Bakı 25°C
Azərbaycanlı alim beynəlxalq forumda Quranın L.N.Tolstoy yaradıcılığına təsiri ilə bağlı məruzə edib
Qırğızıstanın paytaxtı Bişkək şəhərində
Müstəqil Dövlətlər Birliyinin və Şanxay Əməkdaşlıq
Təşkilatının dil və mədəniyyətləri XXI əsrdə adlı XIII Beynəlxalq forum işini
yekunlaşdırmışdır. Avrasiya regionunun nüfuzlu alimlərinin qatıldığı tədbirdə
respublikamızı Bakı Slavyan Universitetinin prorektoru, professor Rafiq
Novruzov təmsil etmişdir. Alimin "Məhəmməd peyğəmbərin aforizmləri L.N.Tolstoyun
interpretasiyasında” adlı məruzəsi xüsusi maraqla qarşılanmışdır. Müəllif adıçəkilən məruzədə böyük rus
yazıçısının islama yanaşması ilə azərbaycanlı mütəfəkkirlərin mövqeləri
arasında paralelləri aparmışdır. Alim sonda bu qənaətə gəlib ki, L.N.Tolstoy təkcə
Məhəmməd peyğəmbər və Quranla deyil, həm də dünyanın görkəmli filosoflarının, o
cümlədən Azərbaycanın böyük fikir adamlarının islam barədə düşüncələri ilə
yaxından tanış olmuş və onlardan bəhrələnmişdir. Müəllif bu sırada böyük sufi
alimi Şeyx Mahmud Şəbüstərinin və digər görkəmli azərbaycanlı sufi və hürufi
mütəfəkkirlərinin adını çəkmişdir.
R.Novruzov daha sonra Şərqin məşhur
sufi mütəfəkkiri, Abdulla əl-Məmun Sührəverdi ilə L.N.Tolstoy arasındakı
yazışmalardan danışıb. O, qeyd edib ki, Tolstoy Sührəvərdinin kitabından on iki
aforizmi özünün məşhur "Hər gün üçün” müdrik kəlamlar kitabına daxil edib. Alim daha sonra Sührəvərdinin kitabından
götürülmüş və L.N.Tolstoyun köməkçisi S.D.Nikolayev tərəfindən ruscaya
çevrilmiş kəlamların 1909-cu ildə "Posrednik” nəşriyyatında "Tolstoy tərəfindən
seçilmiş Məhəmmədin Qurana düşməyən kəlamları” başlığı altında çap olunduğunu
bildirmişdir.
O, Quran aforizmlərinin L.N.Tolstoya
doğma olmasının səbəbini onlardakı müdriklik, humanizm, ədalət, insanlığa
yardım hissi ilə bağlılıqla əlaqələndirmişdir. R.Novruzov L.N.Tolstoyu həyacanlandıran
demək olar ki, bütün məsələlərin Quranda öz əksini tapmasını faktlarla əsaslandırmışdır.
