“Aaa, ıııı, eee”siz necə danışaq? - Araşdırma

Hər hansı məişət əşyasını götürün və onun haqqında 5 dəqiqə bədii üslubda danışmağa, əşyanı təsvir etməyə çalışın. Məsələn, bu, hansısa tava ola bilər. "5 dəqiqə tavadan nə danışmaq olar” kimi sual verənlər ola bilər. Bəs tava haqqında bir saat danışmaq? Məşqlə bunun da mümkün olduğu bildirilir.

Bu üsul internetdə qarşıma çıxdı, maraqlı və özünü test etmək üçün praktik gəldi. Ancaq gözəl danışıq qabiliyyəti ilə bağlı insanların yanaşması fərqlidir. Kimi deyir ki, gərək uşaq vaxtından dilli-dilavər olasan, bu, bir istedaddır. Ancaq Bayronun fikri bunun əksidir: "Gözəl danışıq qabiliyyəti Allah vergisi olmaqdan çox, çalışmaqla əldə edilən bir şeydir”. Mütəxəssis yanına gedib nəticə əldə edən şəxslər çoxdur. Bəs mütəxəssis yanına getmədən, elə evdə özümüz danışıq qabiliyyətimizi inkişaf etdirmək üçün hansı üsullardan istifadə edə bilərik?

Günay Həsənova hər vasitəni yoxladığını deyir: "Bədii kitablar oxuyuram. Bundan başqa, hər gün telefonun ön kamerasını açıb danışıram, sonra özümü dinləyirəm. Düzü, heç bəyənmirəm (Gülür). Bir də evdəkilərə tapşırmışam ki, danışığımda aaa, ııı, tipli səslər çıxaranda, mənə irad tutsunlar. Bununla problemin yarısını həll etmiş sayılıram”.

Turanə Tağızadə diksiyası gözəl olan şəxsləri dinləməklə çox şey öyrəndiyini deyir: "Düzdür, kitab oxuyuruq, ancaq danışığı inkişaf etdirmək üçün tək bu üsul yetərli deyil. Mən danışa bilən, nitqi gözəl olan insanlara qulaq asıram. Maraqlı bloqlardan yazılar oxuyuram. Çalışıram ki, danışığımda eyni sözləri tez-tez istifadə etməyim. Sinonimlər və yeni dünya dilinə daxil olan sözləri nitqimizə daxil etmək bəyəniləndir. Bənzətmələr olmalıdır. Təkrarçılıq olanda, qarşı tərəfə yorucu gələ bilir. Ona görə, sözlərin sinonimlərini, tapıb işlədirəm. Bunun üçün daim axtarışdayam. Öyrənmək öz yerində, onu tətbiq də etmək vacibdir. Ona görə danışaraq danışıq qabiliyyətimi inkişaf etdirirəm”.

"Diksiya Akademiyası”nın direktoru, nitq təlimçisi Cəlalə Nəzəroğludeyir ki, mütəxəssislə daha qısa vaxtda nəticə əldə etmək mümkündür, ancaq insan istəsə, evə də danışıq qabiliyyətini inkişaf etdirə bilər: "Bütün bacarıqlar kimi nitq qabiliyyətini də inkişaf etdirmək üçün mütləq bir rəhbərə ehtiyac var. Bu rəhbər "Youtube” videosu, hansısa kitab, mütəxəssis və s. ola bilər. Ancaq mütəxəssis nəzarəti olmadan edilən məşqlərin düzgünlüyü sual altındadır. Təlimatlara uyğun öz bildiyi kimi edəcək, ancaq düz, yoxsa səhv etdiyini müəyyənləşdirməsi çətindir. Mütəxəssis isə onu yönləndirə bilər. Digər tərəfdən, insanlar ödəniş edib, konkret gün götürüb hansısa mütəxəssisin yanına getməyəndə, bir qədər məsuliyyətsiz olurlar. Biz bilirik ki, hər şey vərdişdən, davamlılıqdan, səbirdən asılıdır. Əgər özümüzdə hansısa yeni bir vərdişi formalaşdırmaq istəyiriksə, mütləq ona aid hər gün nəsə etməliyik. Nitq də belədir. Mütəxəssislə işləyəndə, o, daim nəzarət altında olur, tapşırıqlar edir. Əgər qısa zamanda effektli nəticə istəyirlərsə, mütəxəssislə işləyə bilərlər. Ancaq kitab və "Youtube”dan istifadə edərək də, bu bacarıqlarını inkişaf etdirə bilərlər”.