Bakı 12°C
Adaşlar - Cahangir Məmmədlilər
Mən bir neçə dəfə "Adaşlar” rubrikasında
yazmışam. Eyni ad, eyni soyad, bəzən də eyni sənət sahiblərinin müxtəlif
yaradıcılıq yolundan, həyatından, fərli cəhətlərindən söz açmışam. Məqsədim müəyyən
yanlışlıqların baş verməsinin qarşısını almaq olub. Bu yaxınlarda televiziya
verilişlərinin birində aparıcı uşaq mahnılarından danışaraq "Kukla” mahnısının
müəllifinin adını belə təqdim etdi: "Cahangir Məmmədli, bizim sevimli müəllimimiz,
jurnalistika fakültəsinin professoru ...”
Sonrada böyük şövqnən Cahangir Məmmədlinin uşaq mahnılarından və dərsliklərindən
danışdı. Gələcək işlərində uğurlar arzuladı. Belə anlaşılmazlıqlar sonradan digər
səhvlərə yol açmasın deyə, bu yazını qələmə almalı oldum.
Əslində, iki müxtəlif yaradıcılıq
yolunun sahibi, amma eyni ad və soyada malik olan fərqli insanlar bir varlıqda
təqdim edilirdi. Halbuki bu adaşlar- şairlə alim ayrı-ayrı şəxsiyyətlərdir. Əvvəlcə, şair, dramaturq
Cahangir Atakişi oğlu Məmmədli haqqında bəzi faktları oxuculara çatdırmaq istəyirəm.
O, 1935-ci ildə Bakıda anadan olub. İlk təhsilini doğma şəhərdə alan Cahangir
uşaq yaşlarından şeir yazırmış. 12-14 yaşlarında ikən şeirləri qəzetdə dərc
edilirmiş. 1955-ci ildə keçirilən ən yaxşı pyeslər müsabiqəsində 20 yaşlı gəncin
"Günəş” və "Müqəssirlər” adlı dramları mükafata layiq görülmüşdür. Moskvada M.
Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun dramaturgiya şöbəsini bitirən Cahangir Məmmədlinin
ilk səhnə əsəri Azərbaycanda ilk mexanizator qadın Sevil Qazıyevaya həsr
edilmiş "Dan ulduzu” pyesi olub. Bu tamaşa uzun müddət teatrların
repertuarından düşməmişdi. Müəllifin "Həyatın astanasında”, "Qaçırılmış qız”,
"Həyətim mənim- həyatım mənim”, " Zəncirlənmış Promotey”, "Ceyran bulağı”, "Ay qız, kimin qızısan”, "Sevməyə Vətən yaxşı” dramları
respublikamızın ayrı-ayrı teatrlarında tamaşaya qoyulub. Müxtəlif vəzifələrdə və mətbuat orqanlarında çalışan
Cahangir Məmmədli həm də çox istedadlı şair idi. O, əslində uşaq şairi kimi məşhurlaşmışdı.
Azərbaycanın ilk qadın bəstəkarı Ağabacı Rzayevanın ən çox müraciət etdiyi müəllif
məhz Cahangir Məmmədli olub. Onların birgə yazdıqları mahnılar indi də dillər əzbəri
və musiqi mədəniyyətimizin bəzəyidir. Məsələn, "Kukla”, "Dəcəl buzovum”,
"Balaca sürücü”, "Bağçamız”, "Bizim gəmi”, " Ay mişar, tələs mişar” və onlarca
başqaları. Müxtəlif medallara, təltiflərə layiq görülən Cahangir Məmmədli haqq
dünyasına qovuşub.
Çoxumuzun müəllimi olmuş Cahangir Əbdüləli
oğlu Məmmədli isə filologiya elmləri doktoru, professordur, Bakı Dövlət
Universitetinin jurnalistika fakültəsində çalışır. Dərslikləri, elmi əsərləri,
monoqrafiyaları çoxdur, amma şair deyil. Mənim əziz və unudulmaz müəllimim olan
Cahangir Məmmədli barəsində bu yaxınlarda geniş məqalə yazdığım üçün fikirlərimi
təkrar etmək istəmirəm. Bir də onu hamı, xüsusi ilə də mətbuat işçiləri yaxşı
tanıyırlar. Sadəcə diqqətli olmaq lazımdır. Cahangir Məmmədli 1945-ci ildə
Ağdam rayonunun Novruzlu kəndində anadan olub. Ötən əsrin 70-ci illərindən
pedaqoji fəaliyyətlə məşğuldur. 500-dən artıq elmi məqalənin, 10-a yaxın
kitabın müəllifidir.
Başqa bir məşhur Cahangir Rza oğlu Məmmədli
də var. 1940-cı ildə Gədəbəy rayonunda anadan olub. Fəlsəfə elmləri doktoru,
professordur. Təbii ki, fəlsəfə sahəsində bir sıra elmi əsərlərin müəllifidir,
amma nə şairdır, nə də dramaturq. Bəlkə də araşdırma aparılsa, bu ad və soyadda
tanınmışlar daha çoxdur, ona görə də həmişə hər bir informasiya dəqiqləşdirilməlidir.
Xüsusilə də şəxs adları, soyadlar eynidirsə, diqqətli olmaq gərəkdir.
Flora XƏLİLZADƏ,
əməkdar jurnalist
