Ermənistan ordusunda əsgər çatışmazlığı
Cəbhə xəttində 2016-сı ilin
aprel ayında baş verən hərbi toqquşma nəticəsində beynəlxalq ictimaiyyət
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ probleminin "dondurulmuş münaqişə”
olmadığının fərqinə vardı. ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr dövlətləri anladılar
ki, problem birdəfəlik həll olunmayana qədər regionda müharibənin yenidən
başlanması an məsələsidir.
Aprel döyüşləri Azərbaycan
Silahlı Qüvvələrinin real gücünü, peşəkarlığını, qabiliyyətini,
vətənpərvərliyini bütün dünyaya bir daha göstərdi. Ordumuzun düşmən qüvvələri
üzərində hərtərəfli üstünlüyə malik olduğu əməldə də təsdiq olundu. Azərbaycan
ictimaiyyəti Silahlı Qüvvələrimizə dəstək olmaq məqsədilə hər an silaha
sarılmağa, hərbçilərimizlə çiyin-çiyinə düşmənə qarşı vuruşmağa hazır
olduqlarını bəyan etdilər. Lakin Silahlı Qüvvələrimizdə şəxsi heyət, kadr
baxımdan çatışmazlıq özünü göstərmədiyi üçün hansısa mülki vətəndaşın
tələm-tələsik ordu sıralarına cəlb edilməsinə ehtiyac qalmadı. İndinin özündə
də buna ehtiyac duyulmur. Çünki, Azərbaycanın döyüş qabiliyyətinə malik, yüksək
mənəvi-psixoloji durumu olan nizami ordusu var. Ordumuzda hərbi qulluqçu,
əsgər, zabit, ümumiyyətlə kadr çatışmazlığı problemi yoxdur.
Ancaq düşmən Ermənistanda
vəziyyət belə deyil. Öncə onu xatırladaq ki, Azərbaycandakı demoqrafik
göstəricilərə görə, ölkə əhalisinin sayı 10 milyon nəfərə çatmaqdadır.
Ermənistanda isə rəsmi rəqəmlərdə ölkə əhalisinin sayının 3 milyona yaxın
olduğu bildirilir. Əgər Serj Sarkisyan rejiminin ölkəni ötən illər boyu
fəlakətə sürükləməsini, insanların kütləvi şəkildə Ermənistanı tərk etməsini,
yerli qeyri-hökumət təşkilatlarının bununla bağlı səsləndirdiyi rəqəmləri nəzərə
alsaq, orada 1,5 – 2 milyon insan ancaq yaşayar. İşğal altında saxlanılan
Azərbaycan ərazilərində, o cümlədən Dağlıq Qarabağda ermənilərin sayından
ümumiyyətlə danışmağa dəyməz. Təbii ki, bütün bunlar Ermənistan ordusunda,
eləcə də qondarma rejimin Azərbaycanla təmas xəttində yerləşən
hərbi-hissələrində, səngərlərində şəxsi heyət çatışmazlığı ilə özünü büruzə
verir. Aprel döyüşləri həm də bu həqiqətləri tam çılpaqlığı ilə üzə çıxardı.
Azərbaycan ordusunun yalnız ön xətdə yerləşən hərbi birləşməsinin düşmən
təxribatına cavab olaraq həyata keçirdiyi əks-hücum qarşısında Ermənistan
hərbçiləri davam gətirə bilmədi, geri çəkildi, strateji yüksəklikləri əldən
verdi. Həmin vaxt Ermənistan siyasi rəhbərliyi Azərbaycan ordusu qarşısına
yetərli sayda hərbçi çıxara bilmədiyi üçün keçmiş döyüşçüləri, veteranları, din
xadimlərini, qoca-cavan demədən əli silah tutan hər kəsi səngərlərə səslədi.
Sonradan bunu geniş ictimaiyyətin orduya dəstəyi kimi qələmə versələr də,
Ermənistan ordusundakı şəxsi heyət çatışmazlığı göz önündə idi.
Bu günlərdə Ermənistan
mediasında yer alan növbəti xəbər düşmən ordusundakı real mənzərəni bir daha
nümayiş etdirir. Beləki, MDB ölkələri İnstitutunun Yerevan filialının direktoru
Aleksandr Markarovun iştirakı ilə keçirilən tədbirdə Dağlıq Qarabağdakı
qondarma rejimə tabe olan hərbi-hissədə xidmət keçən və aprel döyüşlərinin
iştirakçısı olan 3 tələbəyə təqaüd təqdim olunub. Ermənistan vətəndaşı olan
Erik Çerunyan, Koryon Simnoyan və Sosu Movsisyan aprel döyüşlərində iştirak
etməklə bərabər, təhsildəki göstəricilərinə görə bu təqaüdə layiq görülüblər.
Guya ki, erməni gənclərində vətənpərvərlik ruhunu artırmaq məqsədi daşıyan bu
addımla Ermənistan siyasi rəhbərliyi növbəti dəfə özünü ifşa edib. Bir daha
sübut edib ki, Ermənistan ordusunda şəxsi heyət çatışmazlığı var və mülki
vətəndaşlar, hətta ali təhsil alan tələbələr də orduya cəlb edilir. Digər
tərəfdən, Ermənistan vətəndaşı olan tələbələrdən separatçı rejimi müdafiə etmək
üçün istifadə olunması Dağlıq Qarabağ probleminin əsas mahiyyətini yenidən
gündəmə gətirir. Hər kəsə bəlli olur ki, Azərbaycan ərazilərini işğal edən də,
bu gün Dağlıq Qarabağ "respublikası” və "ordusu” adı altında ölkəmizlə müharibə
aparan da Ermənistandır.
Onu da əlavə etmək yerinə
düşər ki, aprel döyüşlərindən sonra Ermənistan ordusu
yeni döyüş əməliyyatlarının başlaması riskinə qarşı təmas xətti boyu
mövqelərini möhkəmləndirməyə çalışır. Lakin bunun üçün kifayət qədər canlı
qüvvə yoxdur və postların bir çoxunda cəmi iki-üç əsgər saxlamaq mümkün olur.
Ermənistan vətəndaşları bir çox hallarda Qarabağda xidmət etməkdən bütün mümkün
üsullarla yayınmağa çalışırlar. Ona görə də Aleksandr Markarov və
başqaları müxtəlif şirnikləndirici vasitələrə əl ataraq, Ermənistan gənclərini
Qarabağda xidmət keçməyə həvəsləndirirlər. Ancaq bəzi hallarda bu istiqamətdə
yalnız şirnikləndirici, həvəsləndirici tədbirlərə deyil, məcburiyyətə də əl
atılır. Misal üçün, Azərbaycanla qoşunların təmas
xətti boyu erməni mövqelərini möhkəmləndirmək üçün canlı qüvvə çatışmazlığı
Ermənistan Müdafiə Nazirliyini cari ilin sentyabr ayında yeni qanun layihəsini
parlamentə göndərməyə məcbur edib. Qanun layihəsinə əsasən, ali məktəblərə
qəbul edilənlər üçün hərbi xidmətdən möhlət hüququ ləğv ediləcək. Mövcud
qanunvericiliyə əsasən, dövlət hesabına pulsuz ali təhsil alanlar təhsil
müddətini başa vurana qədər hərbi xidmətdən möhlət hüququ qazanırdı. Lakin
Müdafiə Nazirliyinin təklif etdiyi qanun layihəsinə əsasən, təhsilini davam
etdirmək üçün ancaq o tələbələr hərbi xidmətdən möhlət hüququ qazanacaqlar ki,
onlar paralel olaraq nazirliklə müqavilə bağlasın və təhsil müddəti ərzində
hərbi hazırlıq keçsin. Təhsili başa vurandan sonra isə nazirliyin təklif etdiyi
yerdə və təklif etdiyi şərtlər əsasında hərbi xidmətə yollansın. Əslində bu,
tələbələr üçün Qarabağda xidməti bəribaşdan seçmək deməkdir. Həmin tələbələr
ali təhsili başa vurduqdan sonra Ermənistan ordusunda 3 il zabit kimi xidmət
etməlidir.
Rufik İSMAYILOV