“Ailədə problem” ifadəsinə gülüb keçən cütlük- Ailə
Vüsal Məmmədov: "Qadın nə qədər güclü olsa da, kişidə onu müdafiə etmək instinktini öldürməməlidir”
Nərmin Məmmədova: "Xoşbəxtliyi maddiyyatda görmək, ailə dəyərlərinə diqqət etməmək qadının primitivliyini göstərir”
Pozitiv və səmimidirlər. Ən əsası, problemsiz ailədir. Onlara görə, sevmək
bir-birinə baxmaq deyil, iki nəfərin eyni istiqamətə baxmasıdır. Bu prinsiplə hərəkət
etdikləri üçün aralarında heç bir ziddiyyət olmur və maraqlar da toqquşmur. Belə
olan halda, "ailədə problem” ifadəsinə, sadəcə gülüb keçirlər...
"Ailə” rubrikamızın bu dəfəki qonaqları "Azvision.az” saytının baş redaktoru
Vüsal və xanımı Nərmindir. Məmmədovlar ailəsinin Ayla adlı 7 aylıq qızları var.
Həmişə olduğu kimi, bu dəfə də müsahiblərimizin tanışlıq tarixçəsindən
başlayaq.
"Niyə ağ ayılar pinqvinləri yemir?”
Həmsöhbətlərimiz "vasitəçilik” üsulu ilə tanış olub, evləniblər. Amma bu
tanışlığın tarixçəsi olduqca gülməli və maraqlı olub. Nərminin "ev qızı” kimi təqdim
edilməsi indiyə kimi Vüsalın dilindən düşmür: "Nərmin haqqında mənə danışanda,
"facebook” profilini istədim. Dedilər ki, dəlisən-nəsən, o, "ev qızıdır”,
facebookda yoxdur. Dedim, yaxşı, heç olmasa, "instaqram”ını verin. Dedilər "yox,
nə danışırsan? İnstaqramı heç yoxdur!” Dedim, bəs necə əlaqə yaradım? Telefon nömrəsini
verdilər. Mən də ilk mesajımda yazdım ki, "sizcə, niyə ağ ayılar pinqvinləri
yemirlər? Təsəvvür edin, sizə bir qızın nömrəsini verirlər və siz onu
tanımırsınız. Bilmirsiniz kimdir, necə adamdır, xasiyyəti necədir, nə ilə
maraqlanır? Nə yazmalısan? Pinqvin söhbətini ona görə yazdım ki, nə cavab verəcəyi
maraqlı gəldi”.
Sirli "V” hərfi və "çırpışdırılan parol”
Nərmin Vüsalın nömrəsini tanıdığı və ondan mesaj gözlədiyi üçün bu mesajı
yazanın kim olduğunu anlayıb: "O mesajları indiyə qədər saxlayıram. Cavab
yazdım ki, "bilmirəm”. O da ardınca yazdı ki, yəqin deyəcəksiniz, "bu necə
maraqsız, duzsuz adamdır, ilk dəfə qıza gör, nə yazır?” Dedim yox, bu, əslində
sizin maraqlı adam olduğunuzu göstərir. Həmin gün qonşuda xınayaxdı idi. Əlimə
xına yaxanda, qızlar təsadüfən "V” hərfini yazdı. Bu hadisədən 10-15 dəqiqə
sonra Vüsaldan həmin mesaj gəldi. Ondan sonra yazışmağa başladıq. Vüsalın "facebook”
profili olduğu üçün şəkillərini rəfiqəm mənə göndərmişdi. İlk görüş yerimiz isə
opera oldu. Təsəvvür edin, bu, mənim operaya ilk gedişim idi. Həm ilk dəfə operaya
getdim, həm də Vüsalı gördüm. Sonra sıx-sıx görüşməyə başladıq”.
Vüsal: "Xöbəxtlikdən, mən ev oğlanı deyildim, facebook profilim var idi. Şəklimi
oradan götürmüşdülər. Sonra bir müddət ev qızı söhbəti dilimə düşdü. Nərmini inandırdım
ki, facebook profili açsın. Hətta necə açmaq lazımdır, necə dost yığmaq
lazımdır - hamısını özüm başa saldım. Amma indi peşmanam. Çünki Nərmin mənim
parolumu "çırpışdırıb” facebookumu izləyir” (Gülürlər – A.Ə.).
Nərmin: "Vüsal əvvəl deyirdi ki, ərlə-arvad
arasında gizli münasibət olmamalıdır, parolu bir-birinə verməlidirlər. Amma
sonra peşman oldu. İndi sözünü geri götürmək istəyir, amma söz bir dəfə
deyilib, geri dönüş yoxdur”.
...Nərmin bizim yanımızdaca Vüsaldan ilk görüş tarixlərini soruşur. Vüsal apreldə
olan bütün tarixi hadisələri əzbərdən sayır: İnsanın kosmosa ilk uçuşu, Azərbaycanda
Sovet hakimiyyətinin qurulması, Leninin anadan olması... Amma ilk görüşlərini
xatırlaya bilmir. "Nə edim, elə də ciddi bir tarixi hadisə deyil ki, yadımda
qalsın”, - deyir. Nərmin bunun günahını özündə görür. Başı uşağa qarışdığı üçün
Vüsala son vaxtlarda həmin günü xatırlatmayıb: "Görünür, tarixlərin üzərindən təkrar
keçməliyik”.
"Onu ovuc içi kimi görürdüm”
Cütlüyümüz bir-birini zamanla tanıyıb sevib. Onları bir-birinə cəlb edən
xüsusiyyətlərə gəlincə, Vüsal deyir ki, ilk gündən Nərmindən müsbət enerji
alıb: "Mən yaşca Nərmindən böyüyəm. O zaman mənim 35, Nərminin 24 yaşı var idi.
Bu, mənim üçün elə bir dövr idi ki, artıq qadınları tanıyır, həyatı dərk
edirdim. Nərmin isə sadəlövh qız idi. Həyat təcrübəmdən irəli gələrək, Nərminin
xarakterini ovuc içi kimi görə bilirdim. Hər bir şeyi başa düşürdüm. Əgər həmin
vaxt 24-25 yaşında olsaydım, heç nə başa düşməzdim. Necə ki, vaxtilə başa düşməmişəm...
Bir insan, bir qadın kimi Nərminin hər bir hərəkəti mənə aydın idi. İndi də görürəm
ki, yanılmamışam. Nərmin haqqında düşündüklərimin hamısı düz idi”.
Nərmin isə düşünür ki, hər bir qadın Vüsal kimi kişi ilə ailə qurmaq istəyər: "Vüsalın
xasiyyətində o qədər müsbət cəhət var ki... Vüsal qətiyyən bir qadını incitməz.
Gecikən yeməyə, ütülənməyən paltara görə ağzını açan deyil. İnsani xüsusiyyətlərinə
gəldikdə, hər bir qadının arzusunda olduğu ideal kişilərdəndir. Dürüstlüyünü, səmimiliyini
bəyənirəm. Ən gözəli isə odur ki, tək mənə yox, bütün insanlara qarşı belədir”.
"Qısqanc qadın fəlakətdir”
Müsahiblərimizlə ailədə ideal qadın və kişinin xüsusiyyətlərini də
müzakirə etdik. Vüsal deyir ki, qadın kişini bezdirməməlidir: "Qadın üçün birinci
qızıl cəhət budur. Çünki kişi çox şeyə dözər, yola verər. Amma bezəndə, daha olduğu
məkana sığmır və qaçmaq istəyir. İkincisi, yaxşı olar ki, qadın kişinin azadlığını
tanısın və hörmət etsin. Kişi dovşan deyil ki, onu qəfəsə salıb, kələmlə yemləyəsən.
Qadın kişiyə öz əşyası kimi yanaşmamalıdır. Əgər kişi ailə qurubsa, o demək deyil
ki, hər şeydən imtina etməlidir. Təbii ki, onun dostları ilə münasibəti də, marağı
da, hobbiləri də hamısı yerində qalır. Dəyişən odur ki, bir ailəsi var. Qadın bunu
başa düşməlidir. "Kişinin bütün vaxtı mənə aiddir” kimi bir tələb qoymamalıdır.
Ən əsası, qısqanc olmamalıdır. Qısqanc qadın həqiqətən fəlakətdir. Kişinin həyatında
12 ballıq zəlzələ kimidir”.
"Qısqanmaq zəiflikdir”
Bu keyfiyyətlərin hamısı Nərmində var, amma hər qadın kimi o da qısqancdır:
"Mən isə deyiləm. Nərmin dərk etmir ki, bu, necə böyük bir xoşbəxtlikdir. Ərlərinin
qısqandığı çox qadın tanıyıram ki, bundan əziyyət çəkirlər. Nərmin mənim onu
qısqanmamağımı hərdən biganəlik kimi qəbul edir. Amma belə deyil. Qadına inanırsan
və onu qısqanmırsan - bu, insanın şəxsiyyətinin gücüdür... Məncə, qısqanmaq zəif
insanların işidir. Mənim də, deyək ki, 10 il əvvəl yaşadığım münasibətlərimdə qısqanclığım
olub. Amma bu gün baxanda görürəm ki, çox mənasızdır. Yəqin ki, Nərmin də yaşa dolduqca
daha təmkinli olacaq, daha az qısqanacaq. Amma məni narahat edən tək xüsusiyyəti
Nərminin qısqanclığı və məni bəzi şeylərdə izləməyidir. İnsanın izləndiyini bilməsi
xoş deyil. Qalan hər şey yerindədir. Mən Nərminlə istədiyim həyatı yaşayıram. Hansısa
hobbi ilə məşğul olanda, kitab oxuyanda, filmə baxanda, digər şəxsi işlərim olanda
Nərmin mənə mane olmur. 100 haldan 90-da başa düşür. Buna görə çox sağ olsun”.
Nərmin isə deyir ki, əsil kişi ailəsinə dəyər verməlidir: "Bütün kişilər anlayışlı
olmalı, ailəsinə qiymət qoymalıdır. Hər zaman hiss etdirməlidir ki, bu ailə onun
üçün dəyərlidir. Məncə, bunlar kifayət edir. Bizim aramızda elə bir münasibət var
ki, nəyi etməli və nəyi etməməli olduğumuzu bilirik. Bir-birimizi tanıyırıq. Mən
bilirəm ki, bunu etsəm, Vüsalın xoşuna gəlməyəcək. Etmədiyim üçün aramızda əlavə
söz-söhbət çıxmır”.
"Biz dalaşmamışıq”
Vüsal da Nərminin fikirlərini təsdiqləyir: "Biz, ümumiyyətlə, heç vaxt dalaşmamışıq.
Tam səmimi deyirəm. Ciddi söz-söhbətlərimiz, problemlərimiz də yaranmır. Mən,
ümumiyyətlə, anlamıram ki, ailədə problem niyə olmalıdır axı?! Maliyyə problemi,
iş problemi ola bilər, bu, ayrı məsələdir. Amma ailədə şəxslər arasında niyə problem
olmalıdır? Ailədə problem ondan başlayır ki, ərlə arvad bir-birinin düşüncələrini,
həyata baxışlarını qəbul etmək istəmirlər. Bu, kişinin eqosuna toxunur ki, niyə
mənim sözümü arvadım qəbul etməsin?! Həmçinin qadının da öz eqosu olur, "mənim sözümü
niyə ərim qəbul eləmir deyə” qıcıqlanır. Bunları başa düşsən, problem olmaz.
İstənilən psixi terapiyanın kökündə problemi anlamaq durur. Psixoloji problemlərin
mahiyyəti elədir ki, onları anlayanda avtomatik aradan qalxır”.
Azadlıq nədir?
Cütlüyümüzün xoşbəxtliyinin sirri bir-birilərini anlamalarıdır. Vüsal deyir
ki, heç bir kişinin qadına qadağa qoymağa haqqı yoxdur: "Bizim ailədə "mən belə
istəyirəm” söhbəti yoxdur. Çərçivəni özün-özünə qoy, nə istəyirsən et. Azadlıq odur
ki, insan məhdudiyyətlərini özü müəyyənləşdirir. Biz Nərminlə tanış olanda artıq
bu anlayış var idi. Nərmin öz çərçivələrini müəyyənləşdirə bilir. Onun özünə qoyduğu
çərçivələr məni nəinki qane edirdi, hətta düşünürdüm ki, özünə qarşı çox sərtdir.
"Mən kişiyəm, mən deyən olmalıdır” anlayışını başa düşə bilmirəm. Mənim kişi olmağım
o demək deyil ki, qadına nəyisə qadağan etmək hüququm var. Belə bir hüququ mənə
nə Ailə Məcəlləsi verib, nə də Mülki Məcəllə. Heç bir qanun heç kimə belə bir ixtiyar
verməyib ki, sən kişisənsə, nəyisə qadağan edə bilərsən”.
Ağıllı qadın odur ki...
Övladları Aylanı necə tərbiyə etmək istədiklərinə gəldikdə isə, müsahiblərim
qızlarını azad ruhlu, özünə güvənən və hüquqlarını bilən fərd kimi böyütmək istəyirlər.
"Qız uşağına öz hüququnu və azadlıqlarını tanıtmaq lazımdır”, - deyir Vüsal: "Çünki
böyüyən gündən hamı onun hüquqlarını pozmağa çalışacaq. Bunu qohumlar da, məktəbdə
sinif yoldaşları da, sevdiyi oğlan da, gələcəkdə həyat yoldaşı da etmək istəyəcək.
Hər kəs qızın hüquqlarını məhdudlaşdırmağa çalışır. Bu səbəbdən, qızda azad şəxsiyyət
ruhu olmalıdır. Ən azı, başa düşsün ki, ona nəyi qadağan edə bilməzlər və nəyi özü
seçə bilər. Bunun üçün də güclü insan olmalıdır. Təkcə bizdə yox, bütün dünyada
qadının xoşbəxt olması üçün onun daha güclü olmasına ehtiyac var. Qız uşağının güclü
şəxsiyyət kimi tərbiyə olunması daha vacibdir, nəinki oğlan uşağının. Lakin
burada çox həssas bir məqam var. Qadın nə qədər güclü olsa da, kişidə onu
müdafiə etmək instinktini öldürməməlidir. Bizim beynimiz müasir sivilizasiyada yaşamaq
üçün formalaşmayıb. Biz yüz min illərlə mağarada yaşayan insanlar olmuşuq. Şəhər
svilizasiyasının uzağı 5000 il yaşı yar. Bizim beynimiz şəhərdə yaşayan insanın
beyni deyil, mağarada yaşayan insanın beynidir. Mağarada qadın zəif idi, kişiyə
qulluq edirdi, kişi isə onu müdafiə edirdi. Amma müasir sivilizasiya modeli bizə
deyir ki, qadının kişinin müdafiəsinə ehtiyacı yoxdur, onlar bərabərdirlər. Bu,
beyində alt şüurda oturuşmuş modelin krizisinə gətirib çıxarır. Ailədaxili zorakılıqlar
buna görə meydana çıxır. Hamısı insan beyninin şəhər sivilizasiyasına alışa bilməməsinin
nəticəsidir. Kişi o vaxt xoşbəxtdir ki, qadınını qoruduğunu hiss edir. Bu zaman
özünün beynində proqramlaşmış missiyasını yerinə yetirdiyi üçün məmnun olur. Hesab
edir ki, öz təyinatını icra edir. Amma kişi görəndə ki, qadın güclüdür, heç bir
müdafiəyə ehtiyacı yoxdur, o zaman şüurda çaşqınlıq yaranır ki, yaxşı, bəs mənim
rolum nədən ibarətdir? Kişinin mövcudluğunun mahiyyəti itir, ekzistensial
krizis başlayır. Ağıllı qadın odur ki, həmişə kişidə o hissi saxlaya bilsin ki,
mənim sənin müdafiənə ehtiyacım var. İşini elə qursun ki, kişi həmişə buna
inansın. Belə kişi həmişə xoşbəxt olacaq. Kişi xoşbəxt olsa, qadın da rahat yaşayacaq.
Mən istərdim ki, qızım bu məsələləri başa düşsün. Bunları başa düşmək asan deyil.
Bunu başa düşmək üçün yüzlərlə kitab oxumaq, xeyli çətinliklərdən çıxmaq, həyatın
müxtəlif üzlərini görmək lazım gəlir. Gənclər bunu anlaya bilmirlər, 40 yaşdan sonra
başa düşürlər ki, söhbət nə imiş. Mən çalışacağam ki, qızım güclü olsun, həm də
özünün seçdiyi kişiyə, onun müdafiəsinə ehtiyacı olduğunu hiss etdirsin”.
Əsl ailə budur…
Sonda cütlüyümüz ailə qurmaq istəyən gənclərə məsləhət verdi. Nərmin
deyir ki, ilk olaraq ailə quracaqları insanın şəxsiyyətinə fikir versinlər.
Maddiyyat ön planda olmamalıdır: "Belə düşüncəli qızlara baxanda məyus oluram.
Çox xırdalıqlara, lazımsız nüanslara diqqət edirlər. Xoşbəxtliyi maddiyyatda
görmək, ailə dəyərlərinə diqqət etməmək qadının primitivliyini göstərir.
Halbuki ilk olaraq qarşındakının şəxsiyyətinə, insani hərəkətlərinə, cəmiyyətdə
roluna baxmaq lazımdır”.
Vüsal: "Moskva göz yaşlarına inanmır” filmində belə bir fraqment var. Qız polkovnikə
ərə getmək üçün onu dilə tutmağa çalışır. Amma onun arvadı gəlib qıza deyir ki,
əgər sən polkovnikə ərə getmək istəyirsənsə, əsgərə gedib, onunla bir yerdə
polkovnik vəzifəsinə çatana qədər yaşamalısan. Bizim qızlar bunu başa düşmürlər.
Məcazi mənada desək, birbaşa polkovnikə ərə getmək istəyirlər. Halbuki, sosial
nərdivanda özünün səviyyəsində olan bir oğlana ərə gedib, onunla bir yerdə
sosial pillələri qalxmaq düzgün variantdır. 25-26 yaşındakı oğlandan böyük
qazanc, ev, maşın gözləmək düzgün deyil. Bir yerdə ailə kimi yaşayaraq, onun
karyerasının inkişafını səbirlə gözləməli və dəstək olmalıdır. Əsil ailə budur.
O zaman gec-tez hər şey əldə olunacaq”.
Aygün ƏZİZ