İşsizlər üçün 190 manat həcmində birdəfəlik ödəmə
Aprelin 1-nə qədər
işsiz kimi qeydiyyata alınanlarla yanaşı, xüsusi karantin rejiminin davam
etdiyi dövrdə qeydiyyata alınanlar da bu birdəfəlik ödəməni ala biləcəklər
Prezident İlham Əliyevin 19 mart 2020-ci il tarixli
Sərəncamının icrası ilə bağlı Nazirlər Kabinetinin təsdiqlədiyi Tədbirlər Planı
koronavirus pandemiyasının milli iqtisadiyyata, ölkədə məşğulluq məsələlərinə və
sahibkarlıq subyektlərinə mənfi təsirinin azaldılması, mövcud şəraitdə sosial
rifahın dəstəklənməsi üçün genişmiqyaslı, təsirli və məqsədəuyğun tədbirləri
özündə əhatə edir. Sənəddə iş yerlərinin qorunması, məşğulluğa və sosial rifaha
dəstəyin təmin olunması əsas istiqamətlər sırasındadır. Tədbirlər Planına əsasən,
məşğulluğa və sosial rifaha dəstək, o cümlədən işçilərin işsizlik riskindən
qorunması və sosial müdafiəsi məqsədilə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi
Nazirliyi (ƏƏSMN) tərəfindən bir sıra istiqamətlərdə tədbirlər görülür. Həmin tədbirlərdən
biri işsiz və işdən azad olunmuş şəxslərin məşğulluğu və sosial müdafiəsi üçün
nazirlik tərəfindən 50 min haqqı ödənilən ictimai iş yerinin (2020-ci ilin
aprel-may ayları) yaradılmasıdır. Belə iş yerlərində işsiz şəxslərin müvəqqəti
məşğulluğu təmin ediləcək. Bunun üçün 30 milyon manat vəsait nəzərdə tutulub.
Eyni zamanda, nazirlik yanında Dövlət Məşğulluq Xidməti orqanlarında işsiz kimi
qeydiyyata alınan şəxslərə (200 min nəfər) 2020-ci ilin aprel-may aylarında hər
ay üçün yaşayış minimumu həcmində (190 manat) birdəfəlik ödəmə veriləcək. Bunun
üçün isə 70 milyon manat yönəldiləcək.
Əmək qabiliyyətli,
lakin faktiki işsiz
ƏƏSMN-in İctimaiyyətlə əlaqələr və kommunikasiya
şöbəsindən "Kaspi” qəzetinə verilən məlumata görə, işsiz şəxslər üçün nəzərdə
tutulan birdəfəlik ödəmə (190 manat) ailədə əmək qabiliyyətli, lakin faktiki
işsiz olan və sosial ödəniş almayan övladlara da veriləcək. Belə ki, əgər ailədə
ər və arvad ikisi də işsizdirsə, onlardan birinə, eyni zamanda, ailənin digər
üzvləri (məsələn ailənin oğlu və ya qızı) işsizdirsə və sosial ödəniş almırsa,
onlara da veriləcək. Aprelin 1-nə qədər işsiz kimi qeydiyyata alınanlarla
yanaşı, xüsusi karantin rejiminin davam etdiyi dövrdə işsiz kimi qeydiyyata
alınan şəxslər də bu birdəfəlik ödəməni alacaqlar. Artıq bir dəfə müraciət
etmiş şəxsin təkrar müraciətinə ehtiyac yoxdur. Həmçinin şəxsiyyət vəsiqəsinin
müddəti bitmiş şəxslər üçün də xüsusi karantin rejimi dövrünə müraciət imkanı
yaradılıb. Onların şəxsiyyət vəsiqəsinin müddəti xüsusi karantin rejiminin
sonunadək uzadılıb.
Birdəfəlik ödəmə ilə
bağlı müraciət imkanları
Birdəfəlik ödəmə ilə bağlı müraciət imkanlarına gəlincə,
işsiz vətəndaş ilk növbədə e-sosial.az portalında "e-xidmətlər” bölməsinə daxil
olaraq "Vətəndaşların işaxtaran və işsiz kimi qeydiyyata alınması, qeydiyyatdan
müvəqqəti çıxarılması və qeydiyyatın müvəqqəti ləğv edilməsi” linkinə daxil
olmalıdır. Bunun üçün "ASAN imza” və ya elektron imza tələb olunur. Lakin daha
rahat yolu e-sosial.az portalında "onlayn müraciət” bölməsindən istifadə etməklə,
hər hansı bir qeydiyyat proseduru tələb olunmadan işsiz və ya işaxtaran kimi
uçota alınmaqdır. Burada müraciət şəxsiyyət vəsiqəsi və FİN nömrələrini daxil
etməklə, "İstiqamət” bölməsində "məşğulluq sahəsində göstərilən xidmətlər”,
"Xidmət növü” bölməsində isə "vətəndaşların işaxtaran və işsiz kimi qeydiyyata
alınması və qeydiyyatdan çıxarılması” bölmələrini seçmək lazımdır. İnternetə
çıxış imkanları olmayan işsizlər isə qeydiyyata alınmaq üçün müvafiq rayon (şəhər)
Məşğulluq mərkəzlərinin telefon nömrələrinə (Telefon nömrələri:http://sosial.gov.az/laq-nomrlri) zəng edə bilərlər.
Ölkənin şəhər və rayonları üzrə
elektron qaydada müraciət günlərinin aprelin 12-dək olan dövr üçün qrafiki də təqdim
edilib (http://sosial.gov.az/post/3321). Hələlik hər bir işsiz vətəndaş olduğu rayon üzrə
qrafikdə qeyd edilən gün elektron qaydada müraciət edir. Sonrakı günlərdə hər
bir işsiz şəxs istənilən gün elektron qaydada müraciətini edə biləcək.
Ödəmə vəsaitləri
nağdsız qaydada çatdırılacaq
Onu da xatırlatmaq yerinə düşər ki, məşğulluq
haqqında qanunvericiliyə əsasən, işi və qazancı olmayan, işsiz kimi qeydiyyata
alınan əmək qabiliyyətli şəxs – işsiz şəxs hesab olunur. Qanunla muzdla (əmək
müqaviləsi ilə) işləyənlər, mülki-hüquqi xarakterli (xidməti) müqavilələrlə işləyənlər,
sahibkarlar (VÖEN-i olanlar), mülkiyyətində kənd təsərrüfatına yararlı torpaq
payı olanlar (müvafiq dövlət aktı və çıxarışı olanlar), əyani təhsil alan tələbələr,
Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrində xidmət edənlər və başqaları məşğul
şəxslər hesab olunduğundan onlara işsizlik statusu verilmir. Məhz buna görə də
birdəfəlik ödəmənin hazırda dövlətdən sosial ödəniş alanlar istisna olmaqla,
ünvanlılıq prinsipi əsas götürülərək pandemiya dövründə zərərçəkən işsizlər
alacaq. Yəni birdəfəlik ödəmənin işsiz olan və məhz heç bir gəliri olmayan şəxslərə
verilməsi nəzərdə tutulur. İşsiz vətəndaşların qeydiyyatı prosesi tam başa
çatdıqdan sonra birdəfəlik ödəmə vəsaitləri nağdsız qaydada (bank xidmətləri
vasitəsilə) ünvanına çatdırılacaq.
Vətəndaşlarımızın
sosial müdafiəsi
Mövzu ilə bağlı fikirlərini qəzetimizə bölüşən Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin
sədri, Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü Musa Quliyevbildirib ki, koronavirusun ölkəmizin iqtisadi və sosial həyatına vura biləcəyi
zərərin qarşısının alınması ilə bağlı hökumət tərəfindən müvafiq tədbirlər
planı təsdiq edilib. Millət vəkili pandemiya və onun fəsadları ilə mübarizə sahəsində
dövlətimizin gördüyü tədbirləri qənaətbəxş sayıb: "Prezidentin sərəncamının
icrası olaraq Nazirlər Kabineti ilk mərhələdə görüləcək tədbirlər paketini təsdiq
edib. Əsas 3 istiqməti - iqtisadi artıma və sahibkarlığa dəstək , məşğulluq və
sosial rifaha dəstək, makroiqtisadi və maliyyə sabitliyinin təmin olunması
istiqamətlərini nəzərdə tutan tədbirlər planı bir milyard manatdan çox vəsaiti əhatə
edəcəkdir. Bu planın artıq icrasına başlanılıb və təxminən iki milyona yaxın vətəndaşımızın
sosial müdafiəsini nəzərdə tutur. Görüləcək tədbirlər dövlət sektorunda 910
min, özəl sektorda 664 min muzdlu işçinin, habelə iş axtaran vətəndaşların,
sosial müdafəyə ehtiyacı olan şəxslərin, tənha ahılların, ödənişli əsaslarla təhsil
alan tələbələrin və sair kateqoriyadan olan vətəndaşlarımızın sosial müdafiəsini
təmin edəcəkdir. Cənab Prezident xalqa müraciətində yeni, daha əhatəli, və
böyük maliyyə tutumlu dəstək proqramının hazırlanması barədə məlumatı da bir
xoş müjdə kimi qəbul edilməlidir. Əlavə hesablamalara uyğun olaraq ən azı 2,5
milyard manatın ayrılması planlaşdırılıb. Burada məqsəd Azərbaycanda iqtisadi
sabitliyi təmin etməkdən, məşğulluqla bağlı problemləri həll eləməkdən,
makroiqtisadi və maliyyə vəziyyəti sabit saxlamaqdan ibarətdir. Ona görə də tədbirlər
planı daha geniş və əhatəli olmaqla, bütün kateqoriyadan olan vətəndaşlarımızın,
o cümlədən, əmək müqaviləsi olmadan, günəmuzd çalışan, hazırda isə işsiz qalmış
insanların sosial müdafiəsini təmin etməyə imkanlar tanıyacaqdır. Dövlət Məşğulluq
Xidməti orqanlarında işsiz kimi qeydiyyata alınan və alınacaq şəxslərə 2020-ci
ilin aprel-may aylarında hər ay üçün 190 manat həcmində birdəfəlik ödəmənin
verilməsi istiqamətində görülən işlər də qeyd olunanlara daha bir nümunədir”.
Rufik İSMAYILOV