Avropa İttifaqı Özbəkistanı strateji tərəfdaş elan etdi
Avropa İttifaqı Özbəkistanda ümumi dəyəri 168 mln. avro olan bir neçə
layihəni reallaşdırmağı planlaşdırır. Bu barədə Avropa İttifaqı-Özbəkistan
Əməkdaşlıq Şurasının Brüsseldə keçirilən toplantısında məlumat verilib. Görüşün
yekununda Özbəkistan xarici işlər naziri Abdulaziz Kamilov Avropa İttifaqının
ölkənin aqrar sektorunun inkişafını nəzərdə tutan və dəyəri 21 mln. avro olan
yeni layihəni maliyyələşdirilməsi ilə bağlı sənədə imza atıb. "Avropa
İttifaqı-Mərkəzi Asiya” yeni strategiyasında hər bir ölkə ilə fərdi əməkdaşlığa
üstünlük verilir. Özbəkistan da bu siyahıda birincidir. Ötən həftənin sonu
Daşkənddə olan Avropa Komissiyasının beynəlxalq inkişaf və əməkdaşlıq üzrə baş
direktoru Stefano Manservizi bildirib ki, Avropa İttifaqı Özbəkistanı strateji
tərəfdaş kimi nəzərdən keçirir. Onun sözlərinə görə, Aİ Özbəkistanın iqtisadi
fəallıq dərəcəsinin artırılmasında, yeni iş yerlərinin yaradılmasında, eləcə
də, özbək sahibkarlarını Avropa təcrübəsi ilə tanış etməkdə maraqlıdır. Əlavə
edib ki, Aİ özbək layihələrinə maliyyənin artırılmasına da çalışır.
"Özbəkistanda Avropa şirkətlərinin sayı artırılacaq”, - deyə Manservizi
vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, əlavə investisiyalar kənd təsərrüfatına,
energetikaya, su təsərrüfatının modernləşməsi layihələrinə yönəldiləcək.
Brüssel bundan əvvəl Özbəkistana maliyyə yardımının artırılması barədə qərarını
təsdiq edib. Buna müvafiq olaraq Özbəkistan 2014-2020-ci illərdə 168 mln. avro
həcmində yardım alacaq. Lakin bu da son hədd deyil. Rəsmi Daşkənd Avropa
İttifaqının Mərkəzi Asiya üçün nəzərdə tutulan regional proqramlarında da
iştirak edə bilər.
Özbək iqtisadçısı Bəxtiyar Erqaşov bildirir ki, hazırda Avropa
İttifaqının Mərkəzi Asiya siyasətində kardinal dəyişikliklər baş verir. "Əgər
əvvəlki illərdə Avropa İttifaqı və Mərkəzi Asiyanın tərəfdaşlıq strategiyası
siyasi islahatlar, qeyri-hökumət təşkilatları, insan haqları sahəsində ciddi
komponentləri nəzərdə tuturdusa, bu gün prioritet artıq iqtisadi layihələrdir”,
- deyə B.Erqaşev bildirib. O bildirib ki, Özbəkistanda reallaşması nəzərdə
tutulan layihələri tədqiq edərkən bəlli olur ki, Aİ əvvəlki yanaşmanı dəyişib.
Əvəzində bütün məsələlər Özbəkistanın 2021-ci il üçün nəzərdə tutduğu İnkişaf
Strategiyasına uyğunlaşdırılır. Strategiyada əhalinin gəlirlərinin, iş
yerlərinin artırılması, özəl sektorun, regional ticarətin inkişafı və s.
məsələlər öz əksini tapıb. Aİ-nin layihələri də bu istiqamətlər üzrə işlərin
aparılmasını nəzərdə tutur. Qurum ölkədə iqtisadi aktivliyin artırılmasını,
yeni iş yerlərinin yaradılmasını, xüsusən də kənd yerlərində artırılmasını
nəzərdə tutur. Kənd yerlərinin inkişafı üçün 21 mln. avroluq layihə nəzərdə
tutulub. Özəl sektorun inkişafını stimullaşdırmaq üçün Fərqanə vadisində daimi
iş yerlərinin yaradılması prioritetdir. Planda regional ticarətin yolunda
maneələrin aradan qaldırılması üçün bir sıra layihələrin reallaşdırılması,
nəqliyyat-tranzit məsələlərinin həlli, kiçik biznesin ixrac imkanlarının
artırılması da var.
Dialoqun aktivləşdirilməsi və davam etdirilməsi həm də
onunla təsdiq olunur ki, "Mərkəzi Asiya-Avropa İttifaqı” formatı çərçivəsində
növbəti dəfə nazirlərin görüşü bu ilin noyabrında Səmərqənddə davam
etdiriləcək. Avropa İttifaqının xarici işlər və təhlükəsizlik məsələləri üzrə
ali nümayəndəsi Federika Mogerininin də bu məqsədlə Özbəkistana gələcəyi
nəzərdə tutulub. Postsovet məkanı üzrə ekspertlər hesab edirlər ki, Avropa
İttifaqı həmişə müəyyən layihələrə hədəflənir. Bu layihələrin məqsədi də hər
bir ölkədə iqtisadiyyatın müəyyən sahəsinin sabitləşdirilməsidir. Hazırkı halda
isə win-win vəziyyəti nəzərdən keçirilir. Yəni hər iki tərəf - Özbəkistan və
Avropa İttifaqı bu layihənin reallaşmasından mənfəət əldə edir. Özü də söhbət
hansısa bir özəl kapital qoyuluşundan deyil, Özbəkistan infrastrukturuna
investisiya qoyuluşundan gedir. Hazırda Özbəkistanı Mərkəzi Asiyanın ən çox
əhalisi olan ölkəsi kimi nəzərdən keçirmək gərəkdir. "Avropa İttifaqı ölkə
prezidenti Şövkət Mirzoyevin iqtisadi və hüquqi sahədə, biznes-mühitin və
valyuta bazarının liberallaşdırılması ilə bağlı islahatların aparacağı ilə bağlı
verdiyi vədləri necə yerinə yetirdiyini diqqətlə izləyir və ilkin
qiymətləndirmələr müsbətdir. Avropa İttifaqında Özbəkistan rəhbərliyinin
ölkənin həyati əhəmiyyət kəsb edən sahələrində köklü dəyişikliklərin aparılması
ilə bağlı təşəbbüsləri ruh yüksəkliyi ilə qəbul edilib”, - deyə Aİ-nin
Özbəkistandakı nümayəndə heyətinin rəhbəri Eduards Stiprays Prezident yanında
strateji və millətlərarası tədqiqatlar üzrə İnstitutunun analitikləri ilə
görüşdə bildirib. "Podrobno” saytının yaydığı xəbərə görə, Stiprays Brüsseldə
Özbəkistanın dövlət idarəetməsi sahəsi üzrə aparılan islahatları yüksək
qiymətləndirilib. O bildirib ki, Daşkəndin yeni xarici siyasət kursu dünyanın
bir sıra regionları ilə, o cümlədən Avropa ilə əməkdaşlıq üçün yeni
perspektivlər açır.
Azər NURİYEV