Birinci sevgisi ədəbiyyat olan xanım pəhləvan - Portret
O,
istəyinə çatmaq üçün aclıq edib, günlərlə ağlayıb
10 il əvvəl, 2009-cu ilin
sentyabrında Danimarkanın Herninq şəhərində keçirilən dünya çempionatında 3
qızıl, 4 gümüş, 3 bürünc medal qazanan güləş komandalarımız, tarixin ən yaxşı
göstəricisinə imza atmışdı. Medal keyfiyyətinə görə, yalnız güləşin əzəli
lideri Rusiyanı önə buraxmışdıqsa, qadınların sıralamasında nəhəng Yaponiyanı
da geridə qoyub, ən yaxşı olmuşduq. Halbuki o vaxt qadın güləşinin, sadəcə iki
ilə söykənən ənənəsi vardı. Ümumkomanda şəklində ilk dəfə dünyanın ən yaxşıları
sırasında yer aldığımız sözügedən mundialdan bu yana, bayrağımız altında çıxış
edən zəriflər olimpiadalarda, dünya və Avropa çempionatlarında üst-üstə onlarla
medal qazanaraq, bizləri davamlı uğurlara alışdırıblar. Nailiyyətlərdə, əsasən
milliləşdirilmiş idmançıların payı olsa da, zaman-zaman yerli xanımlarımız da
diqqət mərkəzinə düşüb. Sona Əhmədlidən başlayan ənənənin bu gün xeyli sayda davaçıları
var. Statistikaya baxsaq, güləşə qoşulan qızların sayında hər il nəzərəçarpacaq
artım müşahidə olunur. Bir sözlə, mənzərə, qadın güləşinin sabahı haqqında
nikbin fikir yaradır. Bugünkü qəhrəmanımız, hazırda həm də məşqçiliklə məşğul
olan Solmaz Həşimzadə də bu qənaətdədir. "Azərbaycan qadın güləşinin
gələcəyi etibarlı əllərdədir" deyən Solmaz, məhz ənənələrin formalaşmağa
başladığı dönəmdə güləşin sıralarına qoşulub.
"Karate"
deyib ağlayan qız
Solmaz, 30 aprel 1994-cü
ildə, az qala, hər iki uşaqdan birinin idmanla məşğul olduğu Sumqayıtda dünyaya
gəlib. Lap kiçik yaşlarından oğlanlara xas xarakteri ilə seçilib, dəcəlliyi ilə
başa bəla olsa da, idmana gəlişi bir qədər gec baş verib. Özü də güləşədək, nə
az, nə çox, düz dörd il kamandan oxatma, 2 il isə əfsanəvi Rafael Ağayevin
məşqçisi Rafael Məmmədovun yanında karate ilə məşğul olub. Üstəlik, bu arada
bir ilə yaxın, paralel olaraq boksa da getməyə imkan tapıb. Paralimpiya
millimizin keçmiş baş məşqçisi, mərhum Tahir Adilovun təkidi ilə başladığı
oxatma və karate ilə vidalaşmağının maraqlı, bir qədər də dramatik tarixçəsi
var: "İdmana marağım 2002-ci ildə keçirilən futbol üzrə dünya çempionatını
izləyərkən yaranmışdı. Babama qoşulub, bütün oyunları izləmişdim. Məhəllədə hər
gün futbol oynayırdıq. Bu ərəfədə kanalların birində tez-tez Məhəmməd Əlinin
döyüşləri verilirdi, hər dəfə ona da baxırdım. Necə təsirlənmişdimsə, tez-tez
küçədəki uşaqları başıma yığıb, döyüş turnirləri təşkil edirdim. Beləcə, döyüş
növlərini daha çox sevməyə başladım. Karateyə getmək istədim, evdə dedilər ki,
olmaz, qız hara, karate hara?! Tahir müəllim də yaxın qohumumuz idi, təklif
elədi, anamgil də razılaşdı. Dedilər, elə ən yaxşısı budur. Həvəssiz getdim.
Hər dəfə karateyə dəyişmək istədiyimi desəm də, qəti şəkildə buna qarşı
çıxırdılar. Nəhayət, dedim ki, özüm bir çıxış yolu tapmalıyam. Axırda lap
şıltaqlıq etdim. Respublika çempionatına hazırlaşanda oxları sağa-sola vurdum,
guya bacarmıram, daha alınmır. Neçə dənə ox sındırdım. Hamısının da qiyməti çox
baha idi. Məşqçim başa düşdü ki, qəsdən edirəm. Anamgillə danışdı. Amma yenə
qol qoymadılar. Qərara gəldim ki, məsələni bir az da ciddiləşdirim. Aclıq elan
elədim, günlərlə ağladım, axırda istəyimə çatdım. Tezliklə nəticələrim oldu.
Heç bir il keçmədi ki, ölkə çempionatında üçüncü oldum. 2008-ci ildə nəhayət,
finala çıxsam da, orada açıq-aşkar haqsızlıqla üzləşdim. Buna qarşı özümü heç
cür ələ ala bilmədim, kobud reaksiya verdim. Nəticədə, məni iki il
diskvalifikasiya etdilər. Bundan sonra qohumumuz Tofiq Eyvazov güləşə keçməyi
məsləhət gördü, könülsüz də olsa, razılaşdım. Açığı, mən karateni daha çox
sevmişəm. 10 ildən çoxdur güləşdə olsam da, gözüm hələ də karatedə qalıb. O
vaxt mənə haqsızlıq edənləri hələ də bağışlaya bilmirəm".
Dünya
və Avropa üçüncüsü
Oxatmada dəfələrlə
respublikadaxili yarışların mükafatçısı olan, karatedə isə ölkəmiqyaslı
yarışlardan əlavə, Ukraynada keçirilən beynəlxalq turnirdə də mükafata layiq
yerlər tutan Həşimzadə, güləşdə də qısa zaman kəsiyində uğurları sıralayır.
Belə ki, ardıcıl üç il yeniyetmələr arasında ölkə çempionu olur, açıq
respublika yarışı və güləşdə ilk olimpiya mükafatçımız Rəşid Məmmədbəyovun
xatirə turnirində qalib adını qazanır. Milli komandanın heyətində möhkəmlənən
Solmaz, ardıcıl olaraq dünya və Avropa birinciliklərinə yollanır. Tunis, Polşa,
Türkiyə və Kanadadan olan həmkarlarını üstələməklə medal hesabını Xorvatiyada
keçirilən dünya birinciliyində açan xanım pəhləvanımız, bir il sonra eyni uğuru
23 yaşadək güləşçilərin qitə birinciliyində təkrarlayır. Polşada təşkil olunan
bu yarışda o, əvvəlcə İspaniya təmsilçisini üstələyirsə, ardınca ukraynalı
Avropa çempionuna uduzur. Bolqarıstandan olan rəqibi ilə dramatik mübarizə
şəraitində keçən üçüncülük görüşündən qalib ayrılan Solmaz, beləcə, ötənilki
uğurunun təsadüf olmadığını göstərir. Bunlardan başqa, o, üç dəfə komandalararası
qitə kubokunun da mükafatçısı olub.
"Qızım
olsa..."
Sonuncu dəfə Kaspiyskdə
keçirilən Avropa çempionatında çıxış edən Həşimzadə, zədə səbəbindən bir ildən
çoxdur ki, karyerasına ara verib. Bu müddətdə o, yeniyetmə və gənclərdən ibarət
komandamızda məşqçi kimi çalışır. Noyabrda baş tutacaq qitə kubokunda geridönüş
etməyi düşünsə də, komandamızın yarışdan geri çəkilməsi bu planı bir qədər də
ertələməli olub.
"14 uşağa təmənnasız
məşq keçirəm" deyir, Solmaz. Azərbaycanda qızların güləşə cəlb
olunmasındakı çətinliklərdən danışan gənc məşqçi, səmimiyyətindən də qalmır:
"Bizdə qızların güləşlə məşğul olmasına qarşı münasibət birmənalı deyil.
Özüm də bu çətinliklərdən keçmişəm. Hətta yaxın qohumlarım bir ara mənimlə
bütün əlaqələrini kəsmişdilər. Açığı, qızım olsa, mən də onun güləşlə məşğul
olmasını arzulamaram. Çətin idman növüdür, hər adam dözə bilmir".
Birinci
sevgi - ədəbiyyat
Bəli, "güləş qadın
idman növü deyil" və bu kimi tənqidi fikirləri tez-tez eşidirik. Ancaq
Solmaza nəzər saldıqda, bu düşüncələrdən uzaqlaşmamaq mümkün deyil. 27 yaşlı
xanım zahiri gözəlliyini qorumaqla yanaşı, həm də poetik ruha sahib olması ilə
fərqlənir. "Özümü biləndən şeir yazıram" deyən Həşimzadənin ötən il
"Qanun" nəşriyyatında kitabı da çap olunub. "Yarım qalanlarım
var" adlı bu kitabda həyatının müxtəlif illərində qələmə aldığı 150-dək
şeir yer alır. Mövzuya gəldikdə, bir qayda olaraq sevgidən bəhs edir, güləşçi
qızımız.
Əslində, Solmazın idmandankənar
maraq və fəaliyyəti çoxşaxəlidir. Belə ki, o, altı il yerli kanalların birində
uşaq proqramının aparıcısı olub. Dediyinə görə, yaxın gələcəkdə onu yenidən
televiziyada izləyə bilərik. Lakin idman deyil, ədəbiyyatla bağlı veriliş
aparmaq arzusundadır: "Ta uşaqlıqdan Mikayıl Müşfiqi, Cəfər Cabbarlını
oxuyub-sevmişəm. Bundan başqa, Nüsrət Kəsəmənlinin, Ramiz Rövşənin yaradıcılığı
ilə tanış olan adamın, cızma-qaralarına görə, özünə şair deməsi düz olmaz.
Sadəcə, ədəbiyyat mənim tapındığım yerdir. Deyərdim ki, birinci
sevgimdir".
Təzad:
"Bura bizim küçədir, yolunu dəyiş"
Xatırlayırsınızsa, idmançı
xanımlarımızla bağlı ötən yazılarda onların idmandankənar "döyüş"
təcrübələri haqqında da bəhs etmişdik. Poetik ruh çaşdırmasın, Həşimzadənin də
savaş macəraları, sadəcə idman meydanlarından ibarət deyil. Güləş tərzi kimi
bir qayda olaraq müdafiəyə önəm versə də, adi həyatda hücum etdiyi oğlanların
sayı bir deyil, iki deyil. "Kimsə ayırmasaydı, davalarımız saatlarla davam
edə bilərdi" deyən Solmazı, bu mövzuda lap "rekordçu"
adlandırsaq, yanılmarıq: "Bütün davalarım oğlanlarla olub. Qızlarla dava
etməməyə çalışırdım, düşünürdüm, onlar məndən çox zəifdir. Məhəlləmizdən keçən
oğlanlara "bura bizim küçədir, yolunu dəyiş" deyib, özüm sataşırdım ki, dava
düşsün. Məktəb vaxtı, demək olar, hər gün dava edirdim. Yanımda olan sinif
yoldaşlarıma, qızlara söz atan olsa, özümü qabağa verirdim. Dava da nə dava!
Əməlli-başlı təpik-yumruqlar işə düşürdü. Dəfələrlə küçədə dalaşdığım üçün
polis bölmələrinə qədər gedib çıxmışam.
Sonradan başa düşdüm ki,
dava etmək idmançıya yaraşmaz. Çalışdım, hər şeyi sözlə, xoşluqla həll edim.
Düzü, bunda dəyişən tərzimin də rolu az olmadı. 21 yaşıma qədər oğlandan
seçilmirdim deyə, dava etməyə utanmırdım(gülür).
Portret
Göründüyü kimi, ölkə idmanı
üçün yetərincə fərqli, maraqlı simadır. Lakin indiki məqamda "Solmazın
idmançı portreti tamamlanmayıb" yazsaq, daha doğru olar. Özü demiş, hələ
yarımçıq qalan çox iş var...
Sahib