Azərbaycan-Rusiya tərəfdaşlığı daha da dərinləşəcək
Prezident İlham Əliyevin
Rusiyaya səfəri, Soçidə keçirdiyi görüşlər, "Valday” Beynəlxalq Diskussiya
Klubunda Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı sərgilədiyi qətiyyətli mövqe ölkə
mediasının gündəmindədir. Təhlilçilər baş verənlərin iki ölkə münasibətlərinə
təsirini, münaqişə barədə dünya ictimaiyyətinə verilən mesajların əhəmiyyətini
şərh etməkdə, yaşananlara müxtəlif baxışlar ortaya qoymaqdadırlar. Bununla
bərabər, Azərbaycanda ötən gün yeni baş nazirin təyin olunması, radikal
müxalifətin Bakı şəhərinin mərkəzində piket keçirərkən qanunsuzluqlara yol
verməsi, ictimai asayişi pozması da geniş müzakirələrə yol açıb. Bütün bunlarla
bağlı "Kaspi” qəzetinin suallarını millət
vəkili Sahib Alıyev cavablandırır.
-
Sahib müəllim, Vladimir Putinin dəvəti ilə Prezident İlham Əliyev oktyabrın
2-də Rusiya Federasiyasında işgüzar səfərdə olub. İki gün davam edən səfər
çərçivəsində Azərbaycan dövlət başçısı həmkarı ilə təkbətək və geniş tərkibdə
görüş keçirib, beynəlxalq səviyyəli mühüm tədbirdə iştirak edib. İstərdik ki, öncə
bu səfərin əhəmiyyəti barədə fikrinizi öyrənək.
- Fikrimcə, bu, sadəcə
ikitərəfli əlaqələr çərçivəsində qiymətləndiriləcək bir səfər olmadı. Cənab prezident
yaranmış şərait və verilən imkanı çox dəqiqliklə dəyərləndirərək "Valday” forumunda
etdiyi möhtəşəm çıxışla bu səfərin əhəmiyyətini ikitərəfli əlaqələr kontekstindən
daha yüksəklərə qaldırdı.
-
Bu səfər Azərbaycan və Rusiya arasındakı iqtisadi-siyasi münasibətlərə necə
təsir göstərəcək?
- Dövlətimizin başçısının
Soçidə də vurğuladığı kimi, ötən il Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət
dövriyyəsində 20 faizlik artım olub. Bu il isə 20 faizin üzərindədir, hardasa
25 faizə qədər artım gözlənilir. Ermənistandan fərqli olaraq Azərbaycan
Rusiyadan təkcə investisiya gözləmir, həm də ora investisiya qoyur. Özü də
Şimali Qafqaz kimi işsizliyin yüksək səviyyədə olduğu həssas bir regiona. Yəni,
bu investisiya sadəcə iqtisadi xarakter daşımır, həm də Rusiyanın ən mürəkkəb
regionlarında ictimai sabitliyin möhkəmlənməsinə müsbət töhfə verir. Məncə,
Moskva bunu görməyə və qiymətləndirməyə bilməz. Yəni, Azərbaycanın Rusiyaya
yanaşmada davranışları istər iqtisadi əməkdaşlıq olsun, istər humanitar,
istərsə də beynəlxalq müstəvidə atılan addımlar olsun, həqiqətən strateji
tərəfdaşlıq anlayışına tam cavab verən hərəkətlərdir. Belə görünür ki, bu
tərəfdaşlıq daha da dərinləşdiriləcək. Çünki bunu şərtləndirən xeyli səbəblər
var.
-
Səfər çərçivəsində diqqət çəkən mühüm məqamlardan biri də Prezident İlham
Əliyevin "Valday" klubunun illik iclasının sessiyasında iştirak
etməsi, oradakı çıxışı və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı səsləndirdiyi
fikirlər oldu. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?
- Bilirsiniz, cənab
Prezidentin bu çıxışı haqlı olaraq siyasi və diplomatik polemikanın ən uğurlu
örnəyi kimi qiymətləndirilir. Amma fikrimcə, bu baxımdan yanaşma aysberqin
görünən tərəfinə verilən qiymətdir. Əslində cənab İlham Əliyev oradakı
çıxışıyla Nikol Paşinyana dərs vermədi. Bu çıxışdan biz azərbaycanlılar da həm
cəmiyyət olaraq, həm də siyasətçi olaraq dərs götürməliyik. Dərs götürməliyik
ki, necə oldu Rusiya kimi bir dövlət Azərbaycan rəhbərinə dünyanın onlarla
aparıcı beyin mərkəzlərinin ekspertlərinin yığışdığı bir tədbirdə forpost
sandığı Ermənistanın və onu başında duranların Qarabağla bağlı uydurmalarını
darmadağın edən bir çıxış üçün tribuna verdi, şərait yaratdı. 90-cı illərdə,
hətta 2000-ci ilin əvvəllərində bunu xəyal belə etmək mümkün idimi? Yox, mümkün
deyildi. Cənab İlham Əliyev məhz bunu bacardı. O, növbəti dəfə xəyalları
reallığa çevirir. Nəyin sayəsində? Gərgin əməyin, möhkəm iradənin, yüksək intellektin,
böyük təcrübənin.
-
Vladimir Putinin forpost Ermənistana səfərindən cəmi 3 gün sonra Soçidə İlham
Əliyevlə bir araya gəlməsi və Azərbaycan Prezidentinin məlum tədbirdə
"Qarabağ Azərbaycandır və nida işarəsi!" bəyanatını səsləndirməsi
nəyin ifadəsidir? Bu, işğalçıya və ona hamilik edən qüvvələrə tutarlı cavab
sayıla bilərmi?
- İstəyirəm bu suala bir az
obrazlı cavab verim. Baxın, əgər söhbət nöqtə və nidadan gedirsə, bir nidanın
içində ən azı 10-15 nöqtə yerləşdirmək olar. Nikol Paşinyanın bir siyasətçi
kimi iflasından görünür ki, bir ölkəyə, hətta sənə havadarlıq edən, həmişə
mərhəmətinə sığındığın başqa bir ölkə ilə münasibətləri korlamaq üçün az bir
zaman və yaxud bir nöqtəlik səhv bəs edir. Amma digər ölkəyə, həm də
müstəqilliyinin ilk illərində xeyli problemi olan bir ölkəyə əlaqələri yoluna
qoymaq, onu Azərbaycanla Rusiyanın örnəyində olduğu kimi qarşılıqlı güvənə
dayanan strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə çatdırmaq üçün uzun zaman ardıcıl,
məqsədyönlü, ölçülü-biçili siyasət aparmaq, yəni bir nidalıq iş görmək
lazımdır. Bu, ilk növbədə onun ifadəsidir. İşğalçıya cavab məsələsinə gəldikdə
fikrimcə, bu, təkcə Azərbaycanın cavabı deyildi, həm də onların havadar gözündə
gördüklərindən birinin cavabı idi. Mən bunu cənab Prezidentin o foruma dəvət
edilməsi, Rusiyanın Xarici İşlər naziri Sergey Lavrovun elə həmən forumda Nikol
Paşinyanın "Qarabağ Ermənistandır",- deməsini Albaniyanın baş
nazirinin "Kosovo Albaniyadır",- sözləriylə eyniləşdirməsi faktlarına
dayanaraq deyirəm.
- Bu günlərdə Azərbaycan üçün əlamətdar hadisələrdən biri də baş
verib. Ölkəyə yeni baş nazir təyin edildi. Sizcə, 2018-ci ilin aprelində təyin
olunan baş nazirin hazırda yeni baş nazirlə əvəz edilməsinə səbəb nə idi? Bu
kadr islahatı hansı zərurətdən yarandı? Yeni Baş nazir qarşısında dövlət
başçısı hansı vəzifələrin icrasını qoyub?
- Əli Əsədov yüksək nəzəri
hazırlığı və üstəlik də bir çox böyük layihələrin reallaşdırılmasına cəlb
edilən, ölkədəki quruculuq prosesində geniş iş təcrübəsi olan
iqtisadçılarımızdandır. Onun potensial və təcrübəsinə dayanaraq fikirləşirəm
ki, bu təyinatda məqsəd iqtisadiyyatda idarəçiliyin effektivliyini daha da
artırmaq, müxtəlif qurumlar arasındakı koordinasiyalı fəaliyyət mexanizmini
təkmilləşdirmək və genişləndirmək, islahatların dərinləşdirilməsi prosesində
meydana çıxan ziddiyyətləri aradan qaldırmaq, ən əsası da qeyri-neft sektorunda
daha yüksək artım tempini təmin etməkdir.
-
AXCP sədri Əli Kərimlinin nəzarəti altında olan Milli Şura ötən gün Bakı
şəhərinin mərkəzində piket keçirməli idi. Əvvəlcədən bu barədə razılaşma da
olmuşdu. Lakin cəbhəçilər yenə də ictimai asayişi pozmağa, qanun çərçivəsindən
kənara çıxacaq əməllərə yol verdilər. Sizcə, nə üçün onlar belə davranışlara
yol verirlər? Ümumiyyətlə, bu piketin keçirilməsinə ehtiyac var idimi? Nə üçün
onlar ümumxalq və dövlət maraqlarından çıxış etməyə deyil, təxribat törətməyə,
qeyri-vətənpərvərlik nümayiş etdirməyə meyillidirlər?
- İstərdim ki, burada
dünənki iki mənzərəni göz önünə gətirək. Bir tərəfdə Azərbaycan Prezidenti
İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva 1300 mənzillik "Qobu Park-2” yaşayış kompleksinin
açılışını etdilər, oradakı məcburi köçkün bacı qardaşarlımzla əsl ailə
ortamında görüşüb söhbətləşir, şəhid ailəsində böyüyənləri bağırlarına basdılar.
Digər tərəfdə isə həmən insanların torpaqlarından didərgin düşməsində heç də az
rol oynamayanlar başlarına da 5-10 nəfər başıpozuq yığıb qışqır-bağır
salırdılar. Soruşuram, niyə nə istəyir onlar? Belə görünür ki, ölkədə yenidən
hərc-mərclik və dərəbəylik olmasını, zəiflədiyimizi görən düşmənin yenidən
hərəkətə keçməsini və yenidən insanlarımızın 90-cı illərin əvvəllərində
yaşadıqlarını yaşatmaq istəyirlər. Ola da bilər istəmirlər bunu. Amma arzularına
çatsalar, heç şübhəsiz ki, ölkə yenidən 90-cı illərin əvvəlindəki vəziyyətə
düşəsidir. Siz yəqin fikir verdiniz, Kərimlinin qızğın tərəfdarlarından biri
piketə dəvət edilmədiyinə görə partiyadaşlarına " tüpürüm sizin partiyanıza”
deyir və ardınca da şikayətlənirdi ki, demək, hakimiyyətə gəldikləri halda
vəzifə bölgüsü olarsa, onda da o, yaddan çıxarılacaq. Bu xanımın etirafı da
göstərir ki, birincisi, Əli Kərimlinin ətrafındakılar istənilən an
partiyalarına tüpürməyə hazırdırlar, necə ki neçələri o cür tüpürüb oranı tərk
ediblər. İkincisi, onları da düşündürən Azərbaycan, "xalqın acınacaqlı durumu”
yox, vəzifə və pul əldə etməkdir. Yəni başının üstündə Elçibəyin portretini
asıb, onun yaratdığı partiyaya rəhbərlik edib, Azərbaycanda şəriət dövləti
yaratmaq, buranı İranın bir parçası kimi görmək istəyənlərlə sıx iş birliyində
olan, Rusiyadakı müəyyən çevrələrin Milli Şura eksperimentində ön sırada yer
alan liderləri kimi qətiyyən ideya və ideologiya adamları deyillər. Mənə elə
gəlir ki, onlar da, liderləri də az qala kumir sandıqları Nikol Paşinyanın bu
gün düşdüyü vəziyyətdən nəticə çıxarmalıdırlar. Anlamalıdırlar ki, adamın
potensiyalıyla iddiası uyğun gəlmədikdə həm ölkəsi, həm də özü üçün fəlakətli
və alçaldıcı bir vəziyyətlə üzləşir.
Rufik
İSMAYILOV