
istərdik ki, onlayn media subyektlərinin fəaliyyətinə dair məsələlər də
Agentliyin səlahiyyət dairəsinə daxil edilmiş, onların informasiya məkanındakı
rolu nəzərə alınmaqla fəaliyyətlərinin stimullaşdırılması və rəqabət
qabiliyyətlərinin artırılması istiqamətində tədbirlərin görülməsi nəzərdə
tutulub. Media sahəsində fəaliyyət göstərən subyektlərə, onların redaksiyalarına
və jurnalistlərə dair məlumatların sistemləşdirilməsinə, nəticədə yerli media
məkanının ümumi xəritəsinin və mənzərəsinin formalaşdırılmasına şərait
yaradılması məqsədilə müvafiq informasiya bazasının yaradılması qarşıda duran
vəzifələr sırasındadır. Bu yolla keyfiyyətli xəbər istehsalının təmin
edilməsinə, bu sahədə stimullaşdırıcı tədbirlərin həyata keçirilməsinə,
həmçinin kütləvi informasiyanın əldə olunması, ötürülməsi, istehsalı və yayımı
fəaliyyətində inkişafa nail olunacaq”, - deyə İcraçı direktor əlavə edib.
Rufik
İSMAYILOV