Erməni iddialarına tutarlı və sərrast cavab - Foto
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Tarix, Etnoqrafiya və
Arxeologiya İnstitutunun şöbə müdiri, eyni zamanda Naxçıvan Dövlət
Universitetinin "Beynəlxalq münasibətlər” kafedrasının müəllimi, tarix üzrə fəlsəfə
doktoru, dosent Emin Arif Şıxəliyevin "İngiltərənin
geosiyasi maraqlarında "erməni məsələsi”nin yeri və Azərbaycana təsiri
(1917-1920)” adlı monoqrafiyası çap olunub. Araşdırma Böyük Britaniyanın Milli Arxivlərində yer alan qiymətli
sənədlər əsasında hazırlanıb. Bu sənədlərdə erməni faktorunun böyük güclər,
xüsusilə də İngiltərə üçün əhəmiyyətini ifadə edən ingilis dövlət adamlarının
öz aralarındakı yazışmaları və yüksək səviyyəli rəsmi şəxslər tərəfindən
imzalanmış çox gizli raportlar mövcuddur ki, bunlar müəllif tərəfindən geniş təhlil
edilərək tədqiqata cəlb olunub.
Qeyd edək ki, əsər Böyük Britaniya arxivlərində yer
alan sənədlər tarixi reallıqların ortaya çıxarılması və araşdırılan problemin
daha obyektiv kriteriyalar içərisində dəyərləndirilməsi baxımından olduqca
vacibdir. Erməni iddialarına tutarlı şəkildə cavab vermənin, əsas olaraq da
dünya ictimaiyyətinə həqiqətləri çatdırmağın yolu digər materiallarla birlikdə,
Böyük Britaniyadakı arxiv sənədlərinə də müraciət etməkdən keçir. Bu baxımdan
Emin Şıxəliyevin zəngin arxiv materialları əsasında hazırladığı tədqiqat işi
olduqca aktualdır. Əsərdə XX əsrin əvvəllərində "erməni məsələsi”nin İngiltərənin
geosiyasi planlarında tutduğu yerdən, Birləşmiş Krallığın Xarici İşlər
Nazirliyi, Hərbi Kabineti, Ali Baş Qərargahı, Hərbi Kəşfiyyat Xidməti və sair qurumlar tərəfindən qəbul edilən qərarlarla
külli miqdarda maliyyə vəsaitinin, müxtəlif silah və sursatların ermənilər üçün
təmin edilməsindən bəhs edilib. Bu yardımların və törədilən soyqırımı cinayətlərinin
pərdəarxası səbəblərinə açıqlıq gətirilib.