Bakı 22°C
Kremlin Ukrayna siyasətini müdafiə edənlər azalıb
Artıq indidən söyləmək olar ki, Rusiyada 2018-ci ildə baş tutacaq prezident
seçkiləri əvvəlkilər kimi sönük və maraqsız olmayacaq. Düzdür, sürpriz nəticənin
üzə çıxacağı az inandırıcı olsa da, hər halda müəyyən gərginlik yaşana bilər.
Seçkilərdə iştirakını qətiləşdirməsə də, proseslərin gedişi göstərir ki, indiki
prezident Vladimir Putin növbəti müddətə namizədliyini irəli sürəcək. Mövcud
reytinqi də onu növbəti müddətə prezident seçiləcəyini təsdiq edir. Belə
baxanda ortada ona rəqib olacaq namizəd də yoxdur. Hazırda ona rəqib kimi
göstərilən bloger Aleksey Navalnı Putunlə rəqabət aparmaq iqtidarında deyil.
Yeri gəlmişkən, Qərbin aparıcı analitik mərkəzləri, sorğu
xidmətlərinin apardıqları tədqiqatları nəticələri ortaya bir sıra maraqlı
nüansları çıxarır. "Rusiya əhalisinin böyük bir qismi prezident Vladimir
Putinin xarici siyasət xəttini yüksək qiymətləndirir, diplomatiyanın uğurlarını
qəbul edir. Lakin daxili siyasətlə bağlı bunu söyləmək olmur. Söhbət
iqtisadiyyat və korrupsiya ilə mübarizə məsələlərindən gedir”. Belə bir
nəticəyə Vaşinqtonda yerləşən "Pew Research” Mərkəzinin ruslar arasında
keçirdiyi tədqiqat əsasında gəlinib. "Pew”in sifarişi ilə sorğunu Prinston
Sosioloji Mərkəzinin (PSRAI) ekspertləri keçiriblər. Bütün Rusiya boyu
keçirilən sorğu fevral ayından aprelə qədər olan müddəti əhatə edib. Sorğu yaşı
18-i keçən təqribən min vətəndaş arasında keçirilib. Rəyi soruşulanların 58
faizi ölkədəki vəziyyəti müsbət qiymətləndirsə də, 36 faiz durumun pis olduğunu
bildirib. Bu göstərici 2014-cü ilin göstəriciləri ilə eynidir. Həmin vaxt da razı
olanlar 56, narazı olanlar isə 36 faiz idi. Müqayisə üçün bildirək ki, "Levada-Mərkəz”in
keçirdiyi sorğunun nəticələri də bununla üst-üstə düşür. Orada qeyd edilir ki,
2017-ci ilin may ayı ərzində ölkə rəhbərliyinin siyasətindən razı olanlar 56
faiz olub. Ölkənin dalana doğru irəlilədiyini hesab edənlər isə 28 faizdir.
Ümumən Kremlin daxili və xarici məsələlərlə bağlı ən müxtəlif məsələlərlə bağlı siyasətinə dəstək 49-78 faiz
arası dəyişir. Ən maraqlısı odur ki, "Pew”in iki il bundan əvvəl keçirdiyi
sorğu ilə müqayisə etdikdə prezidentin reytinqinin 12-20 faiz aşağı düşdüyü müşahidə
edilib. Daha çox Rusiyanın Ukrayna siyasəti müdafiə edənlərin sayında azalma
müşahidə edilib. "Vladimir Putinin Ukrayna ilə münasibətlərində yürütdüyü
siyasəti dəstəkləyirsinizmi” sualına cavab verənlərin göstəricisi 2015-ci illə
müqayisədə 83 faizdən 63 faizə düşüb. Kreml Çin siyasətinə dəstək 12 faiz (90
faizdən 78 faizə) aşağı düşüb. Birləşmiş Ştatlara gəldikdə, ABŞ-la bağlı
siyasəti dəstəkləyənlərin göstəricisi 85 faizdən 73-ə enib. Kremlin vətəndaş
cəmiyyətinə münasibəti ilə bağlı sual da olub. Bu istiqamətdə prezidentin
fəaliyyətini 75 faiz dəstəkləyir, 35 faiz isə müdafiə etmir. Korrupsiya
məsələsində Rusiya cəmiyyəti tən yarıya bölünüb. Prezidentin korrupsiyaya qarşı
mübarizəsi rusların 49 faizində dəstək tapıb. Əks mövqedə olanlar isə 45
faizdir.
Bundan əlavə, rusların təqribən 59 faizi hesab edir ki, ölkənin dünya
arenasında vəziyyəti son 10 ildə möhkəmlənib. Yalnız 21 faiz bu halın əvvəlki
qaydada qaldığını düşünür.
Politoloq Aleksandr Kınev hesab edir ki, Moskvanın xarici siyasət
kursunun populyarlığının sabit qalmasının məntiqi izahı var: "Daxili vəziyyətin
qiymətləndirilməsi daha önəmlidir. Çünki insanlar öz şəxsi təcrübəsində bununla
daha tez-tez üzləşirlər. Xarici siyasətlə bağlı xəbərlər KİV-dən əldə edilir.
2012-ci ildən dünyada Rusiyaya hörmətlə yanaşıldığı fikrində olanların
göstəricisi iki dəfə artıb (16 faizdən 34 faizə)”. 2015-ci illə müqayisədə
SSRİ-nin ləğv edilməsini Rusiya üçün pis hadisə hesab edənlərin sayı 69 faizdən
59 faizə enib. Bu müddət ərzində NATO ilə də münasibətlər ürəkaçan olmayıb. Lakin
daha çox rusiyalı alyansı özləri üçün təhlükə hesab etməməyə başlayıb. Bu
göstərici 2015-ci illə müqayisədə 50 faizdən 41-ə enib. Bundan əlavə, rəyi
soruşulanların 52 faizi hesab edirlər ki, Moskva ölkə xaricində rusların
hüquqlarının pozulması ilə bağlı hallara reaksiya verməlidir. Yalnız 25 faiz
hərbi müdaxiləni mümkün sayır. 65 faiz istəyir ki, Rusiya başqalarının problemlərinə
qarışmaqdansa, əvvəlcə öz problemlərini həll etməyə çalışmalıdır. Suriya
probleminə münasibətdə rusların böyük əksəriyyəti orta mövqedədir. Suriya
prezidenti Bəşər Əsədin ruslar arasında nüfuzu elə də yüksək deyil - 45 faiz.
21 faiz ona neqativ münasibət bəsləyir. 11 faiz Suriyada hərbi əməliyyatların
keçirilməsini dəstəkləyirlər.
O da qeyd edilir ki, əsas problem iqtisadiyyatdadır. Rusların 2015-ci
il böhranından sonra milli iqtisadiyyatlarına münasibəti sabit olaraq qalır.
Cəmiyyətin bu məsələdə mövqeyi tam bərabərdir. 49 faiz bu fəaliyyəti müsbət, 46
faiz isə mənfi qiymətləndirir. Özlərinin sosial iqtisadi durumlarını yaxşı
qiymətləndirənlərin göstəricisi 51 faizdir. 2015-ci ildə isə bu rəqəm 44 faiz
idi. Beynəlxalq sanksiyaların iqtisadiyyata təsirinin güclü olduğu fikrində
olanlar 43 faizdir. 37 faiz onu sanksiyaların elə də effekt doğurmadığı
qənaətindədir. Əhali arasında Putinin iqtisadi kursunu dəstəkləyənlərin də sayı
azalıb. Rəyi soruşulanların 53 faizi hesab edir ki, ölkədə iqtisadi vəziyyət
yaxın illər ərzində nə pisləşəcək, nə də yaxşılaşacaq. Əks fikirdə olan
respondentlər 43 faizdir. Bununla yanaşı, əhalinin böyük bir qismi qiymətlərin
artmasından narahatlıq keçirir və bunu Rusiyanın başlıca problemi hesab edir.
Düzdür, sorğunu Birləşmiş Ştatlar hakimiyyətinə yaxın mərkəz keçirib
və nəticələr tam şəkildə obyektivliyi əks etdirməyə bilər. Lakin məsələ ondadır
ki, elə Rusiyanın özündə keçirilən müstəqil sorğuların nəticələri də bu
göstəricilərə yaxın olur. Yəni söhbət ondadır ki, rusları getdikcə daha çox
iqtisadi və sosial vəziyyətləri maraqlandırır.
Azər
