Abşeronun qeyri-qanuni zibil poliqonu - Reportaj - Fotolar
Məişət və
istehsalat tullantılarının düzgün idarə olunmaması həm ekologiyaya ziyan vurur,
həm də sakinlərin haqlı narazılığına səbəb olur
İstər şəxsi müşahidələrimiz, istərsə də
televiziyada, onlayn mediada, sosial şəbəkələrdə ictimailəşən mövzulardan aydın
olur ki, Abşeron rayonunda məişət və istehsalat tullantılarının idarə olunması
arzulanan səviyyədə deyil. Buna misal olaraq, Abşeron rayonu Saray qəsəbəsi
ərazisindəki gölün ətrafına tullantıların atılması və yandırılması ilə bağlı
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin (ETSN) rəsmi internet səhifəsinin
"Eko-Radar bölməsinə şikayət ünvanlanmasını, həmin müraciətin Dövlət Ekoloji
Təhlükəsizlik Xidmətinin (DETX) əməkdaşları tərəfindən araşdırılmasını, faktla
bağlı tullantıların idarə olunmasına cavabdeh Saray bələdiyyəsi barəsində
protokol tərtib olunmasını, onun hüquqi şəxs qismində 6500 manatdan 8000
manatadək cərimələnməsi üçün toplanmış sənədlərin Abşeron rayon Məhkəməsinə
göndərilməsini göstərmək olar. DETX-in rəis müavini Ramal Bağırovun mediaya
açıqlamasından bəlli olur ki, ərazinin tullantılardan təmizlənməsi və gələcəkdə
belə hallara yol verilməməsi üçün bələdiyyə sədrinə məcburi göstəriş də
verilib.
Saray qəsəbəsində müşahidə olunan bu "mənzərə” daha
böyük miqyasda Abşeron rayonunun Mehdiabad qəsəbəsində də var. Sosial şəbəkədə
bu barədə fotolar paylaşıb problemi ictimailəşdirdikdən sonra qəsəbə
sakinlərinin müraciətini nəzərə alıb yeni asfalt örtük çəkilmiş Əhməd Cavad
küçəsinin sonundakı, 4 nömrəli məktəbin arxasındakı gölün ətrafına və oradan da
qeyri-qanuni zibil poliqonuna çevrilmiş ərazilərə getdik. Gördüyümüz mənzərə
bizdə təəssüf hissi doğurdu. Qrunt və kanalizasiya sularının toplaşdığı gölün
ətrafı, yaxınlıqdakı açıq ərazi, sözün əsl mənasında zibilxanadan ibarət idi.
Yerli sakinlərin sözlərinə görə, Mehdiabad bələdiyyəsi zibilin vaxtlı-vaxtında
daşınmasını təşkil edə bilmədiyinə, ərazidə zibil qutuları qoymadığına görə,
hamı əlinə keçən zibili gölə tullayır. Bu da antisanitar vəziyyət yaratmaqla yanaşı,
ərazini xəstəlik mənbəyinə çevirir. Qəsəbə sakinlərinin sözlərinə görə, üfunət
iyi, gəmirici və həşəratlar yaxınlıqdakı evlərə dolur, narahatlıq yaradır,
xəstəliklərin yayılmasına gətirib çıxarır.
Sakinlərin istiqamət verdiyi qeyri-qanuni zibil
poliqonunda da olduq. Məişət tullantılarının yük maşınları vasitəsilə geniş
əraziyə boşaldıldığı, bir qisminin torpaqla üstünün örtüldüyü, bir qisminin isə
yandırıldığı göz önündə idi. Ərazidən çəkilən şəkillərdə hər şey aydın əks
olunub deyə, detallı təsvirə getməyə ehtiyac duymuruq. Qeyri-qanuni zibil
poliqonunun yaxınlığındakı evlərdən birində yaşayan, heyvandarlıqla məşğul olan
Haqverdi adlı qəsəbə sakini bildirdi ki, nəinki Mehdiabad, Abşeron rayonunun
bir çox yaşayış məntəqələrinin məişət tullantıları maşınlarla bu əraziyə
daşınır.
Onunla söhbət əsnasında üzərində iri hərflərlə Abşeron Rayon İcra
hakimiyyəti sözləri yazılmış, 99-JA-035 dövlət nömrə nişanlı zibil maşını
məişət tullantılarını əraziyə boşaldaraq uzaqlaşdı. Həmsöhbətim bildirdi ki, bu
vəziyyətlə bağlı sakinlər cari ilin fevral ayından başlayaraq ayrı-ayrı
vaxtlarda Abşeron Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı İradə Gülməmmədovanın,
başçının müavini Fuad Cəbrayılovun qəbulunda olub narahatlıqlarını dilə
gətiriblər. Eyni zamanda Mehdiabad qəsəbə bələdiyyəsinin sədri Vüqar Hüseynovla
görüşüb zibilin bu əraziyə daşınmasına son qoymağı tələb ediblər. İcra başçısı
və müavini, həmçinin bələdiyyə sədri vətəndaşların şikayətini dinləyib söz
veriblər ki, məsələ həllini tapacaq. Lakin verilən vədlər yerinə yetirilməyib,
vətəndaşlar aldadılıb, son nəticədə sakinlərin qaldırdığı problem həllini
tapmayıb.
Sakinlərlə söhbət zamanı onu da öyrəndik ki,
qeyri-qanuni zibil poliqonuna çevrilən ərazi ayrı-ayrı vətəndaşlara dövlət
tərəfindən verilmiş pay torpaqlarıdır. Vətəndaş iddia edir ki, məhz icra
hakimiyyəti məmurlarının tapşırığı ilə həmin pay torpaqları, sahiblərinin
razılığı olmadan zibil poliqonuna çevrilib. Həmsöhbətlərimdən biri buna misal
olaraq bildirdi ki, ərazidə pay torpağı olanlardan biri də Abşeron rayonunun
Digah yaşayış məntəqəsindəki orta məktəbin direktorudur. Amma icra
hakimiyyətinin qorxusundan nə o, nə də digər pay sahibləri dinib-danışa bilmir,
etiraz səslərini ucaltmırlar. Nəticədə həm vətəndaşların mülkiyyət hüququ
pozulur, əkinə yararlı torpaqlar məhv edilir, həm də böyük bir ərazi natəmizlik
məkanına çevrilir. Sakinlər onu da iddia etdilər ki, Balaxanıdakı bərk məişət
tullantılarının yandırılması zavodu qəbul edəcəyi zibilin hər tonuna görə 7
manat ödəniş tələb edir. Abşeron icra hakimiyyəti və bələdiyyələr bu ödənişi
etməmək üçün zibili bəhs etdiyimiz əraziyə daşıyır.
Rayon ərazisindəki bu problem, sakinlərin
narazılığı ilə bağlı ilk növbədə icra hakimiyyətinin mövqeyini öyrənmək
istədik. İcra hakimiyyətinin aparıcı
məsləhətçisi - yetkinlik yaşına çatmayanların işləri və hüquqlarının müdafiəsi
üzrə komissiyanın uşaqlarla iş üzrə məsləhətçi-psixoloqu, mətbuat və
ictimaiyyətlə əlaqələrə məsul olan Seymur Qasımovla (012342-88-46)
əlaqə saxladıq. S.Qasımov problemi dinlədikdən sonra qısaca olaraq bildirdi ki,
məişət tullantılarının toplanması, daşınması ilə icra hakimiyyəti deyil,
bilavasitə bələdiyyələr məşğul olur. Mehdiabad ərazisindəki vəziyyəti əsas gətirərək
məişət tullantılarının ayrı-ayrı vətəndaşlara məxsus pay torpaqlarına
daşındığını, orada yandırıldığını, böyük bir ərazinin qeyri-qanuni zibil
poliqonuna çevrildiyini diqqətə çatdırdıqda isə o, zibillərin yandırılmadığını
söylədi. Daha sonra isə tövsiyə etdi ki, bu məsələ ilə bağlı Mehdiabad Qəsəbə
Bələdiyyəsi ilə əlaqə saxlayaq. S.Qasımbəyli bələdiyyə sədrinə şəxsən zəng
vuracağını, ona suallarımızı ətraflı cavablandırmağı tapşıracağını da bildirdi.
İcra hakimiyyəti rəsmisinin sözlərinə inanaraq
Mehdiabad Qəsəbə Bələdiyyəsinə (012343-15-55) zəng vurduq. Bələdiyyə
sədrinin müavini Tahirə Süleymanova bizi dinlədikdən sonra bələdiyyə sədri
Vüqar Hüseynovun ərazidə olduğunu söylədi, mobil telefon nömrəmizi götürərək,
ona çatdıracağını, bizimlə əlaqə yaradılacağını vurğuladı. Lakin bələdiyyə
sədri bizimlə əlaqə yaratmadı.
Balaxanıdakı bərk məişət tullantılarının
yandırılması zavodu ilə də əlaqə yaradıb (012464-41-11) zibilin qəbulu
prosesinin hansı şərtlər çərçivəsində baş tutmasını, həmçinin Mehdiabad
Bələdiyyəsinin indiyə qədər bu zavoda müraciət edib-etmədiyini öyrənməyə
çalışdıq. Təəssüflər olsun ki, bu cəhdimiz də uğursuz alındı. "Təmiz Şəhər” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin
mətbuat və ictimaiyyətlə əlaqələrinə məsul olduğunu bildirən Sevinc adlı
şəxs əvvəlcə zavoda tullantıların ödəniş müqabilində qəbul olunduğunu söyləsə
də, sonradan nə fikirləşdisə, sözünü yarımçıq saxladı. O, bizdən mobil telefon
nömrəsi istədi və əlavə etdi ki, gün ərzində mətbuat katibi bizimlə əlaqə
saxlayıb ətraflı münasibət bildirəcək. Ancaq Sevinc xanım da vədini tuta
bilmədi. Beləliklə, məsuliyyəti bir-birinin üstünə atan, medianın suallarını
cavablandırmaq istəməyən səlahiyyətli şəxslər vətəndaş narazılığına, onların
qaldırdığı problemə növbəti dəfə biganəlik nümayiş etdirdilər.
Rufik
İSMAYILOV